براساس پژوهشی که به‌تازگی منتشر شده است و می‌تواند زمینه‌ساز درمان‌های کووید ۱۹ باشد، دانشمندان از فناوری ویرایش ژن کریسپر با موفقیت برای مهار انتقال ویروس SARS-CoV-2 در سلول‌های انسانی آلوده استفاده کرده‌اند. پژوهشگران استرالیایی با گزارش نتایج خود در مجله Nature Communications گفته‌اند این ابزار دربرابر انتقال ویروسی در آزمایش‌های آزمایشگاهی مؤثر بود و امیدوار هستند به‌زودی آزمایش‌های حیوانی را آغاز کنند.
کریسپر که به دانشمندان کمک می‌کند تا توالی‌های DNA را تغییر داده و عملکرد ژن را اصلاح کنند، قبلا در زمینه حذف کد ژنتیکی عامل ابتلا به سرطان کودکان امیدوارکننده ظاهر شده است. به‌گزارش ساینس الرت، پژوهشگران در مطالعه جدید از آنزیم CRISPR-Cas13b استفاده کرده‌اند که به توالی RNA مدنظر روی ویروس کرونای جدید متصل می‌شود و ژنومی را تخریب می‌کند که ویروس برای تکثیر درون سلول‌های انسانی به آن نیاز دارد.
شارون لوین، نویسنده مقاله از مؤسسه عفونت و ایمنی پیتر دوهرتی استرالیا، گفت گروه آن‌ها ابزار کریسپر را به‌طور خاص برای تشخیص ویروس عامل کووید ۱۹، یعنی SARS-CoV-2 طراحی کرد. وی بیان کرد: «به‌محض شناسایی ویروس، آنزیم کریسپر فعال می‌شود و ویروس را خرد می‌کند. ما چندین قسمت از ویروس را هدف قرار داده‌ایم (قسمت‌هایی که بسیار پایدار بوده و تغییری نمی‌کنند و بخش‌هایی که به‌شدت تغییرپذیر هستند) و همه در خردکردن ویروس بسیار موفق عمل کردند.»
افزون‌براین، کریسپر در توقف تکثیر ویروس در نمونه‌های مربوط به گونه‌های نگران‌کننده ویروس کرونا مانند گونه آلفا موفق بود. اگرچه چندین واکسن کووید ۱۹ در بازار وجود دارد، گزینه‌های درمانی موجود بسیار کم بوده و فقط تا حدی مؤثر هستند.
نیاز به درمان‌های بهتر
لوین گفت از روش کریسپر در روال‌های پزشکی موجود احتمالا به این زودی به‌طور فراگیر استفاده نمی‌شود؛ اما او اصرار می‌کرد که این ابزار در مقابله با کووید ۱۹ می‌تواند مؤثر واقع شود. لوین اعلام کرد: «هنوز به درمان‌های بهتری برای افراد بستری‌شده براثر کووید نیاز داریم. گزینه‌های کنونی محدود است و در بهترین حالت تا ۳۰ درصد خطر مرگ را کاهش می‌دهد.»
به‌گفته لوین، درمان ایدئال ضدویروسی ساده است که به‌صورت خوراکی مصرف شود و بتوان به‌محض تأیید ابتلای بیمار به کوووید ۱۹، آن را برای وی تجویز کرد. این امر مانع از ابتلای آن‌ها به بیماری شدید می‌شود و به‌نوبه خود از فشار بر بیمارستان‌ها و سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی کم می‌کند. وی افزود: «این رویکرد (آزمایش و درمان) تنها درصورت داشتن ضدویروس غیرسمی، خوراکی و ارزان امکان‌پذیر خواهد بود. این موضوعی است که امیدواریم با رویکرد قیچی ژنی بتوانیم روزی به آن دست پیدا کنیم.»
محمد فارح، نویسنده دیگر مقاله از مرکز سرطان پیتر مک‌کالوم استرالیا، بیان کرد مزیت دیگر پژوهش کاربرد بالقوه آن در بیماری‌های ویروسی دیگر است. وی گفت: «برخلاف داروهای ضدویروسی معمولی، قدرت این ابزار در انعطاف‌پذیری طراحی و تطبیق‌پذیری آن نهفته است که آن را به ابزار مناسبی دربرابر ویروس‌های بیماری‌زای مختلف، ازجمله آنفلوانزا، ابولا و احتمالا HIV تبدیل می‌کند.»
نظرات