جامع‌ترین راهنمای فلش کردن گوشی سامسونگ

آیا تا به حال گوشی یا تبلت سامسونگ‌ شما به حدی دچار مشکل شده که هیچ راه‌حل ساده‌ای کارساز نباشد؟ «فلش کردن» یا نصب مجدد رام رسمی گسترده‌ترین راه‌حل برای بازگرداندن دستگاه به شرایط اولیه است، اما فلش زدن گوشی سامسونگ چگونه و چه زمانی باید انجام شود؟

این راهنمای جامع به شما می‌آموزد چگونه دستگاه خود را ایمن و حرفه‌ای فلش کنید.

فلش کردن، که به معنای نصب مجدد رام رسمی دستگاه است، می‌تواند راهکاری مؤثر برای رفع بسیاری از مشکلات نرم‌افزاری گوشی باشد. با فلش گوشی سامسونگ، سیستم‌عامل گوشی به حالت اولیه و رسمی کارخانه باز می‌گردد.

موارد استفاده از فلش:

• رفع مشکلات نرم‌افزاری جدی‌ای که با ریست فکتوری یا پاک‌سازی کش برطرف نمی‌شوند
• حذف رام‌های کاستوم یا غیررسمی و بازگردانی به تنظیمات کارخانه
• خارج شدن از وضعیت Bootloop یا گیرکردن در لوگوی دستگاه
• رفع بریک نرم‌افزاری
• ارتقای سیستم‌عامل به نسخه‌های خاص
• تغییر کد منطقه (CSC) برای دریافت به‌روزرسانی‌های OTA مربوط به یک کشور خاص

به‌عنوان مثالی از یکی کاربردهای فلش کردن گوشی سامسونگ، می‌توان به نصب رام‌های سازگار با برنامه‌ی بتای سامسونگ اشاره کرد.

اودین (Odin) نرم‌افزاری مخصوص ویندوز است که در ابتدا برای استفاده‌ی داخلی مهندسان و کارکنان خدمات پس از فروش سامسونگ طراحی شده بود. اگرچه سامسونگ هرگز این ابزار را به‌طور رسمی منتشر نکرد، به مرور زمان نسخه‌هایی از اودین از منابع غیررسمی در دسترس عموم کاربران و تعمیرکاران قرار گرفت.

اودین به کاربران اجازه می‌دهد که فرم‌ورهای رسمی سامسونگ را از طریق حالت Download Mode و از طریق اتصال کابل USB، روی گوشی‌ها و تبلت‌های این برند فلش کنند.

علاوه بر نصب رام‌های رسمی، اودین کاربردهای دیگری نیز دارد. برای مثال، می‌توان با آن فایل‌های بوت‌لودر یا مودم را به‌طور جداگانه فلش کرد یا به نصب ریکاوری سفارشی و روت کردن دستگاه پرداخت. همچنین، با اودین می‌توان دستگاه‌های دچار مشکل بوت‌لوپ یا بریک نرم‌افزاری را احیا کرد.

پیش از اینکه به سراغ مراحل اصلی اموزش فلش كردن گوشي سامسونگ برویم، لازم است چند پیش‌نیاز مهم را بررسی و آماده کنیم.

• درایور USB سامسونگ را دانلود و نصب کنید: برای شناسایی دستگاه توسط اودین، ابتدا درایور USB سامسونگ را از طریق لینک زیر دانلود و روی کامپیوتر ویندوز خود نصب کنید.

• اودین را دانلود کنید: جدیدترین نسخه‌ی اودین را از طریق وب‌سایت زیر دانلود و محتویات فایل فشرده را در پوشه‌ای استخراج کنید.

• رام مناسب دستگاه خود را دانلود کنید: باید رام مناسب دستگاه خود را از منبعی معتبر دانلود کنید. در ادامه به تفصیل به این مورد پرداخته می‌شود.
• از داده‌های خود پشتیبان‌گیری کنید: در بسیاری از موارد، فلش کردن به پاک‌شدن تمامی اطلاعات روی دستگاه منجر می‌شود؛ بنابراین از داده‌های خود (از جمله محتوای گالری مخفی سامسونگ) نسخه‌ی پشتیبان تهیه کنید تا از ازدست‌رفتن دائمی اطلاعات جلوگیری شود. برای پشتیبان‌گیری به آموزش بک آپ گرفتن از گوشی های اندروید مراجعه کنید.
• اکانت سامسونگ و گوگل را از روی دستگاه حذف کنید: پیش از اقدام به فلش کردن دستگاه، باید اکانت‌های گوگل و اکانت سامسونگ ثبت شده روی دستگاه را حذف کنید. اگر گوشی را فلش کنید و حساب‌های یادشده را از قبل حذف نکرده باشید، پس از راه‌اندازی مجدد، وارد صفحه‌ی ورود به حساب خواهید شد. بدون وارد کردن اطلاعات دقیق همان حساب، گوشی قفل خواهد ماند.
• باتری دستگاه را به میزان کافی شارژ کنید: پیش از اقدام به فلش دستگاه، پیشنهاد می‌شود آن را تا حداقل ۶۰ درصد شارژ کنید. خاموش شدن ناگهانی دستگاه حین مراحل فلش می‌تواند به بریک شدن دائمی دستگاه منجر شود. اگر از اصالت شارژر خود اطمینان ندارید، به راهنمای تشخیص شارژر اصلی سامسونگ رجوع کنید.

رام رسمی سامسونگ معمولاً به‌صورت یک فایل فشرده با پسوند ZIP یا RAR منتشر می‌شود که درون آن چند فایل با فرمت tar.md5 قرار دارد. این فایل‌ها باید متناسب با مدل دقیق دستگاه و منطقه (CSC) انتخاب شوند.

برای اینکه بتوانید به‌درستی و بدون مشکل نسخه‌ی رسمی فریم‌ور (رام) مخصوص دستگاه سامسونگ خود را دانلود و فلش کنید، لازم است مراحل زیر را به‌دقت دنبال کنید:

برای دانلود فرم‌ور مناسب دستگاه، اولین قدم شناسایی نام مدل دستگاه و منطقه‌ی نرم‌افزاری فعلی آن است.

شناسایی شماره مدل دقیق دستگاه:

ابتدا با رفتن به بخش تنظیمات گوشی یا تبلت و منوی About Phone (درباره‌ی گوشی)، در بخش Model Name (نام مدل) شماره‌ مدل دقیق دستگاه را مشاهده و یادداشت کنید.

عکاس: Emad Hussien / In Depth Tech Reviews/YouTube

شناسایی کد منقطه‌ی دستگاه:

در بخش About Phone در زیرمنوی Software information (اطلاعات نرم‌افزار)، به بخش Service provider software version مراجعه کنید. سه حرف ابتدایی ردیف دوم، کد CSC یا منطقه‌ی رام فعلی شما است (مانند XSG برای امارات).

عکاس: Emad Hossien / In Depth Tech Reviews/YouTube

پس از شناسایی دقیق مدل و CSC دستگاه، می‌توانید فرم‌ور رسمی را از منابع معتبر زیر دریافت کنید:

• SamMobile: یکی از شناخته‌شده‌ترین منابع برای دانلود رام رسمی سامسونگ. برای دانلود باید یک اکانت رایگان در سایت بسازید. کاربران اشتراکی سرعت دانلود بالاتری دارند. همچنین بدون خرید اشتراک نمی‌توانید به آرشیو کامل فرم‌ورها دسترسی پیدا کنید.
• SamFrew: منبع قابل اعتماد دیگری برای دانلود فرم‌ور رسمی سامسونگ. بدون خرید اشتراک، سرعت دانلود به ۱۰۰ تا ۵۰۰ کیلوبایت‌درثانیه محدود شده است.
• SamFW: یکی دیگر از منابع معتبر دانلود فرم‌ورهای رسمی سامسونگ. سرعت دانلود حتی برای کاربران رایگان بالا است و می‌توان به آرشیو کامل فرم‌ورهای روی سایت دسترسی داشت.

پس از ورود به هریک از این منابع، با وارد کردن شماره‌ی مدل و سپس کد CSC، به رام‌های منتشرشده برای دستگاه سامسونگی خود در آن منطقه دسترسی خواهید داشت. آخرین نسخه‌ی منتشرشده را انتخاب و آن را دانلود کنید.

محدودیت در داون‌گرید رام در دستگاه‌های سامسونگ

یکی از نکات بسیار مهم هنگام فلش رام روی دستگاه‌های سامسونگ، عدم امکان داون‌گرید (نصب رام با نسخه‌ای قدیمی‌تر از نسخه فعلی) است. این محدودیت به دلیل ارتقای نسخه‌ی بوت‌لودر (Bootloader Version) در آپدیت‌های جدید سیستم‌عامل ایجاد می‌شود.

هنگامی که سعی کنید یک رام قدیمی‌تر را با استفاده از ابزار اودین فلش کنید، در صورت پایین‌تر بودن نسخه‌ی بوت‌لودر آن رام نسبت به نسخه‌ی فعلی دستگاه، با خطای زیر مواجه خواهید شد:

این پیغام نشان‌دهنده‌ی عدم تطابق نسخه‌ی بوت‌لودر (SW REV یا Bit) میان رام فعلی دستگاه و رام مورد نظر برای فلش است.

نحوه‌ی تشخیص نسخه‌ی بوت‌لودر

نسخه‌ی بوت‌لودر معمولاً به یکی از دو روش زیر قابل شناسایی است:

• در بیلدنامبر رام فعلی دستگاه: نسخه‌ی بوت‌لودر معمولاً چهارمین رقم بعد از شماره مدل در بیلدنامبر رام است. به‌عنوان مثال، در بیلدنامبر زیر:

عدد 4 بعد از S928B نشان‌دهنده‌ی نسخه‌ی بوت‌لودر است. در نتیجه، شما تنها می‌توانید رام‌هایی را فلش کنید که نسخه‌ی بوت‌لودر آن‌ها ۴ یا بالاتر باشد.

• در سایت‌های دانلود رام: نسخه‌ی بوت‌لودر در کنار مشخصات هر رام با عنوان‌هایی مانند SW REV یا Bit Version نمایش داده می‌شود (مثلاً: Bit 4, SW REV 4). هنگام انتخاب رام برای دانلود، حتماً به این مورد توجه داشته باشید تا از مواجهه با خطای فلش جلوگیری شود.

فایل‌های فریم‌ور معمولاً به صورت یک فایل فشرده‌ی ZIP در اختیار شما قرار می‌گیرند. پس از استخراج فایل فشرده، معمولاً با ۴ یا ۵ فایل با فرمت tar.md5 و پیشوندهای مختلف روبه‌رو می‌شوید. این‌ها اجزای اصلی سیستم‌عامل هستند.

عکاس: Emad Hussien / In Depth Tech Reviews/YouTube

نکته: بسیاری از رام‌های رسمی سامسونگ دارای ۴ یا ۵ فایل یادشده هستند (رام چندفایله)؛ با‌این‌حال ممکن است برخی رام‌های دانلودشده برای گوشی و تبلت سامسونگ، فقط شامل یک فایل AP باشند (رام تک فایله). اگر هر دو نمونه‌ی رام تک‌فایله و چندفایله برای دستگاه شما در دسترس بود، پیشنهاد می‌شود از رام چندفایله استفاده کنید.

تفاوت فایل‌های CSC و HOME_CSC

در هنگام فلش با اودین معمولاً دو فایل با پیشوند CSC و HOME_CSC وجود دارد: استفاده از فایل CSC باعث بازگشت دستگاه به تنظیمات کارخانه و حذف تمام اطلاعات و برنامه‌ها می‌شود و برای نصب تمیز رام یا تغییر منطقه مناسب است؛ اما استفاده از HOME_CSC، رام را بدون پاک شدن اطلاعات نصب می‌کند و صرفاً سیستم‌عامل را به‌روزرسانی می‌کند.

با‌این‌حال، فلش با HOME_CSC در برخی موارد، به‌ویژه اگر قصد فلش رامی با منطقه‌ی متفاوت را داشته باشید، شاید باعث خطا، بوت‌لوپ یا مشکلات نرم‌افزاری شود. بنابراین، برای رفع مشکلات جدی یا تغییر منطقه بهتر است بعد از پشتیبان‌گیری، از فایل CSC استفاده کنید تا خطر بروز خطا کاهش یابد.

در این بخش، مراحل اصلی فلش کردن گوشی یا تبلت سامسونگ با استفاده از برنامه Odin را به‌طور کامل توضیح می‌دهیم.

۱. وارد کردن دستگاه به حالت Download Mode

برای اینکه Odin بتواند با گوشی ارتباط برقرار کند، باید آن را در حالت دانلود (Download Mode) روشن کنید. این حالت مخصوص فلش در دستگاه‌های سامسونگ است.

ترکیب کلیدها برای ورود به حالت Download Mode بسته به مدل دستگاه و داشتن کلیدهای فیزیکی هوم یا بیکسبی متفاوت است. در ادامه به روش‌های رایج ورود به این حالت در دستگاه‌های مختلف سامسونگ می‌پردازیم:

دستگاه‌های قدیمی‌تر سامسونگ با کلید هوم

• دستگاه را خاموش کنید.
• همزمان کلیدهای کاهش صدا + پاور + هوم را نگه دارید.
• وقتی صفحه‌ی آبی هشدار ظاهر شد، دکمه‌ها را رها کنید.
• با فشردن کلید افزایش صدا وارد حالت دانلود شوید.

دستگاه‌های دارای کلید بیکسبی (مثلاً گلکسی اس ۸ و اس ۹)

• دستگاه را خاموش کنید.
• همزمان کلیدهای کاهش صدا + پاور + بیکسبی را نگه دارید.
• پس از ظاهر شدن صفحه‌ی هشدار آبی، دکمه‌ها را رها کنید.
• با فشردن کلید افزایش صدا وارد حالت دانلود شوید.

دستگاه‌های جدید بدون کلید هوم یا بیسکبی (مثل گلکسی اس ۲۰ تا اس ۲۵ یا سری A)

• دستگاه را خاموش کنید.
• کلیدهای افزایش صدا + کاهش صدا را همزمان نگه دارید.
• درحالی‌که این دو دکمه را نگه داشته‌اید، دستگاه را با کابل USB-C به کامپیوتر وصل کنید.
• پس از مشاهده‌ی صفحه‌ی هشدار آبی، دکمه‌ها را رها کنید.
• با فشردن کلید افزایش صدا وارد حالت دانلود شوید.

بعد از اینکه وارد محیط دانلود مود شدید، اخطاری نمایش داده می‌شود که نصب رام ممکن است مخاطره‌آمیز باشد. با فشار دادن دکمه‌ی ولوم بالا این بخش را رد کنید تا ورود به محیط دانلود مود سامسونگ انجام شود.

۲. فلش کردن فریم‌ور با Odin:

پس از ورود به حالت Download Mode، برای فلش رام دانلودشده روی گوشی یا تبلت سامسونگی خود با اودین، مراحل زیر را دنبال کنید.

• هنگامی که گوشی به کامپیوتر متصل است، فایل exe اودین (در این مورد Odin3_v3.14.4.exe) را روی کامپیوتر خود باز کنید.

عکاس: Emad Hussien / In Depth Tech Reviews/YouTube

• برای اطمینان از شناسایی موفقیت‌آمیز گوشی توسط اودین، در پنجره‌ی Log باید عبارت Added را ببینید. همچنین جعبه‌ی ID:COM باید آبی باشد.

عکاس: Emad Hussien / In Depth Tech Reviews/YouTube

• فایل فشرده‌ی رام دانلودشده را استخراج کنید و هریک از فایل‌های آن را در اسلات‌های مربوطه در اودین بارگذاری کنید:

BL: در اسلات BL

AP: در اسلات AP (ممکن است بارگذاری آن تا چند دقیقه زمان ببرد بنابراین از پاسخگو نبودن اودین نترسید).

CP: در اسلات CP

CSC: انتخاب بین CSC (حذف داده‌ها) یا HOME-CSC (حفظ داده‌ها اما خطر مشکلات بوت).

نکته: اگر فقط فایل AP دارید (رام تک‌فایله)، آن را فقط در بخش AP قرار دهید و باقی بخش‌ها را خالی بگذارید.

• در تب Options، مطمئن شوید که گزینه‌های Auto Reboot و F. Reset Time فعال هستند. سایر گزینه‌ها را تغییر ندهید.
• روی Start کلیک کنید تا فرایند فلش آغاز شود.

عکاس: Emad Hussien / In Depth Tech Reviews/YouTube

• صبر کنید تا فرایند فلش تمام شود.
• در صورت موفقیت‌آمیز بودن فلش، پیغام PASS! در کادر بالا ظاهر شده و دستگاه ریستارت می‌شود.
• ممکن است فرایند بالا آمدن دستگاه برای بار نخست مقداری طول بکشد.

۳. تأیید نصب فریم‌ور جدید

پس‌ از اتمام فرایند فلش، گوشی به‌طور خودکار ریستارت خواهد شد. برای تأیید نصب فریم‌ور جدید، به مسیر Settings (تنظیمات) > About phone (درباره‌ی تلفن) بروید. در زیرمنوی Software information (اطلاعات نرم‌افزار)، بیلدنامبر رام روی گوشی را با رام دانلودشده مقایسه کنید.

هنگام و پس از فلش زدن گوشی سامسونگ، ممکن است با خطاها و مشکل‌هایی مواجه شوید. در این بخش به برخی از مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

هنگام فلش گوشی سامسونگ با استفاده از اودین، شاید با برخی خطاها مواجه شوید:

خطای SW REV CHECK FAIL

این خطا زمانی رخ می‌دهد که سعی می‌کنید فرم‌وری با نسخه‌ی بوت‌لودر پایین‌تر از نسخه‌ی فعلی دستگاه فلش کنید. دستگاه‌های سامسونگ برای حفظ امنیت، اجازه‌ی دانگرید (بازگشت به نسخه‌های قدیمی‌تر) را نمی‌دهند.

راه‌حل: حتماً باید رامی را فلش کنید که نسخه‌ی بوت‌لودر آن برابر یا بالاتر از نسخه‌ی فعلی دستگاه باشد.

خطای FAIL! (Auth)

این خطا معمولاً به‌دلیل ناسازگاری فریم‌ور با مدل یا منطقه‌ی دستگاه رخ می‌دهد.

راه‌حل: اطمینان حاصل کنید که فرم‌ور انتخاب‌شده دقیقاً با مدل و منطقه‌ی دستگاه شما سازگار است.

خطای Complete(Write) Operation Failed

این خطا ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

• خرابی کابل یا پورت USB
• نصب نبودن درایورهای سامسونگ
• استفاده از نسخه‌ی قدیمی اودین

راه‌حل‌ها:

• از کابل و پورت USB سالم استفاده کنید.
• آخرین نسخه‌ی اودین را دانلود و استفاده کنید.
• درایورهای رسمی سامسونگ را روی ویندوز نصب یا به‌روزرسانی کنید.

گیر کردن یا هنگ کردن Odin هنگام فلش

در صورت گیر کردن یا فریز شدن برنامه‌ی اودین هنگام فلش، می‌توانید با بررسی موارد زیر مشکل را رفع کنید:

• مرحله‌ی Setup Connection: ممکن است ناشی از کابل یا پورت معیوب باشد؛ کابل اصلی را امتحان کنید، درایورها را به‌روز کنید و مجدداً وارد Download Mode شوید.
• بارگذاری فایل‌های حجیم (مثل AP): بارگذاری فایل‌های حجیم می‌تواند طول بکشد. در طول این فرایند ممکن است اودین فریز شود. منتظر اتمام بارگذاری فایل بمانید.

خطای Can’t Open the Serial(COM) Port

این خطا زمانی ظاهر می‌شود که اتصال بین دستگاه و کامپیوتر به‌درستی برقرار نشده باشد.

راه‌حل‌ها:

• دستگاه و کامپیوتر را ری‌استارت کنید.
• از کابل یا پورت USB دیگری استفاده کنید.
• درایورهای سامسونگ را دوباره نصب کنید.

شکست در فلش بدون نمایش خطای مشخص

اگر فرایند فلش بدون نمایش هیچ پیام خطایی متوقف شود یا کامل نشود، معمولاً یکی از موارد زیر دلیل آن است:

• فرم‌ور انتخاب‌شده با مدل دستگاه مطابقت ندارد.
• فایل‌های رام خراب یا ناقص هستند.
• نسخه‌ی اودین مناسب نیست.

راه‌حل: اطمینان حاصل کنید که فرم‌ور مخصوص مدل دقیق دستگاه را از منبع معتبر دریافت کرده‌اید و از نسخه‌ی به‌روز اودین استفاده می‌کنید.

شما باید پیش از فلش کردن گوشی یا تبلت سامسونگی خود، اکانت‌های گوگل و سامسونگ ثبت‌شده روی آن را حذف کنید. در غیر این صورت بعد از ریست‌فکتوری یا فلش، به‌واسطه‌ی قابلیت FRP (Factory Reset Protection) گوگل یا Samsung Reactivation Lock سامسونگ، دستگاه از شما می‌خواهد به حساب گوگل یا سامسونگ قبلی وارد شوید.

در این حالت اگر اطلاعات حساب خود را به خاطر می‌آورید، با اتصال دستگاه به اینترنت و سپس ورود به اکانت، قفل گوشی یا تبلت باز می‌شود.

اگر اطلاعات حساب گوکل خود را به‌خاطر نمی‌آورید، می‌توانید با دنبال کردن آموزش بازیابی رمز جیمیل، رمز عبور خود را بازیابی کنید. برای بازیابی اکانت سامسونگ نیز می‌توانید به صفحه‌ی بازیابی اکانت سامسونگ مراجعه کنید.

در نهایت، اگر در نهایت موفق به بازیابی اطلاعات حساب جیمیل یا سامسونگ خود نشدید، ممکن است یک تعمیرکار نرم‌افزاری ماهر قادر به بازکردن قفل دستگاه باشد.

اگر گوشی یا تبلت سامسونگ روشن نمی‌شود یا روی لوگو گیر کرده ولی هنوز به Download Mode دسترسی دارد، دستگاه به احتمال زیاد دچار Soft Brick شده است. برای بازیابی دستگاه در این موارد می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

• با روش‌های گفته‌شده در مقاله، وارد حالت Download Mode شوید.
• رام رسمی مخصوص مدل گوشی را با برنامه‌ی اودین فلش کنید.
• اگر پس از فلش مشکل ادامه داشت، بسته به مدل، با فشردن کلید‌های بلند کردن صدا + پاور یا بلند کردن صدا + پاور + بیکسبی وارد حالت ریکاوری شوید و Wipe data/factory reset را انجام دهید.

عکاس: Emad Hussien / In Depth Tech Reviews/YouTube

نکته:‌ اگر گوشی یا تبلت به هیچ حالتی (نه ریکاوری و نه دانلود مود) وارد نشود، دستگاه احتمالاً دچار Hard Brick شده است و برای تعمیر باید آن را به تعمیرکارهای ماهر بسپارید.

• برای خروج از Download Mode، کلیدهای کاهش صدا + پاور را حدود ۷ ثانیه نگه دارید تا دستگاه به‌صورت عادی ری‌استارت شود.
• اگر با دکمه‌ها موفق به ورود به حالت دانلود نشدید، می‌توانید از طریق دستورهای ADB در کامپیوتر نیز این کار را انجام دهید. در روش مذکور باید USB Debugging در گوشی فعال باشد، برای یادگیری نحوه‌ی انجام این کار به آموزش کامل نصب و استفاده از ADB رجوع کنید.

با رعایت مراحل فوق و توجه به هشدارهای ارائه‌شده در آموزش فلش زدن گوشی سامسونگ، احتمال وقوع خطا یا صدمه به دستگاه حین فرایند فلش کردن به حداقل می‌رسد و می‌توانید به‌راحتی بسیاری از مشکلات نرم‌افزاری دستگاه‌های سامسونگ را رفع کنید.

اگر همچنان پرسشی دارید یا در مسیر فلش گوشی یا تبلت خود به مشکلی برخوردید، سؤالات خود را در بخش نظرات مطرح کنید یا تجربیاتتان را برای ما و سایر کاربران بنویسید.