غولی که هرگز کوچک نشد؛ اندازه مار آناکوندا از ۱۲ میلیون سال پیش ثابت مانده است
برخلاف بسیاری از غولهای پیشاتاریخی که در اثر تغییرات اقلیمی منقرض شدند، آناکونداها استراتژی بقای تحسینبرانگیزی داشتهاند: بیش از ۱۲ میلیون سال بدون تغییر در اندازه باقی ماندهاند. پژوهشی تازه نشان میدهد این مارهای غولپیکر از دوران میوسن میانی، یعنی تقریباً ۱۲٫۴ میلیون سال پیش، به اندازهی کنونی خود رسیدهاند و از آن زمان تاکنون این اندازه را حفظ کردهاند.
آناکوندا یا مار بوآی آبی، بزرگترین مار دنیا و یکی از سنگینترین خزندگان زمین است که در تالابها و رودخانههای آمریکای جنوبی زندگی میکند. این مار غولپیکر با طول معمول ۴ تا ۵ متر و قدرت عضلانی فوقالعاده، شکار خود را به آرامی ولی مؤثر در آغوش میگیرد که نشاندهندهی ترکیبی بینظیر از قدرت و مقاومت طبیعی است.
در مطالعه، پژوهشگران با بررسی ۱۸۳ مهرهی فسیلشده از دستکم ۳۲ آناکوندای باستانی در ونزوئلا، دریافتند که میانگین طول این مارها در ۱۲ میلیون سال پیش، حدود ۵٫۲ متر بوده است؛ رقمی که با میانگین طول آناکونداهای امروزی (۴ تا ۵ متر) تفاوت چندانی ندارد.
پایداری در اندازه اهمیت ویژهای دارد، زیرا در دوران میوسن، آبوهوای گرم، تالابهای وسیع و منابع غذایی فراوان به گونههای زیادی، از جمله کروکودیلها و لاکپشتهای غولپیکر، امکان داد تا به ابعادی بسیار بزرگتر از نوادگان کنونی خود برسند. بااینحال، با سردشدن تدریجی زمین و کاهش زیستگاهها، بسیاری از آن غولها منقرض شدند.
آندرس آلفونسو روخاس، دیرینشناس مهرهداران در دانشگاه کمبریج و یکی از نویسندگان مطالعه، در بیانیهای میگوید:
گونههای دیگری مانند کروکودیلها و لاکپشتهای غولپیکر که در دوران میوسن زندگی میکردند، منقرض شدهاند و دلیل آن احتمالاً سردشدن دمای زمین و کاهش زیستگاهها بوده است. در مقابل، آناکونداهای غولپیکر توانستهاند زنده بمانند که نشاندهندهی مقاومت فوقالعادهی آنهاست.- آندرس آلفونسو روخاس
یافتهها برای تیم پژوهش شگفتآور بود، زیرا انتظار میرفت آناکونداهای باستانی بهمراتب بزرگتر و در حدود ۷ تا ۸ متر باشند.
دلیل حفظ اندازهی ثابت آناکونداها در برابر تغییرات اقلیمی هنوز مشخص نیست. اما پژوهشگران بر این باورند که عواملی مانند رقابت برای غذا یا فشار شکارچیان نقش اصلی در این پایداری نداشتهاند، زیرا حتی با ورود شکارچیان جدید به آمریکای جنوبی در دورههای بعدی، این مارها اندازهی خود را حفظ کردند. این ثبات شگفتانگیز، آناکوندا را به نمونهای بینظیر از موفقیت تکاملی در دنیای حیوانات بدل کرده است.
پژوهش در نشریهی Vertebrate Paleontology منتشر شده است.