کارت های گرافیک AMD Big Navi با کمبود موجودی مواجه نمی‌شوند

علاقه‌مندان به دنیای سخت‌افزار طی هفته‌های اخیر توجهشان را معطوف جدیدترین نسل از کارت‌های گرافیک انویدیا با نام خانواده‌ی GeForce RTX 3000 برپایه‌ی معماری امپر کرده‌اند؛ کارت‌های گرافیکی که نسبت‌به سری RTX 2000 پیشرفت محسوسی به‌خود دیده‌اند و قدرت گرافیکی بسیار زیادی برای گیمینگ 4K و 8K ارائه می‌دهند. یکی از اتفاقاتی که به‌دنبال عرضه‌ی کارت‌های سری امپر رخ داد، کمبود شدید آن‌ها در فروشگاه‌ها بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد دقایقی پس از آغاز فروش RTX 3080 در فروشگاه‌های منتخب، موجودی آن‌ها سریعا به‌اتمام رسید.

دو کارت گرافیک انویدیا RTX 3080 و RTX 3090 اکنون سریع‌ترین کارت‌های گرافیک بازار هستند، اما افراد کمی شانس خرید آن‌ها را پیدا کرده‌اند و انویدیا نیز به‌دلیل کمبود کارت گرافیک از مردم عذرخواهی کرده است. دلایل متعددی می‌توان برای اتمام موجودی کارت‌های گرافیک سری امپر عنوان کرد. اینکه میزان تقاضا برای کارت‌‌های جدید، به‌خصوص مدل RTX 3080 بالا است، حقیقتی پذیرفتنی است؛ اما به‌احتمال بسیار زیاد، دلیل اصلی کمبود کارت‌های گرافیک جدید انویدیا، مشکل در تأمین قطعات اولیه‌ی آن‌ها به‌دلیل دنیاگیری ویروس کرونا است.

اتفاقی که شرایط را بدتر کرد این بود که خریداران کارت‌های جدید انویدیا سراغ فروشگاه eBay رفتند و این کارت‌ها را با قیمت چندین هزار دلار برای فروش گذاشتند تا از این طریق سود بسیار خوبی کسب کنند. انویدیا در آستانه‌ی آغاز عرضه‌ی RTX 3090 با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد این کارت گرافیک با مشکل کمبود موجودی مواجه خواهد بود. 

فرانک آزور،‌ معمار ارشد راهکارهای گیمینگ در AMD،‌ به‌تازگی حرف‌های جدیدی در توییتر گفته است. فردی با نام کاربری AndreElijah@ در توییتر،‌ نوشت: «خب... امروز نتوانستم RTX 3090 را بخرم و این یعنی برای مدت‌زمانی اندک، کمی برای کارم مشکل پیش خواهد آمد. آیا آن‌ها می‌توانند حداقل یک کارت گرافیک جدید کوادرو عرضه کنند تا کارم را انجام دهم؟ ۱۰ دلار شرط می‌بندم که AMD نیز محصولات جدید خود را به‌شکل محدود عرضه می‌کند». فرانک آزور در پاسخ به این توییت نوشت: «مشتاق هستم تا ۱۰ دلار شما را بگیرم». این موضوع نشان می‌دهد AMD در تلاش است شمار درخورتوجهی از کارت‌های گرافیک جدید خود را از همان روز اول عرضه کند تا مشکل کمبود کارت گرافیک پیش نیاید (از کارت‌های گرافیک نسل بعد AMD با نام خانواده‌ی Radeon RX 6000 ملقب‌به بیگ نوی (Big Navi) یاد می‌شود).

انویدیا در اقدامی غیرمنتظره تصمیم گرفت در کارت‌های گرافیک سری امپر از دای (Die) تولیدشده توسط سامسونگ استفاده کند. سامسونگ اعلام کرد دای‌هایی که به انویدیا برای کارت‌های RTX 3000 تحویل داده،‌ برپایه‌ی لیتوگرافی هشت نانومتری تولید شده‌اند. لیتوگرافی هشت نانومتری انویدیا ازلحاظ فنی لیتوگرافی جدیدی محسوب می‌شود و به‌همین دلیل پیش‌بینی می‌کنیم میزان بازدهی آن در حد انتظار نباشد؛ بدین معنی که لیتوگرافی هشت نانومتری برای رسیدن به بلوغ مناسب، به زمان نیاز دارد. 

ازطرفی دیگر AMD را داریم که تصمیم گرفته در کارت‌های گرافیک نسل بعد خود سراغ استفاده از لیتوگرافی هفت نانومتری فین‌فت TSMC برود. گرچه این موضوع هنوز به‌صورت رسمی تأیید نشده اما گفته می‌شود AMD سراغ نسخه‌ی ویژه‌ای از لیتوگرافی هفت نانومتری TSMC رفته.

آخرین گزارش‌ها اعلام می‌کنند تراشه‌های متکی‌بر این لیتوگرافی دارای تراکم نقصِ ۰٫۰۹ نقص به‌ازای هر سانتی‌متر مربع (cm۲) هستند. اگر شایعه‌ها حقیقت داشته باشند، تراشه‌ی نوی ۲۱ (Navi 21) - همان تراشه‌ای که قدرت پردازشی کارت گرافیک Radeon RX 6900 را تأمین می‌کند - قرار است دارای یک دای با ابعاد ۵۰۵ میلی‌متر مربع (mm۲) باشد. با فرض اینکه تراکم نقص لیتوگرافی TSMC از زمان انتشار آخرین گزارش بهبود پیدا کرده باشد و نوی ۲۱ از دای ۵۰۵ میلی‌متر مربعی بهره بگیرد، می‌توانیم بگوییم AMD می‌تواند در نوی ۲۱ به نرخ بازده نزدیک‌به ۶۵ درصد دست پیدا کند که نرخ چندان بدی نیست.

جنگ بین تراشه‌های سری Radeon RX 600 و GeForce RTX 3000 قطعا در ماه‌های آینده بسیار جالب خواهد بود. اگر بیگ نوی بتواند ازلحاظ قیمت و قدرت گرافیکی به پای معماری امپر برسد، «دردسترس‌بودن» کارت‌های گرافیک، برنده‌ی نهایی را مشخص خواهد کرد.