پروانه‌ها و خرطوم بلندشان مدت‌ها پیش از پیدایش گل‌ها تکامل یافتند
تقریباً ۲۳۶ میلیون سال پیش، یک گیاه‌خوار باستانی چیزی را دفع کرد که برای ذهن‌های قرن بیست‌و‌یکمی بسیار هیجان‌انگیز به‌نظر می‌آید. مدفوع آن جانور حاوی مدرکی بود که بعدها به قدیمی‌ترین شواهد شناخته‌شده از وجود پروانه‌ها و شب‌پره‌ها تبدیل شد: فلس‌های ریز شش‌پایی که همچنان در مدفوع‌های فسیل‌شده (کاپرولیت) قابل شناسایی‌اند.
شگفت‌انگیزترین بخش ماجرا این است که اگر آن فلس‌ها واقعاً به پروانه‌ای تعلق داشته باشند، نشان می‌دهد این حشرات بال‌دار با آن خرطوم‌های بلندشان، پیش از ظهور گل‌ها پدید آمده‌اند.
کشف مورد بحث ما را به یکی از مکان‌های دفع مشترکی می‌برد که توسط تروپسیدهای گیاه‌خوار، به‌ویژه دایسینودونت‌ها استفاده می‌شد. این جانوران باستانی، مانند برخی حیوانات امروزی، عادت داشتند همگی در یک نقطه مشخص مدفوع کنند؛ کاری که شاید لذت‌بخش نبوده، اما فوایدی چون کاهش خطر شکار و ارسال سیگنال به همنوعان داشته است.
ماجرا از یکی از گودال‌ها در پارک ملی تالمپایا در آرژانتین شروع شد. در سال ۲۰۱۱، پژوهشگرانی از مرکز منطقه‌ای پژوهش‌های علمی و انتقال فناوری لا ریوخا (CRILAR)، نمونه‌هایی شگفت‌‌انگیز را در این مکان کشف کردند.
پخش از رسانه
پژوهشگرها با بررسی دقیق‌تر مدفوع‌های فسیل‌شده، فلس‌های بسیار ریزی یافتند که می‌دانیم در بال‌های لپیدوپتراها (خانواده‌ای شامل پروانه‌ها و شب‌پره‌ها) دیده می‌شود. این فلس‌ها، به اندازه دو تار موی انسان قطر داشتند، اما آن‌قدر منحصربه‌فرد بودند که پژوهشگران گونه‌ای جدید از پروانه را نام‌گذاری کردند: امپاتیری اِلوایسی (Ampatiri eloisae).
کشف سال ۲۰۱۱، قدیمی‌ترین فلس‌های شش‌پایی کشف‌شده را ثبت کرد و اگر آن‌ها واقعاً به لپیدوپتراها تعلق داشته باشند، تاریخ پیدایش این گروه را حدود ۳۵ میلیون سال عقب‌تر می‌برد. لوکاس فیورلی، دیرینه‌شناس از CRILAR، به نشریه ساینس گفت:
پروانه‌ای که ما یافته‌ایم قدیمی‌ترین نوع شناخته‌شده است، اما اولین پروانه نیست. آن شکل اولیه مثل پیدا کردن جد مشترک انسان و شامپانزه‌ها تقریبا غیرقابل کشف است؛ اما با این حال، امپاتیری اِلوایسی نزدیک‌ترین گونه به منشأ است.
یافته جدید پرسش‌های جالبی مطرح می‌کند؛ چراکه طبق برآورد جدید تیم، پیدایش خرطوم به ۲۶۰ تا ۲۴۴ میلیون سال پیش برمی‌گردد. پروانه‌های امروزی برای نوشیدن شهد گل‌ها، خرطوم مارپیچی‌شان را باز می‌کنند، اما کشف جدید نشان می‌دهد خرطوم پروانه‌ها حدود ۱۰۰ میلیون سال پیش از خود گل‌ها به‌وجود آمده است!
احتمالا خرطوم پروانه‌ها در پاسخ به تغییرات سریع گیاهی پس از رویداد انقراض پرمی-تریاس (۲۵۲ میلیون سال پیش) به‌وجود آمده باشد. در آن زمان، گیاهان بدون گل نوعی شیره ترشح می‌کردند که «قطره‌های گرده‌افشانی» نام داشتند و خرطوم‌ها ممکن است برای خوردن آن‌ها تکامل یافته باشند. سپس با پیدایش گل‌ها، این اندام‌ها کارکرد اختصاصی‌تر پیدا کردند.
مطالعه در نشریه Journal of South American Earth Sciences منتشر شده است.