هشت زبان برنامه‌ نویسی آسان برای کودکان

یادگیری کد نویسی در هر سنی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. درک مفاهیم کلی برنامه‌نویسی و یادگیری تمام قوانین و نحوه نوشتن و قرارگیری کلمات و عبارات به‌صورت صحیح در یک زبان برنامه‌نویسی از چالش‌هایی است که هنگام یادگیری یک زبان با آن‌ها رو‌به‌رو خواهید شد. در میان تمام زبان‌های برنامه‌نویسی، زبان‌هایی وجود دارند که درک و یادگیری آن‌ها نسبت به بقیه زبان‌ها آسان‌تر است. خوشبختانه در دنیای تکنولوژی با یک جستجوی ساده می‌توان به منابع آموزشی زیادی دسترسی پیدا کرد؛ اما پیش از هر چیز لازم است درباره بهترین زبان برنامه‌نویسی برای کودکانمان اطلاعات داشته باشیم. برای اینکه کودکان را با دنیای آینده و با برنامه‌نویسی آشنا کنیم، در این مقاله به معرفی هشت زبان برنامه‌نویسی ساده و مناسب برای کودکان پرداخته‌ایم. با زومیت همراه باشید.

اسکرچ بهترین راه یادگیری منطق و اصول اساسی برنامه‌نویسی است و در آن خبری از سینتکس پیچیده و ابزار توسعه نیست. اسکرچ یک زبان برنامه‌نویسی کاملاً بصری و مبتنی بر بلاک است که در آن کاربر می‌تواند کد را از جعبه‌ابزار بلاک‌های دستورالعمل جدا کند. این برنامه در مرورگر اجرا می‌شود و برای کودکان، اپ اندروید و iOS آن در دسترس قرار دارد.

در اسکرچ هر چیزی که در زبان‌های برنامه‌نویسی پیدا می‌کنید از جمله حلقه‌ها و توابع به سبک تصویری و قابل فهم بیان می‌شود. این شیوه یادگیری یک گام عالی برای کودکانی است که تازه قدم در مسیر برنامه‌نویسی گذاشته‌اند؛ زیرا از این طریق می‌توانند زمانی که نوبت به نوشتن برنامه رسید، درک کاملی از جریان برنامه و نحوه ایجاد کد داشته باشند.

اسکرچ همچنین برای کامپیوترهای تک‌برد رزبری پای مناسب است؛ زیرا از قبل روی آن نصب شده و می‌تواند برای کنترل LED-ها و دکمه‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.

MakeCode پلتفرم برنامه‌نویسی بلاکی آنلاین مایکروسافت است که روی بردهای میکروکنترلر ساده مانند میکرو بیت (Micro: Bit) و Adafruit Circuit Playground Express قابل اجرا است. MakeCode از نظر عملکردی از بسیاری جهات شبیه به اسکرچ است؛ اما اساسا برای یادگیری اصول اولیه محاسبات فیزیکی استفاده می‌شود. اگر برد میکروکنترلر ندارید، همچنان می‌توانید از شبیه‌ساز موجود در برنامه همراه با آموزش‌های تعاملی و آسان برای ایجاد پروژه‌های الکترونیکی در مقیاس کوچک بهره ببرید.

اسمال بیسیک نام خود را از زبان برنامه‌نویسی بیسیک گرفته است. این برنامه به منظور از بین بردن فاصله‌ی زبان‌های برنامه‌نویسی بلاکی مانند اسکراچ و زبان‌های برنامه‌نویسی نوشتاری مانند پایتون طراحی شده است. در اسمال بیسیک یک ویرایشگر وب جامع با راهنمای مرجع به همراه لینک‌های آموزشی و مستندات وجود دارد. همچنین آموزش‌های مناسبی برای کودکان قابل دسترسی است. اسمال بیسیک عمدتا شبیه به یک زمین بازی است؛ اما برای یادگیری مفاهیم برنامه‌نویسی و عادت به یادگیری نحو زبان مناسبی به شمار می‌آید.

پایتون به دلیل سینتکس ساده و ماهیت خوانش آسان، اغلب به‌عنوان اولین زبان برنامه‌نویسی ساده‌ی واقعی انتخاب می‌شود. راه‌های زیادی برای یادگیری رایگان پایتون وجود دارد؛ اما بیشتر آن‌ها برای بچه‌های کوچک بسیار چالش‌برانگیز هستند. بازی CodeCombat یک جایگزین فوق‌العاده برای روش‌های متداول یادگیری زبان برنامه‌نویسی پایتون است.

CodeCombat با جاوا اسکریپت نیز کار می‌کند و به این شکل راهی عالی برای یادگیری مفاهیم اولیه برنامه‌نویسی وب است.

Tynker یک زبان برنامه نویسی نیست؛ اما یکی از بهترین منابع آنلاین برای افراد ۵ تا ۱۸ سال است که با زبان انگلیسی آشنایی دارند و می‌خواهند وارد دنیای برنامه نویسی شوند. Tynker شامل بازی‌های برنامه نویسی، ایجاد یک تغییر ساده یا ماد کردن ماینکرفت، رویدادهای برنامه نویسی و درگیر کردن کودکان در پروژه‌ها و رویدادهای مختلف برنامه‌نویس به شکل انفرادی یا تحت رهبری جامعه است.

این پلتفرم برنامه نویسی یک نقطه شروع عالی برای کودکانی است که می‌خواهند به دنیای کدنویسی قدم بگذارند. Tynker علاوه بر پلتفرم مبتنی بر مرورگر دارای سه اپ برای گوشی‌ هوشمند و تبلت است.

جاوا اسکریپت زبان برنامه نویسی است که اینترنت بر اساس آن ساخته شده؛ اما بیشتر شهرت آن به علت بدساختی و یادگیری دشوارش است. خوشبختانه کتابخانه‌ها و ابزارهایی وجود دارد که یادگیری جاوا اسکریپت را سرگرم‌‌کننده می‌کنند. کتابخانه‌ی p5.js مکان خوبی برای شروع است. این کتابخانه‌ برای ایجاد هنرهای تصویری و موسیقی طراحی شده است و دارای ویرایشگر مرورگر کاملاً یکپارچه است که شروع به کار را آسان و سریع می‌کند. آنچه یادگیری p5.js را جالب می‌کند، کانال یوتوب The Coding Train است. این آموزش‌های ویدیویی سرگرم‌کننده، خلاق و ساده با سرپرستی و تدریس دانیل شیفمن، شامل یک دوره کامل برای یادگیری مفاهیم برنامه نویسی هستند.

لوآ یک زبان برنامه نویسی ساده است. این زبان به قدری متراکم و راحت است که بازی‌ها و برنامه‌های دیگر از آن به‌عنوان پایه‌ای برای مادها و ایجاد پروژه‌های کاملاً جدید از بازی‌های قبلی استفاده می‌کنند. معروف‌ترین این بازی‌ها، بازی کلاسیک Roblox برای بچه‌ها است. ایجاد یک بازی Roblox سفارشی بسیار آسان است. شما مفاهیم اصلی لوآ را همراه با فرایندهای مهم برنامه نویسی Roblox که می‌توانند در سایر حالت‌های بازی سفارشی اعمال شوند، یاد خواهید گرفت. برای ایجاد Roblox با استفاده از لوآ می‌توانید از دوره‌های جامع Codakid استفاده کنید.

GameMaker یک موتور قدرتمند و در عین حال ساده برای ساخت بازی است. دیگر ویرایشگرهای بازی مانند Unity و Unreal ابزارهای حرفه‌ای پیچیده‌ای هستند؛ اما GameMaker تا جای ممکن برای مبتدیان طراحی شده است. این برنامه به گونه‌ای طراحی شده که مانند پایتون به‌راحتی قابل خواندن باشد. تمام عنصرهای کد در ویرایشگر فلوچارت گیم‌میکر وجود دارد؛ بنابراین به‌راحتی می‌توان هر قطعه کد را مشاهده کرد.

گیم‌میکر از باقی گزینه‌های معرفی‌شده در این مقاله دشوارتر است؛ اما ساخت یک بازی واقعی یک عامل انگیزشی مناسب برای یادگیری برنامه‌نویسی محسوب می‌شود. والدین یا معلمانی که تجربه کمی در برنامه نویسی دارند، می‌توانند به کودک کمک کنند تا از این طریق خلاقیت خود را نشان بدهد یا حتی اولین بازی خود را به پایان برساند.

برنامه‌نویسی فرایند تجزیه یک مسئله به مراحل مختلف و ارائه راه‌حل‌های کوچک برای هر مرحله است. یادگیری منطق و سینتکس برنامه‌نویسی مهارتی فراتر از علوم کامپیوتر است که تقریباً به تمام جنبه‌های آموزشی کمک خواهد کرد. برای قدم گذاشتن در مسیر برنامه‌نویسی با اسکرچ آغاز کنید و سپس باقی گزینه‌ها را در نظر بگیرید. با این روش می‌توانید درک وسیع و پایه‌ای از مفاهیم برنامه نویسی را به کودک خود آموزش بدهید.

امیدواریم این مقاله مورد توجهتان قرار گرفته باشد. اگر شما هم در زمینه آموزش زبان برنامه‌نویسی به کودکان تجربه‌ای دارید، آن را با ما و کاربران زومیت در میان بگذارید.