معاون علمی رئیس‌جمهور: نرخ بازگشت نخبگان ایرانی به کشور یک درصد است

حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، امروز (یک‌شنبه ۲۳ آذرماه) در حاشیه نمایشگاه هفته پژوهش اعلام کرد که نرخ بازگشت نخبگان ایرانی به کشور یک درصد است، در حالی که متوسط جهانی این رقم حدود هفت درصد گزارش شده اشت.

افشین با تفکیک «مهاجرت نخبگان» از «تجربه‌اندوزی»، گفت رفتن نخبگان برای کسب تجربه جهانی منفی نیست، بلکه مساله اصلی، نرخ پایین بازگشت است. او دلیل اصلی این معضل را نبود بازار کار متناسب با سطح تخصص نخبگان بازگشته دانست.

معاون علمی رئیس‌جمهور همچنین به چالش‌های قوانین داخلی اشاره کرد و افزود که وجود سیاست‌گذاری‌های نامتناسب، مانند تعیین سقف حقوق بدون در نظر گرفتن شرایط نخبگان، موجب می‌شود که آن‌ها به کشورهای منطقه متمایل شوند. او تأکید کرد که نگهداشت نخبگان نیازمند برنامه‌ریزی جدی در سطح حاکمیت است تا این افراد احساس رضایت و آرامش اجتماعی داشته باشند.

افشین با تاکید بر اهمیت شناسایی استعدادها از دوران کودکی، توضیح داد:

اصل پژوهش بر نیروی انسانی نخبه استوار است و اگر بخواهیم کشور از ظرفیت نخبگان خالی نشود، باید شناسایی را از مدرسه آغاز کنیم. نخبگی تنها محدود به ریاضی و فیزیک نیست و در تمام حوزه‌ها از جمله هنر، ادبیات، علوم انسانی و مهندسی وجود دارد.

- حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصادد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری

او ضمن اشاره به تاکید رئیس‌جمهور بر نقش مدارس در آینده کشور، از طراحی بسته‌های حمایتی متعددی از جمله طرح احمدی‌روشن برای نخبگان خبر داد. افشین افزود که حمایت صرفاً مالی نیست، بلکه حفظ شأن نخبگان، استفاده از نظر آن‌ها در تصمیم‌سازی‌ها و مشارکت دادن آن‌ها در مدیریت کشور، بخش مهمی از فرآیند نخبه‌پروری است.

در بنیاد ملی نخبگان نیز به‌دنبال ایجاد چرخه‌ای کامل هستیم که همه سنین را دربر بگیرد؛ از کودکی تا نقش‌آفرینی افراد در تربیت نسل‌های بعدی.

- حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری

افشین همچنین به ارزیابی اثرگذاری شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت و تاکید کرد که مقایسه صرف آمار صادرات، که مجموع سفارش‌های آن حدود ۲٫۵ میلیارد دلار است، مسیر درستی برای ارزیابی نیست. به باور او نقش این شرکت‌ها در کاهش ارزبری اهمیت بیشتری دارد.

در حال حاضر واردات دارو و تجهیزات پزشکی کشور حدود ۲٫۵ میلیارد دلار است، اما اگر شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه فعال نبودند، رقم واردات به ۱۷ تا ۱۸ میلیارد دلار می‌رسید. این تفاوت، ارزش افزوده واقعی شرکت‌های دانش‌بنیان برای اقتصاد کشور است.

- حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری

او در پایان، با اشاره به ویژگی‌های نسل «زد» و «آلفا» که بسیار باهوش و سرشار از اطلاعات هستند، گفت: «سیاست‌گذاری برای نسل باهوش نیازمند سیستم‌های منعطف است. اگر در برابر تغییر مقاومت کنیم و از صنعت سنتی فاصله نگیریم، فرصت‌ها را از دست داده و امکان نگهداشت نخبگان وجود نخواهد داشت.»