کشف فسیل شگفت‌انگیزی از کپی‌ها در آلمان

کشف موجودی که در درختان می‌زیسته ولی روی پاهای عقبی خود می‌ایستاده است، نشان می‌دهد که دوپایی (bipedalism) میلیون‌ها سال زودتر از چیزی که قبلا تصور می‌شد، ظهور کرده است. بقایای فسیل‌شده‌ی گونه‌ی تازه کشف‌شده‌ای از یک کپی باستانی نشان می‌دهد که او شاید میلیون‌ها سال قبل از پیدایش نخستین انسان‌ها، قادر بوده است که روی پاهای خود راه برود. این یافته‌ها، ایده‌ی پذیرفته‌شده را به چالش می‌کشانند که «راه رفتن دوپایی بسیار دیرتر و در اجداد انسان‌های مدرن تکامل پیدا کرده است و داشتن اسکلتی که برای راه رفتن منظم روی دو پا سازگار شده باشد، منحصر‌به‌فرد و مشخصه‌ی انسان‌تباران است». با این حال، همه‌ی پژوهشگران با این نتیجه‌گیری موافق نیستند و هنوز مشخص نیست که جانور باستانی کجای درخت تکاملی کپی‌ها قرار دارد.

کپی تازه کشف‌شده با نام علمی دانویوس گوگنموسی (Danuvius guggenmosi)، حدود ۱۱/۶ میلیون سال پیش در منطقه‌ای که اکنون کشور آلمان است، می‌زیسته است. یافته‌های حاصل از این پژوهش در مجله‌ی Nature منتشر شده است.

فسیل‌های کشف‌شده نشان می‌دهند که گرچه این موجود دارای بازوهای بلندی بوده که برای آویزان شدن از درختان مناسب بوده است، ویژگی‌های پاهای و ستون فقرات او حاکی از آن است که او احتمالا می‌توانسته روی دو پای خود نیز راه برود. اگر این نتیجه‌گیری به‌طور گسترده مورد قبول دانشمندان قرار گیرد، می‌تواند اطلاعات جدیدی را درمورد چگونگی و زمان تکامل راه رفتن دوپایی فراهم کند؛ چیزی که در حال حاضر یک معما است.

فسیل‌های دانوویوس، شامل استخوان‌هایی است که حداقل به چهار نفر تعلق دارد و در گودالی از خاک رس در بایرن کشف شده است

انسان‌تبار آردی‌کپی رامید (Ardipithecus ramidus)، با قدمتی حدود ۴/۴ میلیون سال به‌وضوح جزء دوپایان بوده است و نشانه‌هایی درمورد دو پایی در برخی از گونه‌های دارای قدمت ۶ میلیون تا ۷ میلیون سال دیده شده است. اما براساس فسیل‌های دانوویوس، به‌نظر می‌رسد که راه رفتن روی دو پا قبل از جدایش شاخه‌ی انسان‌تباران از شاخه‌ای که شامل شامپانزه‌های مدرن و شامپانزه‌های کوتوله (بونوبو) می‌شود (حدود ۷ میلیون سال پیش)، تکامل پیدا کرده است. مادلائین بوهمه از دانشگاه توبینگن آلمان، می‌گوید:

آن‌چه اکنون مسائل را واقعا پیچیده می‌کند این است که اگر خصوصیت دوپایی مشخصه‌ی انسان‌تباران نیست، پس چه چیزی انسان‌تباران را تعریف می‌کند؟ مقاله‌ی ما ممکن است تعریف انسان‌تباران را به چالش بکشاند.

بوهمه و دیوید بیگان به اتفاق همکارانشان در دانشگاه تورنتو چندین استخوان دانویوس گوگنموس را که به حداقل چهار نفر تعلق دارند، در گودالی در بایرن پیدا کردند. فسیل‌ها شامل استخوان‌های ران، ساق پا و ساعد بود و نیز چندین استخوان دست و پا و مهره نیز وجود داشت. استخوان‌های پا و مهره‌ها نشان می‌دهند که این کپی روی دو پا راه می‌رفته است. برای مثال، شکل برخی از مهره‌ها نشان می‌دهد که بخش تحتانی کمر این کپی باستانی بلند و انعطاف‌پذیر بوده است؛ ویژگی که به انسان‌های مدرن اجازه می‌دهد تا در حالی که به‌صورت قائم راه می‌روند، تعادل خود را حفظ کنند. این کپی باستانی همچنین دارای سازگاری‌های مختلفی در زانوها و مچ پاهای خود بوده است که به آن‌ها امکان تحمل وزن را می‌داده است. اما بازوها، دست‌ها و پاهای قوی این کپی که می‌توانسته شاخه‌ها را محکم بگیرد، موجب شده است پژوهشگران به این نتیجه برسند که او احتمالا در درختان می‌زیسته و روش منحصر‌به‌فردی نیز برای حرکت در اطراف داشته است.

برخی از پژوهشگران درمورد این نتیجه‌گیری متقاعد نشده‌اند. اسکات ویلیامز از دانشگاه نیویورک می‌گوید که به‌اندازه‌ی کافی استخوان ستون فقرات از این کپی وجود ندارد که به‌طور قطع نشان دهد که بخش تحتانی کمر او بلند و انعطاف‌پذیر بوده است. سرجیو المسیجا از موزه‌ی تاریخ طبیعی آمریکا در نیویورک می‌گوید که نتیجه‌گیری درمورد حرکت کپی تنها براساس شکل چند استخوان دشوار است. سال گذشته، او و همکارانش کشف کردند که روش مورد استفاده به‌وسیله‌ی گوریل‌ها برای عبور چهار دست و پا از مسیری کوهستانی، تنوع غیرمنتظره‌ای داشته است. او می‌گوید:

این مساله در وضعیت بررسی فسیل‌های تکه‌تکه و تغییر شکل یافته چالش برانگیزتر می‌شود.

مطالعه‌ی جدید، چندین هفته پس از آن منتشر شد که گروه پژوهشی دیگری که بیگان نیز عضوی از آن‌ها بود، لگن ۱۰ میلیون ساله‌ای را تشریح کردند که به کپی باستانی اروپایی دیگری یعنی روداپیتکوس هانگاریکوس (Rudapithecus hungaricus) تعلق داشت. ویژگی‌های لگن مذکور نشان می‌داد که قسمت تحتانی کمر این کپی باستانی نیز بلند و انعطاف‌پذیر بوده است. این امر نشان می‌دهد که او نیز ممکن است یکی از اعضای درخت دوپایان باشد. براساس این یافته‌ها، برخی پژوهشگران این احتمال را مطرح می‌کنند که شاید شامپانزه‌ها و گوریل‌های مشت‌پیما از یک جد دوپا تکامل پیدا کرده باشند و انسان‌های مدرن ممکن است دوپایی را مستقیما از جانورانی مانند دانویوس گوگنموس به ارث برده باشند. اما دیوید آلبا از موسسه‌ی دیرینه‌شناسی کاتالان در بارسلونا درمورد درنظر گرفتن راه رفتن دانویوس گوگنموس به‌عنوان حالت اولیه‌ی راه رفتن انسان‌تباران هشدار می‌دهد. او این تفسیر را مخصوصا با توجه به این موضوع که گروه بوهمه و بیگان هنوز تجزیه‌و‌تحلیل کاملی برای تعیین ارتباط احتمالی دانویوس گوگنموس و انسان‌تباران انجام نداده‌اند، درست نمی‌داند.

دسیلوا می‌گوید فرض کردن یک خط مستقیم اجدای بین دانویوس گوگنموس و انسان‌تباران عاقلانه نیست زیرا دانویوس گوگنموس بسیار قدیمی‌تر از اولین فسیل‌های یافت‌شده‌ی انسان‌تباران است. البته او می‌گوید حتی اگر معلوم شود که این موجود در مسیر دوپا شدن انسان تباران قرار نمی‌گیرد، این کشف اهمیت دارد زیرا نشان می‌دهد که کپی‌ها در طول تکامل بیش از یک بار خصوصیت دوپایی را کسب کرده‌اند. کپی دانویوس گوگنموس می‌تواند سرنخ‌هایی را درمورد شرایطی که موجب شد کپی‌ها روی دوپای خود راه بروند، فراهم کند.