راز کندکردن پیری احتمالا در هماهنگ‌سازی ساعت‌های متعدد بدن نهفته است

ما انسان‌‌ها چندین ساعت بیولوژیکی داریم که بدن‌مان را از درون و همچنین با دنیای بیرونی هماهنگ نگه می‌دارند. اکنون دو مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهند که چگونه این ساعت‌ها برای حفظ عملکرد بافت‌ها و کاهش سرعت پیری با یکدیگر هماهنگ می‌شوند.

تحقیقات جدید تمرکز خود را روی ساعت شبانه‌روزی مرکزی بدن که توسط هسته سوپراکیاسماتیک کنترل می‌شود و ساعت‌های محیطی که در سراسر بدن پخش شده و زمان فرایندهای سلولی در اندام‌ها، ماهیچه‌ها و پوست را کنترل می‌کنند، قرار داده‌اند.

تا زمانی که ساعت مرکزی درطول روز با یک ساعت محیطی ارتباط برقرار کند، می‌توان فرایندهایی مانند ترمیم DNA، فعالیت میتوکندری (مدیریت انرژی)، متابولیسم و چرخه‌ی سلولی طبیعی را در مسیر درست خود نگه داشت. اگر این سازوکارها را با جزئیات بیشتری بررسی و تاحدی کنترل کرد، می‌توان گام مهمی در جهت حفظ سلامت بخش‌هایی از بدن برای مدت طولانی‌تر و هم‌زمان با افزایش سن برداشت.

پورا مونوز-کانووس زیست‌شناس از دانشگاه پومپئو فابرا در اسپانیا می‌گوید: «مطالعه‌ی ما نشان می‌دهد که حداقل تعامل بین دو ساعت بافتی (یکی مرکزی و دیگری محیطی) برای حفظ عملکرد بهینه‌ی بافت‌هایی مانند ماهیچه‌ها و پوست و جلوگیری از زوال و پیری آن‌ها لازم است.»

تحقیق جدید، دو مطالعه‌ی تکمیلی را که به‌طور هم‌زمان منتشر شده‌اند پوشش می‌دهد. محققان در نخستین مطالعه‌ی خود از موش‌های آزمایشگاهی استفاده کردند تا نشان دهند که چگونه بازگرداندن هماهنگی بین ساعت‌های مغز و عضله، از تحلیل‌رفتن عضلات و ازدست‌دادن قدرت و عملکرد عضلانی محافظت می‌کند.

تحقیق اخیر نشان داد که ساعت‌های محیطی تا حدودی استقلال دارند و هنوز هم می‌توانند در کنار پیگیری چرخه‌های ۲۴ ساعته، بخش کوچکی از عملکرد سلول را مدیریت کنند. علاوه‌بر این محدودکردن زمان تغذیه‌ی موش‌ها به زمان‌های خاصی از روز، در غیاب ساعت مغزی به ساعت‌های محیطی کمک می‌کند تا خود را به تنهایی بهتر مدیریت کنند.

ازنار بنیتا از موسسه‌ی تحقیقات زیست‌پزشکی بارسلون اسپانیا می‌گوید: «دیدن این موضوع که چگونه هماهنگی بین مغز و ساعت‌های شبانه‌روزی محیطی نقش مهمی در سلامت پوست و ماهیچه‌ها ایفا می‌کنند بسیار جالب است. این اتفاق درحالی رخ می‌دهد که ساعت‌های محیطی به‌تنهایی در انجام اساسی‌ترین عملکردهای بافتی مستقل هستند.»

هر ریتم‌ شبانه‌روزی که درطول ۲۴ ساعت و در بدن ما اتفاق می‌افتند، کلید بسیاری از فرایندهای بیولوژیکی مانند خواب و هضم مواد غذایی است. هنگامی‌که این ریتم با اتفاق‌هایی مانند جت لگ (پرواززدگی) یا شیفت‌های شبانه مختل می‌شوند، ممکن است اثرات منفی جدی روی سلامتی ما داشته باشند.

ماهیچه‌ها، پوست و سیستم عصبی مرکزی همگی با افزایش سن فرسوده می‌شوند؛ درحالی که محققان بر این باور هستند که پژوهش‌های آن‌ها از پتانسیل کمک به حفظ عملکرد فیزیکی بدن در آینده برخوردار است. مونوز-کانووس می‌گوید: «گام بعدی شناسایی عوامل سیگنال‌دهی دخیل در این تعامل با درنظرگرفتن کاربردهای درمانی بالقوه است.»

نتایج پژوهش‌ها در ژونال‌های ساینس و سل استم سل منتشر شده است.