ویرانی نامرئی؛ نمایش تصاویر هولناک از تأثیر مخرب صید ترال در تازهترین مستند دیوید اتنبرو
تازهترین مستند سر دیوید اتنبرو با نام اقیانوس (Ocean)، عملیات صید ترال یا کشیدن تور بر کف دریا را از زاویهای بیسابقه نشان میدهد: از دیدگاه حیواناتی که در مسیر این ویرانی قرار دارند. در این تصاویر، میتوان سپیداجها و سفرهماهیهایی را دید که در حال فرار از دیواری از طناب و فلز هستند که با قدرت تمام روی بستر دریا میکوبد و همهچیز را در مسیر خود نابود میکند. این صحنههای دلخراش، پیام اصلی اتنبرو را به شکلی نیرومند بازتاب میدهند: اگر دریا را نجات دهیم، سیاره زمین را نجات دادهایم.»
در حال حاضر، آسیبی که به دریاها وارد میکنیم، از فضا هم قابل مشاهده است. هر بار که یک کشتی صید ترال، تور خود را پایین میاندازد و روی بستر دریا حرکت میکند، ستونهایی از رسوبات را به هوا میفرستد و ردهایی از ویرانی به جا میگذارد که حتی در تصاویر ماهوارهای ثبت شدهاند. برخی از این ردها دهها کیلومتر طول دارند و هرکدام نشاندهندهی نابودی اکوسیستمی هستند که ممکن است بازیابیاش سالها طول بکشد.
در سال ۲۰۱۷، پژوهشی که در مجله PNAS منتشر شد، نشان داد که عملیات صید ترال میتواند تا ۴۱ درصد از بستر دریا را از بین ببرد. این اتفاق به معنای کاهش شدید تنوع زیستی است که بازیابی آن ممکن است بیش از شش سال طول بکشد.
پخش از رسانه
برای درک ابعاد ویرانی، باید اشاره کرد که هر سال حدود یکچهارم کل غذای دریایی صیدشده از طبیعت از طریق صید ترال به دست میآید. اما ترسناکترین اتفاق چیزی نیست که از فضا میبینیم، بلکه دیدن لحظات آخر زندگی حیواناتی است که قبل از ورود به تور، برای فرار تلاش میکنند. اتنبرو در این ویدئو میگوید:
از سطح دریا، هرگز نمیفهمید چنین چیزی در حال رخ دادن است، این فاجعه تا امروز از دید پنهان مانده بود. یک ترالر صنعتی مدرن با زنجیر یا تیرآهن فلزی، کف اقیانوس را جارو میکند و هر چیزی که سر راهش باشد را به درون تور پشت سرش میکشد. این دستگاه، با خشونت تمام، روی بستر دریا حرکت میکند و تقریباً همهچیز را نابود میکند در حالی که اغلب فقط دنبال صید یک گونه خاص است. تقریباً هر چیز دیگر نابود میشود. بیش از سهچهارمِ صید یک ترالر ممکن است دور ریخته شود. تصور راهی پرهزینهتر و پراتلافتر برای صید ماهی سخت است.
- دیوید اتنبرو ۹۹ ساله شد؛ ۹ حقیقت جالب درباره بزرگترین مستندساز طبیعت دنیا18 اردیبهشت 04مطالعه '5
- یافته تکاندهنده: فقط ۰٫۰۰۱ درصد از اعماق اقیانوسها تاکنون دیده شده است18 اردیبهشت 04مطالعه '3
- چه میشود اگر تمام ماهیهای اقیانوس ناپدید شوند؟05 بهمن 02مطالعه '3
بااینحال، جای امیدواری وجود دارد. زیرا همانطور که اتنبرو در پیام خود برای روز جهانی اقیانوسها گفت: «قدرت بازسازی اقیانوس شگفتانگیز است، اگر فقط به آن فرصت دهیم.»
حق با اتنبرو است. سال گذشته، مقالهای که در مجله علوم دریایی ICES منتشر شد، نشان داد که اکوسیستمها میتوانند در صورت اجرای اقدامات حفاظتی دریایی، بهشکل چشمگیری بازسازی شوند. این مطالعه با تکیه بر ۱۵ سال تحقیق در «منطقه حفاظتشده دریایی خلیج لایم»، افزایش ۱۵ درصدی گونههای صخرهای و رشد شگفتانگیز ۴۰۰ درصدی ماهیها (هم از نظر تعداد کلی و هم تنوع) را نشان داد.
یکی دیگر از نکات کلیدی مستند اقیانوس این است که به حفاظت از دریاها بدین معنی نیست که باید با ماهیگیری مخالف باشید. ماهیگیری منبع اصلی معیشت میلیونها نفر در سراسر جهان است و اغلب همین افراد، مشتاقترین گروه برای بهبود نحوه حفاظت از منابع اقیانوس هستند.
تمایل به حفاظت از دریاها بدین معنی نیست که باید با ماهیگیری مخالف باشید
در نهایت، آنچه واقعاً اهمیت دارد، یافتن راهی مسئولانه و پایدار برای مواجهه با چیزی است که اتنبرو آن را ارزشمندترین منبع سیاره میداند. او گفت: «بعد از تقریباً صد سال زندگی روی کره زمین، اکنون متوجه شدهام که مهمترین مکان روی زمین نه در خشکی، بلکه در دریا است.»
مستند اقیانوس درحالی منتشر میشود که در آستانهی برگزاری کنفرانس اقیانوس سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ هستیم. این کنفرانس میتواند با تصمیمگیری بر سر محافظت از ۳۰ درصد اقیانوسها تا سال ۲۰۳۰ بهمنظور مهار بحرانهای دوگانهی ازدسترفتن تنوع زیستی و تغییرات اقلیمی، آینده سیاره ما را تعیین کند.
در حال حاضر، ما فقط از حدود ۸ درصد از اقیانوسها محافظت میکنیم؛ بنابراین قبل از اینکه خیلی دیر شود، تماشای تازهترین مستند دیوید اتنبرو برای هرکس که میخواهد در کنفرانس سازمان ملل شرکت کند، ضروری است. اقیانوس ۸ می به عنوان یک رویداد سینمایی جهانی اکران شد و اکنون میتوان آن را در سینماها تماشا کرد.