«دروازه جهنم» درحال بسته‌شدن؛ آتش ۵۰ ساله ترکمنستان فروکش کرده است

در دل صحرای سوزان قره‌قوم در استان آخال، ترکمنستان، در محل دهانه‌ای که سال‌ها شعله‌ای عظیم از دل آن زبانه می‌کشید، حالا فقط نوری کم‌فروغ دیده می‌شود. این حفره‌ی آتشین در سال ۱۹۷۱، بر اثر خطای دانشمندان شوروی شعله‌ور شد و به «دروازه جهنم» شهرت یافت.

به‌گزارش ساینس‌آلرت، اکنون ترکمنستان اعلام کرده آتشی که نزدیک به نیم‌قرن در صحرای قره‌قوم شعله‌ور بود، به‌طور قابل‌توجهی مهار شده است. این دهانه‌ی آتش به‌دلیل شدت و ماندگاری‌اش دروازه جهنم یا دروازه‌ی دوزخ لقب گرفته بود.

دولت ترکمنستان پیش‌تر نیز متعهد شده بود که برای خاموش‌کردن این آتش عظیم، هرکاری انجام دهد. این هفته، ناگهان اعلام شد که شدت آتشی که بیش از پنجاه سال می‌سوخت، با موفقیت به‌طور چشمگیری کاهش یافته است.

آتش‌سوزی در سال ۱۹۷۱ آغاز شد؛ زمانی که دانشمندان شوروی هنگام حفاری، به‌طور اتفاقی به میدانی گازی برخورد کردند و برای جلوگیری از انتشار گاز، تصمیم گرفتند آن را آتش بزنند. نتیجه‌ی این تصمیم، میدانی گازی با شعله‌های مهیب و پایدار بود که تا‌به‌امروز همچنان زبانه می‌کشید.

داستان دروازه جهنم از این قرار است که در آن زمان، ترکمنستان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بود و دانشمندان به‌دنبال راه‌حلی برای مشکل نشت متان در منطقه بودند. آن‌ها برای بررسی نشت‌های گازی، به صحرای قره‌قوم رفتند و گودالی عظیم را در منطقه حفر کردند. اما به‌طور تصادفی، در گودال به میدان گازی زیرزمینی برخوردند.

دانشمندان گمان می‌کردند سریع‌ترین راه برای جلوگیری از نشت متان، سوزاندن آن است. بنابراین، تصمیم گرفتند گاز را آتش بزنند. اما آنچه در ادامه رخ داد، به طولانی‌ترین آتش‌سوزی ساخت بشر در تاریخ بدل شد. اگرچه دهانه‌ی آتشین بعدها به جاذبه‌ای گردشگری در منطقه تبدیل و موجب رونق نسبی اقتصادی شد، در عین حال آسیب زیست‌محیطی گسترده‌ای به بار آورد.

در نتیجه، در طول تمام این سال‌ها، آتش حجم بسیاری از گاز متان را وارد جو کرد که یکی از گازهای اصلی مؤثر در گرمایش زمین است. بر اساس بیانیه‌ی مقامات ترکمنستان، شعله‌های آتش دروازه جهنم اکنون به یک‌سوم شدت قبلی کاهش یافته است. با‌این‌حال، بازه زمانی کاهش شعله‌های مشخص نشده است.

ایرینا لوریوا، مدیر شرکت دولتی ترکمن‌گاز، در جریان کنفرانس زیست‌محیطی در عشق‌آباد، توضیح داد: «در گذشته درخشش شعله‌ها از کیلومترها دورتر دیده می‌شد؛ از همین‌رو لقب دروازه جهنم را به آن داده بودند. اما در حال حاضر فقط منبعی ضعیف از احتراق باقی مانده است.»

لوریوا افزود برای کنترل گازهای خروجی، چندین چاه در اطراف محل حفاری شده است تا گاز متان را به دام بیندازند. برآوردها نشان می‌دهند ترکمنستان، یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد و از نظر منابع، در رتبه‌ی چهارم قرار می‌گیرد.

در همین حال، گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، ترکمنستان را به‌عنوان بزرگ‌ترین منبع نشت متان در جهان معرفی کرده؛ ادعایی که توسط دولت این کشور رد شده است.