نتایج پژوهش نیممیلیون نفری: دوچرخهسواری با کاهش خطر ابتلا به زوال عقل مرتبط است
رفتن از نقطه A به B با دوچرخه اغلب اوقات میتواند خطر زوال عقل را کاهش دهد. دلیل این مسئله احتمالا محافظت از بخشی از مغز مرتبط با عملکردهای حافظه است. مطالعه پژوهشگران دانشگاه علوم و فناوری هواتشونگ چین و دانشگاه سیدنی، از این ایده پشتیبانی میکند که فعالیت بدنی متوسطِ مداوم و فعال نگهداشتن ذهن میتواند از تخریب عصبی پیشگیری کند.
پژوهشگرها در مقالهی خود مینویسند: «یافتههای این مطالعهی منسجم نشاندهندهی ارتباطی میان سبک حملونقل فعال و بروز زوال عقل و ساختار مغز است.»
در پژوهش یادشده، سوابق سلامت عمومی حدود نیم میلیون نفر از ساکنان بریتانیا با میانگین سنی حدود ۵۶ سال بررسی شد تا ارتباط احتمالی میان سبکهای رایج حملونقل و ابتلای افراد به هر نوع زوال عقل مشخص شود. روشهای حملونقل به چهار گروه تقسیم شدند:
- غیرفعال (خودرو و وسایل نقلیه عمومی)
- پیادهروی
- ترکیب پیادهروی و روش غیرفعال
- دوچرخهسواری (چه بهتنهایی و چه به همراه سایر روشها).
رفتوآمدهای شغلی (از خانه تا محل کار و بالعکس) از تحلیل حذف شدند. در مقایسه با کسانی که از روشهای غیرفعال استفاده میکردند، افرادی که بیشتر از دوچرخه استفاده میکردند، ۱۹ درصد کمتر در معرض زوال عقلی کلی، ۲۲ درصد کمتر در معرض خطر آلزایمر، ۴۰ درصد کمتر در معرض زوال عقل زودهنگام قبل از ۶۵ سالگی و ۱۷ درصد کمتر در معرض زوال عقل دیررس قرار داشتند.
پژوهشگران در مطالعه نوشتند: «یافتههای ما نشان میدهد که ترویج راهکارهای حملونقل فعال، بهویژه دوچرخهسواری، ممکن است با کاهش خطر زوال عقل در میان بزرگسالان میانسال و سالمند مرتبط باشد؛ موضوعی که با تشویق به روشهای در دسترس و پایدار برای حفظ سلامت شناختی، منافع قابلتوجهی برای سلامت عمومی دارد.»
زوال عقل وضعیتی پیچیده است و عوامل متعددی در بروز آن دخالت دارند. مطالعات پیشین نشان دادهاند که تواناییهای جهتیابی فضایی با حجم مغز مرتبط هستند که این امر با یافتههای پژوهش جدید نیز همخوانی دارد: دوچرخهسواران در نهایت حجم بیشتری در بخش هیپوکامپ مغز داشتند.
عامل اصلی کاهش خطر زوال عقل میتواند به این دلایل باشد: سطح فعالیت بدنی مورد نیاز برای دوچرخهسواری، نیاز به مسیریابی و جهتیابی، ضرورت حفظ هوشیاری یا حتی قرار گرفتن بیشتر در معرض هوای تازه. همهی این عوامل به علاوه نقش ژنتیک توسط پژوهشگران مطرح شدهاند؛ بهطوریکه تأثیر دوچرخهسواری برای افرادی که حامل واریانت ژن APOE4 مرتبط با آلزایمر هستند، کمتر بوده است.
متغیرهای اثرگذار بالقوه مانند سن و تحصیلات نیز در تحلیل لحاظ شدهاند، اما مطالعه رابطهی علت و معلولی مستقیم را نشان نمیدهد؛ زیرا عوامل زیادی وجود دارند که کنترل یا پایش نشدهاند. بااینحال، آنچه که مطالعه نشان میدهد، وجود ارتباطی قوی است که با توجه به سایر پژوهشها (مانند ارتباط ورزش با کاهش خطر زوال عقل)، منطقی به نظر میرسد.
براساس دانستههایمان، زوال عقل در سطح جهان بهویژه با بالا رفتن میانگین سنی جمعیتها در حال افزایش است. بنابراین، روشهایی برای کاهش خطر زوال عقل بهشدت مورد نیاز است و دوچرخهسواری میتواند گزینهای ساده و مقرونبهصرفه برای بسیاری از افراد باشد.
پژوهشگران مینویسند: «زوال عقل به یکی از عوامل اصلی وابستگی و ناتوانی در میان سالمندان تبدیل شده است و پیشبینی میشود تعداد جهانی موارد ابتلا از ۵۵ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ به ۱۳۹ میلیون نفر تا سال ۲۰۵۰ برسد.»
پژوهش در نشریه JAMA Network Open منتشر شده است.