نتیجه مطالعهای ۲۵ ساله: مصرف پنیر با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر ارتباط دارد
شاید وقت آن رسیده باشد که با خیال راحتتری به سراغ پنیرهای پرچرب بروید. مطالعهای گسترده و ۲۵ ساله نشان میدهد مصرف روزانه ۵۰ گرم یا بیشتر از پنیرهای پرچرب، میتواند خطر ابتلا به زوال عقل را بهطور چشمگیری کاهش دهد.
یافتهها حاصل دنبالکردن زندگی و عادات غذایی بیش از ۲۷ هزار بزرگسال سوئدی است و باورهای قدیمی دربارهی مضرات چربی برای سلامت مغز را به چالش میکشد. پنیرهایی مثل بری، گودا، چدار و پارمزان در این دسته قرار میگیرند.
دانشمندان دهههاست که بر سر رژیمهای غذایی پرچرب و کمچرب بحث میکنند. در این میان، پنیر اغلب به عنوان یک خوراکی «ناسالم» معرفی میشد که باید مصرفش را محدود کرد. اما حالا، شواهد جدید داستان متفاوتی را روایت میکند.
امیلی سونستد، همهگیرشناس تغذیه در دانشگاه لوند سوئد، میگوید: «مطالعهی ما نشان داد برخی محصولات لبنی پرچرب ممکن است در واقع خطر زوال عقل را کاهش دهند؛ این کشف برخی از فرضیات قدیمی دربارهی رابطه چربی و سلامت مغز را به چالش میکشد.»
ارتباط مثبت در پنیرهای کمچرب، شیر، ماست یا کره مشاهده نشد
اهمیت این یافته زمانی دوچندان میشود که به ابعاد بحران نگاهی بیندازیم؛ زوال عقل که بیماری آلزایمر شناختهشدهترین شکل آن بهشمار میرود، دیگر تنها یک چالش پزشکی ساده نیست، بلکه بهسرعت در حال تبدیلشدن به بحرانی جهانی در حوزه سلامت است. در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۷ میلیون نفر با این بیماری زندگی میکردند و پیشبینی میشود این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ۱۵۳ میلیون نفر برسد. از آنجایی که درمان قطعی وجود ندارد، تمام تمرکز دانشمندان بر پیشگیری است.
مطالعات قبلی در مورد تأثیر لبنیات بر مغز، همواره نتایج ضدونقیضی داشتند. اما تیم پژوهش جدید به سرپرستی یوفنگ دو، با تکیه بر دادههای دقیق «کوهورت سرطان و رژیم غذایی مالمو» توانست به نتایج شفافتری دست پیدا کند. شرکتکنندگان در این پژوهش، عادات غذایی خود را با جزئیات کامل در دفترچههای روزانه و مصاحبهها ثبت کرده بودند.
نتایج حیرتانگیز بود. در گروهی که روزانه ۵۰ گرم یا بیشتر پنیر پرچرب میخوردند، تنها ۱۰ درصد به زوال عقل مبتلا شدند. این رقم برای کسانی که مصرف ناچیزی داشتند (کمتر از ۱۵ گرم)، حدود ۱۳ درصد بود. پس از حذف متغیرهای دیگر، پژوهشگران دریافتند مصرفکنندگان پنیر پرچرب ۱۳ درصد کمتر از دیگران در معرض خطر انواع زوال عقل قرار دارند. اما ارتباط مثبت در مورد پنیرهای کمچرب، شیر، ماست یا کره مشاهده نشد. به نظر میرسد رازی در ساختار پنیرهای پرچرب نهفته باشد که هنوز کشف نشده است.
پیش از آنکه تمام امید خود را به پنیر گره بزنید، باید به محدودیتهای این پژوهش هم توجه کرد. تارا اسپایرز جونز، مدیر موسسه تحقیقات زوال عقل بریتانیا، هشدار میدهد: «یکی از بزرگترین محدودیتها این است که میزان مصرف پنیر بر اساس گزارشهای ۲۵ سال پیش ثبت شده است. بسیار محتمل است که رژیم غذایی و سبک زندگی افراد در طول این ربع قرن تغییر کرده باشد.»
اگرچه ایده محافظت از مغز با خوردن پنیر بسیار وسوسهانگیز است، منطقی نیست که سلامت مغز را تنها به یک ماده غذایی وابسته بدانیم. بااینحال، پژوهش درهای جدیدی را برای درک رابطهای پیچیده میان رژیم غذایی و عملکرد مغز میگشاید.
پژوهش در نشریهی علمی Neurology منتشر شده است.
