کشف تبار مرموزی از انسان‌های باستانی در کلمبیا که دوهزار سال پیش از روی زمین محو شدند

پنج‌شنبه 15 خرداد 1404 - 20:25
مطالعه 3 دقیقه
بقایای انسان‌های شکارچی-گردآورنده که در منطقه آلتیپلانو کلمبیا کشف شدند، بخشی از یک دودمان ژنتیکی ناشناخته بودند که حداقل ۲۰۰۰ سال پیش ناپدید شدند.
تحلیل ژنتیکی دی‌ان‌ای بقایای باستانی، از ناپدیدشدن اسرارآمیز یک تبار انسانی در کلمبیا خبر می‌دهد که هیچ نشانه‌ای در نسل‌های امروزی به جا نگذاشته‌اند.
تبلیغات

کاوش‌های باستان‌شناختی از رازی فراموش‌شده در قلب آمریکای جنوبی پرده برداشته‌اند: گروهی از شکارچی گردآورندگان باستانی و ناشناخته که هزاران سال پیش در فلات مرتفع کلمبیا زندگی می‌کردند، تبار ژنتیکی منحصربه‌فردی داشتند که امروزه، هیچ اثری از آن در مردم منطقه باقی نمانده است.

بر اساس یافته‌های ‌پژوهشی تازه، جمعیت اسرارآمیزی که حدود ۶ هزار سال پیش در نزدیکی بوگوتا در کلمبیای امروزی زندگی می‌کردند، حدود ۴ هزار سال پیش از میان رفته و در طول زمان، جای خود را به مهاجرانی از آمریکای مرکزی دادند. مهاجران جدید، با خود فناوری‌ها و زبان‌های تازه‌ای را وارد کردند و این تحول، مسیر فرهنگی منطقه را برای همیشه تغییر داد.

نخستین انسان‌هایی که به قاره آمریکا پا گذاشتند، احتمالاً از طریق پل خشکی برینگ از آسیا مهاجرت کرده و دست‌کم ۲۳ هزار سال پیش وارد آمریکای شمالی شدند. در مورد زمان ورود به آمریکای جنوبی هنوز اجماع وجود ندارد، اما شواهدی از سکونت انسان در محوطه باستانی مونته‌ورده ۲ در شیلی، به حدود ۱۴٬۵۵۰ سال پیش بازمی‌گردد.

بعضی از مهاجران اولیه، در فلات آلتی‌پلانوی کلمبیا، در نزدیکی بوگوتای امروزی اقامت گزیدند که در طول دوره‌ی هولوسن، از حدود ۱۱٬۷۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش، دستخوش تحولات فرهنگی متعددی شد. یکی از مهم‌ترین تحولات، ظهور نوعی سفال سرامیکی در دوره‌ی هررا (حدود ۲۸۰۰ سال پیش) بود. منشأ این فناوری، همچنان یکی از پرسش‌های بی‌پاسخ در باستان‌شناسی منطقه به شمار می‌رود.

در پژوهش تازه، تیمی از پژوهشگران برای درک بهتر حرکت‌های جمعیتی در منطقه، ژنوم‌های ۲۱ اسکلت انسانی را از پنج محوطه‌ی باستانی در آلتی‌پلانوی کلمبیا بررسی کردند. نمونه‌ها متعلق به بازه‌ای ۵۵۰۰ ساله بودند: هفت نمونه از محوطه‌ی چکوا با قدمت ۶۰۰۰ سال، نه نمونه از دوره‌ی هررا با قدمتی حدود ۲۰۰۰ سال، سه نمونه از دوره‌ی مویسکا که بین ۵۰۰ تا ۱۲۰۰ سال قدمت داشتند و دو نمونه از جمعیت گوانه در شمال بوگوتا که به حدود ۵۳۰ سال پیش باز می‌گردند.

به‌گزارش لایوساینس، کازیمو پاست، دیرینه‌ژنتیک‌دان در دانشگاه توبینگن آلمان و یکی از نویسندگان مطالعه، می‌گوید: «این نخستین باری است که ژنوم‌های انسانی باستانی از کلمبیا منتشر می‌شود. یافته‌ها پنجره‌ای نو به تاریخ ژنتیکی منطقه گشوده‌اند.»

بر اساس تحلیل ژنتیکی نمونه‌ها، پژوهشگران دریافتند که افراد چکوا به گروه کوچکی از شکارچی گردآورندگان تعلق داشتند. بررسی دی‌ان‌ای این گروه نشان می‌دهد که آن‌ها هیچ شباهت ژنتیکی جالب‌توجهی با بومیان آمریکای شمالی و یا حتی جمعیت‌های باستانی و امروزی آمریکای مرکزی و جنوبی نداشته‌اند. کیم لوئیز کرتک، دانشجوی دکتری در دانشگاه توبینگن، می‌گوید: «این افراد به یکی از نخستین گروه‌هایی تعلق داشتند که در آمریکای جنوبی به‌سرعت پراکنده شده و از یکدیگر متمایز شدند.»

فقدان ژن‌های تبار مرموز در نسل‌های بعدی، نشانه جایگزینی کامل جمعیت است

حدود ۴ هزار سال پس از پراکندگی، جمعیت چکوا به‌طور کامل از منطقه ناپدید شد. هیچ ردی از آن‌ها در بررسی‌های ژنتیکی گروه‌هایی که بعداً در این منطقه ساکن شدند، یافت نشد. کرتک تأکید می‌کند که فقدان ژن‌های این گروه در نسل‌های بعدی، نشانه‌ی جایگزینی کامل جمعیت در اطراف منطقه‌ی بوگوتاست. افزون‌بر‌این، پژوهشگران معتقدند تغییرات فرهنگی، مانند گسترش استفاده از سفال سرامیکی که با دوره‌ی هررا آغاز شد، احتمالاً نتیجه‌ی مهاجرت گروه‌هایی از آمریکای مرکزی بین ۶۰۰۰ تا ۲۰۰۰ سال پیش به منطقه بوده است.

آندریا کاساس وارگاس، ژنتیک‌دان در دانشگاه ملی کلمبیا و یکی از اعضای گروه پژوهش، می‌گوید: «مهاجران علاوه بر فناوری‌های جدیدی مانند سرامیک‌سازی، زبان‌های چیبچان را نیز به منطقه آوردند. نخستین شواهد ژنتیکی مرتبط با خانواده‌ی زبانی چیبچان که هنوز در آمریکای مرکزی رایج است، حدود ۲ هزار سال پیش در آلتی‌پلانوی کلمبیا ظاهر شد.»

بررسی ژنوم‌های دوره‌های بعدی، نشان می‌دهد که تبار چیبچان در دوره‌های مختلف با گروه‌های دیگر ترکیب شده است. ترکیب ژنتیکی جمعیت‌های بعدی ساکن آلتی‌پلانو، بیشتر به پیشاکلمبی‌های پاناما شباهت دارد تا به بومیان امروزی کلمبیا. همچنین، نمونه‌هایی از تبار چیبچان نیز در ونزوئلا کشف شده، هرچند که شباهت آن‌ها به جمعیت باستانی کلمبیا کمتر است. در نتیجه، یافته‌ها بیانگر گسترش چندمرحله‌ای زبان‌های چیبچان در آمریکای جنوبی است.

پژوهشگران می‌گویند ادامه‌ی مطالعات در آینده، با توالی‌یابی گسترده‌تر ژنوم‌های باستانی در آلتوپلانوی کلمبیا و مناطق اطراف، می‌تواند تصویری دقیق‌تر از زمان ورود جمعیت‌های آمریکای مرکزی به این منطقه و میزان پراکندگی آن‌ها ترسیم کند.

مطالعه در مجله Science Advances منتشر شده است.

مقاله رو دوست داشتی؟
نظرت چیه؟
تبلیغات
داغ‌ترین مطالب روز
قبض تلفن ثابت
آبونمان ماهانه تلفن ثابت دو برابر شد

آبونمان ماهانه تلفن ثابت، به ۳۳ هزار تومان افزایش پیدا کرد.

60
1 روز قبل
بهترین بازی های دونفره برای گوشی (آنلاین و آفلاین)
بهترین بازی های دو نفره آنلاین و آفلاین برای گوشی

در این مطلب بهترین بازی‌های دو نفره برای گوشی اندروید و آیفون را به شما معرفی می‌کنیم تا به‌صورت آنلاین یا آفلاین از آن‌ها لذت ببرید.

29
1 روز قبل
هکر هودی‌ به تن درحال استفاده از لپ‌تاپ
حملات سایبری به شبکه بانکی ادامه دارد؛ ادعای گروه هکری مبنی بر انتشار اطلاعات مشتریان بانک صادرات

یک گروه هکری مدعی دسترسی به اطلاعات مشتریان بانک صادرات شد؛ ادعایی در ادامه حملات پیشین به بانک‌های ملی و ملت.

62
حدود 12 ساعت قبل
یک مرد و دو زن کنار هم در لباس سبز
فصل آخر سریال اسکویید گیم فردا پخش می‌شود؛ جمع‌بندی فصل اول و دوم

در آستانه‌ی پخش فصل آخر سریال محبوب اسکویید گیم، نگاهی می‌اندازیم به آنچه که در دو فصل اول اتفاق افتاد.

19
1 روز قبل
اینترنت رایگان همراه اول
چطور اینترنت رایگان همراه اول را فعال کنیم؟

برای فعال‌سازی اینترنت رایگان همراه اول، کافی‌ است با شناخت طرح‌های مختلف و شماره‌گیری کدهای دستوری، بسته‌ی مناسب خود را فعال کنید.

44
حدود 18 ساعت قبل
گلکسی S25 اولترا / Galaxy S25 Ultra حین اجرای بازی
۱۵ مورد از بهترین بازی های اندروید همراه‌ با لینک دانلود

در این مقاله بهترین و محبوب‌ترین بازی‌های رایگان و پولی اندروید را در ژانرهای مختلف معرفی می‌کنیم. با زومیت همراه شوید.

85
حدود 15 ساعت قبل
پنل پشت و جلو گوشی سامسونگ گلکسی جامپ ۴
گوشی جدید سامسونگ معرفی شد؛ پشتیبانی نرم‌افزاری تا سال ۲۰۳۱

سامسونگ گوشی میان‌رده‌ی جدیدی برای بازار کره‌ی جنوبی با مشخصات فنی قابل قبول رونمایی کرد.

80
2 روز قبل
تبلیغات

نظرات

با چشم باز خرید کنید
زومیت شما را برای انتخاب بهتر و خرید ارزان‌تر راهنمایی می‌کند
ورود به بخش محصولات