تردمیل علیه تومور؛ سرانجام میدانیم ورزش چگونه خطر سرطان را کاهش میدهد
شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد ورزش منظم میتواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد، اما سؤال این است: این ارتباط دقیقاً چگونه ایجاد میشود؟ طبق مطالعه جدید روی موشها، پاسخ ممکن است به تغییرات متابولیک بدن بازگردد. این تغییرات باعث میشوند سلولهای عضلانی سوخت بیشتری برای فعالیت خود دریافت کنند و در عین حال سلولهای سرطانی از انرژی مورد نیاز برای رشد محروم شوند.
تیمی تحقیقاتی از دانشگاه ییل، به رهبری بروکس لیتنر، واکنشهای متابولیک موشهایی را که دارای تومورهای سینه یا ملانوما بودند، بررسی کردند. موشها براساس نوع رژیم غذایی و میزان فعالیت بدنی تقسیمبندی شدند و پژوهشگران با استفاده از ردیابهای مولکولی مشاهده کردند که گلوکز چگونه در بدن متابولیزه میشود. نتایج نشان داد که موشهای فعال، انرژی و سوخت بدن را از سلولهای سرطانی به عضلات منتقل میکنند.
پس از چهار هفته، موشهایی که رژیم غذایی پرچربی داشتند و به طور منظم ورزش میکردند، تومورهای بسیار کوچکتری نسبت به موشهای بیتحرک با همان رژیم غذایی داشتند. طبق گزارش لیتنر و همکارانش، موشهای چاقی که چهار هفته پس از تزریق تومور، داوطلبانه روی چرخ میدویدند، تقریباً ۶۰ درصد کاهش در اندازه تومور را نشان دادند.
پژوهشگران همچنین ۴۱۷ ژن مرتبط با متابولیسم را شناسایی کردند که در موشهای فعال نسبت به موشهای کمتحرک اما لاغر، به شکل متفاوتی بیان میشدند. این تغییرات مولکولی نشان داد که تومورها وارد حالت استرس شدید برای بقا شدهاند.
ورزش به ویژه باعث کاهش فعالیت پروتئینی به نام mTOR در تومورها شد. این پروتئین نقش مهمی در رشد سلولهای سرطانی دارد و محدودکردن آن میتواند رشد تومور را کاهش دهد. یافتهها نشان میدهند که گلوکز نقش کلیدی در اثر ورزش بر سرکوب تومورها دارد؛ وقتی ورزش میکنیم، گلوکز به عضلات فعال میرود و سلولهای سرطانی از انرژی لازم برای رشد محروم میشوند. بااینحال، پژوهشگران یادآور میشوند که این اثرات ممکن است به مدت زمان و شدت ورزش وابسته باشد.
سرطان بیماری پیچیده و چندوجهی است و رشد تومورها با مکانیسمهای متعددی اتفاق میافتد. بنابراین، رفتن به باشگاه به تنهایی مانع بروز سرطان نمیشود. بااینحال، فعالیت بدنی میتواند شانس پیشگیری از ظهور این بیماری را افزایش دهد.
ورزش منظم میتواند با ایجاد تغییرات متابولیک، سلولهای عضلانی را فعال و سلولهای سرطانی را از انرژی لازم برای رشد محروم کند
به گفتهی پژوهشگران، این دادهها اهمیت نگاه سیستماتیک و جامع به اثرات متابولیک ورزش در سرطان را نشان میدهند. نکته امیدبخش این است که همین مکانیسمها در دو نوع تومور مختلف مشاهده شدهاند که نشان میدهد فواید ورزش محدود به یک نوع سرطان نیست.
هرچند هنوز باید بررسی شود که آیا همین فرآیندها در انسانها اتفاق میافتد یا خیر تا بتوانیم مطمئن شویم نتایج برای ما نیز صدق میکند. پژوهشگران قصد دارند تحقیقات خود را روی تومورهای انسانی ادامه دهند و همچنین نوع، شدت و مدت زمان ورزش را دقیقتر بررسی کنند تا مشخص شود که داشتن فعالیت بدنی دقیقاً چگونه از سرطان محافظت میکند.
نویسندگان نتیجه میگیرند: «بررسی اثر تناسب اندام روی مسیرهای مولکولی که با ورزش تغییر میکنند، میتواند هدفهای درمانی جدیدی در آنکولوژی دقیق معرفی کند؛ به ویژه برای بیمارانی که قادر به ورزش کردن نیستند.»
پژوهش در ژورنال PNAS منتشر شده است.