بررسی رویارویی آمپر با کنسول های نسل بعدی و کارت های گرافیک RDNA 2

ازنظر بسیاری از کاربران، کارت گرافیک RTX 3070 محصولِ برجسته‌ی انویدیا در رویداد معرفی کارت‌های گرافیک مبتنی‌بر معماری آمپر بود. این کارت گرافیک انویدیا می‌تواند بهره‌وری‌ای در حد کارت گرافیک RTX 2080 Ti را با نصف قیمت آن ارائه کند.

حال این سؤال مطرح می‌شود: چرا انویدیا با وجود برتری بهره‌وری کارت‌های پرچم‌دار سری RTX 20 درمقایسه‌با محصولات فعلی AMD، چنین اقدامی را در پیش گرفته و قیمت محصولات سری RTX 30 را تا این حد کاهش داده است؟ شاید کنسول‌های نسل بعدی پلی استیشن 5 و ایکس باکس سری ایکس و شاید هم نسل بعدی کارت‌های گرافیک AMD دلیل این رویکرد باشند.

انویدیا وعده‌های زیادی برای نسل RTX 3000 داده است. ارزان‌ترین نسخه‌ی کنونی کارت RTX 2080 Ti بیش از ۱،۰۰۰ یورو قیمت دارد؛ درحالی‌که با RTX 3070 که برای عرضه در اکتبر (مهر و آبان ۱۳۹۹) برنامه‌ریزی شده، انویدیا قصد دارد بهره‌وری مشابه را با نصف این قیمت عرضه کند. البته در نبود بنچمارک‌های مستقل تأیید دستیابی به این جهش عظیم در بازدهیدشوار است؛ اما اگر اعلان انویدیا در این باره را صحیح در نظر بگیریم، این سؤال بلافاصله در ذهن متبادر می‌شود: چرا آمپر باید تا این حد ارزان باشد؟

یوتیوبر مشهور linus Tech Tips نظریه‌ای در این زمینه دارد. او گمان می‌کند که کارت‌های گرافیکی RTX 3000 باید از بازار دربرابر تسلط  کنسول‌های نسل بعدی پلی استیشن 5 و ایکس باکس سری ایکس محافظت کنند. این کنسول‌ها هم در پاییز امسال عرضه خواهند شد و باید بهره‌وری درخورتوجهی در ازای قیمتی متعادل داشته باشند و مدل قیمت‌گذاری نسل تورینگ در اینجا به مشکل برمی‌خورد.

درواقع، AMD را باید دست‌کم به‌صورت غیرمستقیم مسئول این سیاست قیمت‌گذاری تهاجمی قلمداد کرد؛ چراکه معماری‌ RDNA 2 آن‌ها زیربنای کنسول‌های جدید است. بهبودهای به‌دست‌آمده با این معماری جدید هنوز ارزیابی‌کردنی نیستند؛ ولی RDNA 2 قطعا برای مایکروسافت و سونی به‌اندازه‌ی کافی قانع‌‌کننده بوده‌ که در هر دو کنسول به‌کار گرفته شده است. درصورت داشتن بازدهی درخورتوجه، درواقع این کنسول‌ها می‌توانند دلیلی برای واکنش انویدیا در لقب‌دادن RTX 3070 به‌نام دیواره‌ی آتش (Firewall) و وعده‌دادن برای بهره‌وری گرافیکیِ به‌وضوح بیشتر در عینِ داشتن قیمتِ مقرون‌به‌صرفه باشند.

دلیل دیگر برای این قیمت‌گذاری تهاجمی می‌تواند میزان فروش سری RTX 2000 باشد. شاید به‌دلیل افزایش بازدهی نسبتا ناامیدکننده‌ی نسل تورینگ از نسل پاسکال در ترکیب با قیمت‌گذاری بسیار گرانش، نتوانسته باشند انتظارات انویدیا را برآورده کنند. درواقع، بزرگ‌ترین نوآوری RTX 2000، یعنی رهگیری پرتو (Ray Tracing)، شروع کُندی داشت. حتی حالا هم بسیاری از عناوین هنوز از این فناوری پشتیبانی نمی‌کنند و این موضوع نیز به جذابیت‌نداشتن نسبی کارت‌های گرافیک تورینگ منجر شده است. احتمالا آمپر در این زمینه می‌تواند کارکرد بسیار بهتری داشته باشد؛ چراکه بهره‌وری بیشتر و قیمت ارزان‌تر و رهگیری پرتو بالغ‌تر از زمان عرضه‌ی تورینگ شده است.

امسال تعدادی از رویدادهای تجاری بزرگ‌ مرتبط با کارت‌های گرافیک پی‌سی و کنسول‌های نسل جدید در بازه‌ی زمانی خاصی مصادف شده‌اند. نسل جدید کارت‌های‌ گرافیکی انویدیا و AMD در سه‌ماهه‌ی پایانی سال ۲۰۲۰ و هم‌زمان با عرضه‌ی کنسول‌های ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن 5 به بازار روانه خواهند شد و گیمرها نیز از ماه‌ها پیش با انبوهی از اطلاعاتِ داغ و شایعات مرتبط با آن‌ها، برای دسترسی به تجربیات و انتخاب‌های جدید در پایان سال هیجان‌زده هستند. بنابراین، طبیعی است که انویدیا سعی کند هم پی‌سی گیمرها را به آینده‌ی بازی‌های پی‌سی امیدوارتر کند و هم محصولی برای عرضه داشته باشد که بتواند از زیر سایه‌ی امکانات خلاقانه‌ی به‌کاررفته در کنسول‌های نسل بعدی خارج شود.

آمپر در مدل‌های RTX 3070 و جدیدتر، بازدهی بسیار بیشتری حتی از قلب گرافیکی XBOX SX دارد و سرعت بسیار بیشتری در Ray Tracing ارائه می‌کند. انویدیا حتی دربرابر تحول بنیادین در ذخیره‌ساز کنسول‌ها در استفاده از SSD و واحدهای ورودی/خروجی اختصاصی و شتاب‌دهی عملیات غیرفشرده‌سازی هم فناوری RTX IO را معرفی کرده تا در تمام زمینه‌ها دربرابر آن‌ها برابری یا برتری تکنیکی داشته باشد.

ناگفته نماند نباید فراموش کرد که برتری کنسول‌ها نه‌تنها در جنبه‌ی قدرت و توان پردازشی، بلکه در تجربه‌ی بازی‌های انحصاری هر کنسول هم تجلی دارد و لزوما این سناریو نمی‌تواند به‌معنی برتری مطلق پی‌سی‌ها در مواجه با کنسول‌های جدید باشد؛ اما شاید بتواند بخشی از گیمرها را از مهاجرت دائمی به دنیای کنسولی منصرف کند.

برخلاف برخی تصورات، AMD در این مسابقه منفعل و دست‌بسته نیست. براساس شایعات و اخبار فاش‌شده، گمان می‌رود که پرچم‌دار آینده‌ی AMD با تراشه‌ی مبتنی‌بر Navi 21 (ملقب به Big Navi) و فناوری ساخت هفت‌نانومتری TSMC ساخته شود و می‌تواند تا ۸۰ واحد پردازشی یا CU (مخفف Compute Unit) را در خود جای دهد که بیش از دوبرابر بیشتر از CUهای به‌کاررفته در پلی استیشن 5 است. همچنین، این تراشه‌ی غول کنترلر حافظه‌ی عریض با گذرگاه ۵۱۲ بیتی در قوی‌ترین ترکیب خود خواهد داشت که حتی بدون استفاده از حافظه‌های GDDR6X هم می‌تواند پهنای باند حافظه‌ای بیشتر از مدل‌های آمپر ارائه کند.

با فرض صحت این اطلاعات، می‌توان تصور کرد که AMD نه‌تنها خواهد توانست محصولاتی قدرتمند برپایه‌ی RDNA 2 برای پی‌سی عرضه کند؛ بلکه در این رقابت برتری‌هایی هم دارد. برای مثال، فناوری ساخت هفت‌نانومتری TSMC دربرابر هشت‌نانومتری سامسونگ کاملا بالغ‌تر است و بازدهی بهتری دارد و این به‌تنهایی می‌تواند به‌معنی کم‌مصرف‌تر‌بودن تراشه‌های بزرگ Navi باشد. درمقابل، گزارش می‌شود که هنوز فناوری هشت‌نانومتری سامسونگ بازدهی مناسبی ندارد و این یعنی احتمالا در ماه‌های آینده، بازار با تراشه‌های کمتر و درنتیجه، عرضه‌ی کمتر کارت‌های گرافیک مبتنی‌بر آمپر دست‌به‌گریبان باشد.

اگرچه گفته شده بازدهی فناوری هشت‌نانومتری سامسونگ برای تولید پردازنده‌های موبایلی بیشتر از ۸۰ درصد بوده، ازنظر مساحت ابعاد تراشه‌های موبایلی اصلا با تراشه‌های بزرگ آمپر مقایسه‌کردنی نیست و به همان نسبت هم احتمال کمتربودن بازدهی خروجی خط‌تولید بیشتر است. با این تصور، می‌توان پیش‌بینی کرد که محصولاتی براساس RDNA 2 برای رقابت با RTX 3070 و شاید هم RTX 3080 عرضه شوند که لزوما برتری سرعتی از آن‌ها نداشته باشند؛ اما در عرصه‌ی میزان مصرف توان و قیمت بسیار رقابتی باشند.

سؤال این است: چرا قیمت را به‌عنوان معیار جدی در این رقابت در نظر می‌گیریم؟ در پاسخ باید بگوییم AMD این امکان را دارد که از تراشه‌های حافظه‌ی GDDR6 به‌جای GDDR6X در کارت‌های خود استفاده کند که باعث صرفه‌جویی در هزینه خواهد شد و درعین‌حال، برتری پهنای باند حافظه را هم خواهد داشت. درضمن، طراحی مدارات و مدار تأمین توان هم با پیچیدگی کمتری همراه خواهد بود. اگر فرض کنیم پرچم‌دار نسل Radeon 6000 از AMD با ۱۶ گیگابایت حافظه‌ی گرافیکی و عرض باند ۵۱۲ بیتی عرضه شود، بازهم می‌تواند چنین محصولی را با قیمت نازل‌تر، در محدوده‌ی ۵۰۰ یا ۶۰۰ دلار، عرضه کند که احتمالا رقیب مستقیم RTX 3070 خواهد شد و بهره‌وریی بیشتری از آن خواهد داشت.

با این سناریوهای فرضی، بهتر می‌توان درک کرد چرا هنگامی‌که هنوز حتی به موعد عرضه‌ی کارت‌های گرافیکی Amper نرسیدیم، برخی شایعات درباره‌ی کارت‌های گرافیک RTX 3070 Ti و RTX 3080 Ti با دوبرابر حافظه‌ی بیشتر از مدل‌های کنونی شنیده می‌شود. احتمال زیادی دارد که انویدیا این مدل‌ها را برای رقابت با محصولاتِ رقیب با میزان حافظه‌های ۱۶ گیگابایتی و بهره‌وری بیشتر از برآوردهای فعلی در نظر گرفته و پیش‌بینی کرده باشد.

دیدگاه شما درباره‌ی این رقابت چیست؟ برتری در سهم فروش از بازار عاقبت نصیب کدام شرکت خواهد شد؟