پاسخ به سوالات مرتبط با وضعیت مردی که دو سری DNA دارد
چندی پیش، انتشار نتایج آزمایشهای انجامشده روی مردی که پیوند مغز استخوان انجام داده بود، موجب ایجاد سوالاتی برای خوانندگان شد. طی آزمایشهای مذکور مشخص شد چهار سال پس از انجام عمل پیوند مغز استخوان، تمام DNA موجود در مایع منی مرد مذکور که کریس لانگ نام دارد، با DNA فرد اهداکننده جایگزین شده است. این امر موجب شگفتی دانشمندان پزشکی قانونی در ادارهی کلانتری شهر واشو در رینو در ایالت نوادا شد که درحال مطالعهی این مورد بودند. آنها یافتههای خود را در کنفرانس بینالمللی پزشکی قانونی ارائه کردند تا نشان دهند که ازنظر تئوری، چگونه پیوند مغز استخوان میتواند موجب سردرگمی تحقیقات جنایی شود.
وقتی DNA از یک فرد مظنون یا قربانی برجای میماند، ماموران تحقیقات جنایی چنین فرض میکنند که این همان DNAیی هست که فرد با آن متولد شده است و نه DNA فردی که مغز استخوان خود را اهدا کرده و ممکن است هزاران کیلومتر دورتر زندگی کند. مورد آزمایش اخیر یعنی کریس لانگ که البته مظنون جرمی نبود، تحت عمل وازکتومی قرار گرفته است. این رویه که سالها پیش از اینکه لانگ متوجه شود دچار سرطان خون است و نیاز به پیوند مغز استخوان دارد، انجام شده است، سؤالهای زیادی را برای خوانندگان پیش آورد.
اگر بیمار تحت عمل وازکتومی قرار گرفته بود، دانشمندان پزشکی قانونی چگونه توانستند مایع منی وی را آزمایش کنند؟
مایع منی با اسپرم تفاوت دارد. مردانی که عمل وازکتومی انجام میدهند، هنوز منی تولید میکنند. این منی بدون اسپرم نیز مورد توجه دانشمندان پزشکی قانونی قرار میگیرد زیرا میتواند برای شناسایی مظنون یک جرم یا کمک به جمعآوری اطلاعات دیگر در یک تحقیق جنایی مورد استفاده قرار گیرد.
چگونه DNA فرد اهداکننده به منی بدون اسپرم فرد دریافتکننده رسید؟
برای اینکه بتوانیم با قطعیت درمورد این مورد خاص صحبت کنیم، باید پژوهشهای بیشتری انجام شود. اما چندین متخصص پیوند مغز استخوان میگویند که یافتههای دانشمندان پزشکی قانونی ازنظر پزشکی معقول است و پاسخ آن سلولهای سفید خون است. دکتر مهرداد عابدی، متخصص پیوند مغز استخوان از دانشگاه کالیفرنیا که لانگ را تحت درمان قرار داده ولی در آزمایش مذکور مشارکتی نداشته است، میگوید:
دو نوع از رایجترین سلولهای موجود در مایع منی، سلولهای اسپرم و سلولهای سفید خون هستند و از آنجایی که لانگ عمل وازکتومی انجام داده بود، تمام چیزی که باقی مانده بود، سلولهای سفید خون بودند.
دکتر الیاس زامبیدیس، پژوهشگر سلولهای بنیادی در مؤسسهی مهندسی سلول دانشکدهی پزشکی دانشگاه جانز هاپکینز نیز معتقد است که پژوهشگران پزشکی قانونی، DNA موجود در سلولهای خونی سفید اهداکننده را تشخیص دادهاند. مایع منی حاوی انواع مختلفی از سلولهای سفید خون ازجمله ماکروفاژها، نوتروفیلها و لنفوسیتها است که همگی از سیستم ایمنی پشتیبانی میکنند. دکتر زامبیدیس میگوید:
این میتواند از مجرای ادراری یا پروستات آمده باشد و حتی در مردی که تحت وازکتومی قرار گرفته است، وجود دارد. از آنجایی که پس از عمل پیوند مغز استخوان، تمام سلولهای سفید خون از مغز استخوان اهدایی میآیند، تعجبی ندارد که انزال نیز حاوی سلولهای سفید خون دارای DNA فرد اهداکننده باشد.
آیا یک مرد ممکن است DNA اهداکنندهی مغز استخوان خود را به فرزندان آیندهی خود منتقل کند؟
نه. چندین کارشناس میگویند که چنین چیزی ممکن نیست. در این مورد خاص، لانگ عمل وازکتومی انجام داده بود، بنابراین او دیگر فرزندی نخواهد داشت. اما فراتر از آن، بهگفتهی دکتر جاناتا اپستین از دانشگاه پنسیلوانیا، سلولهای سفید خون، سلولهای اسپرم را تولید نمیکنند؛ آنها فقط سلولهای سفید بیشتری تولید میکنند. این DNA موجود در سلولهای اسپرم است که یک مرد آن را به فرزندان خود منتقل میکند. دکتر اپستین میگوید:
ما سلولی را نمیشناسیم که بتواند یک سلول اسپرم تولید کند. حتی سلولهای بنیادی جنینی، تا این زمان، نتوانستهاند به سلولهای اسپرم تبدیل شوند هرچند برخی پژوهشگران درحال کار روی این موضوع هستند.
گفته میشود چندین نوع کایمریسیم وجود دارد (کایمریسم واژهی تخصصی برای جانوری است که دارای سلولهایی از چندین فرد است). اگرچه کایمریسم ناشی از پیوند مغز استخوان روی فرزندان فرد تأثیری نمیگذارد، دیگر اشکال کایمریسم میتواند تأثیر داشته باشد. دراینزمینه، گراهام کوپ، استاد تکامل و بومشناسی دانشگاه کالیفرنیا واقعیت جالبی را به اشتراک گذاشته است:
بسیاری از میمونهای مارموست کایمر سلولهای زایشی هستند، یعنی DNA موجود در سلولهای اسپرم یا تخمک آنها نسبتبه سایر DNA آنها از فرد دیگری ناشی میشود. مارموستها، در رحم، سلولهایی را با دوقلوهایشان مبادله میکنند. بنابراین برای یک میمون مارموست غیرمعمول نیست که بهجای DNA خود، DNA برادرش را به فرزندانش منتقل کند.
نظرات