آثار تغییرات اقلیمی انسانی حداقل تا ۵۰ هزار سال آینده پابرجا خواهد ماند

در سال ۲۰۰۰، کلمه‌ی «آنتروپوسن» به‌صورت بداهه توسط پاول کروتزن، شیمیدان برنده‌ی جایزه نوبل مطرح شد و به‌طور گسترده‌ای مورد‌توجه قرار گرفت. دوره آنتروپوسن پیشنهاد کروتزن برای آغاز یک عصر زمین‌شناسی جدید و نماد زمینی بود که به‌دست تأثیرات بشریت صنعتی دگرگون شده است.

ایده‌ی عصر زمین‌شناسی جدیدی که انسان خلق کرده، سناریوی نگران‌کننده‌ای است. آنتروپوسن اکنون واژه‌ای رایج است، اما در سال ۲۰۰۰ هنوز در حد یک ایده‌ی بدیع بود. کروتزن در حمایت از ایده‌اش به نشانه‌های بسیاری در زمین اشاره کرد: جنگل‌زدایی کلان، رشد قارچ‌گونه‌ی سدسازی، صید بیش‌از‌حد، افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و چرخه‌ی نیتروژن سیاره‌ای که تحت‌تأثیر مصرف کود است.

در مورد خود تغییرات اقلیمی، زنگ‌های هشدار به‌صدا درآمده بود. میانگین دمای سطح جهان از اواسط قرن بیستم حدود نیم درجه افزایش یافته؛ اما برای مرحله‌ی میان‌یخچالی عصر یخبندان در حد معمول بود. در میان سیل عظیم مشکلات نوظهور، تغییرات اقلیمی به آینده سپرده شد. اکنون کمی بیش از دو دهه بعد، آن آینده فرا رسیده است. تا سال ۲۰۲۲، دمای کره زمین نیم درجه‌ی دیگر نیز افزایش یافت و در سال ۲۰۲۳، شاهد شکسته‌شدن تمامی رکوردهای آب‌و‌هوایی تاریخ بودیم.

افزایش ناگهانی و بی‌سابقه‌ی دما تا‌ حدی به‌دلیل افزایش بی‌سابقه‌ی انتشار گازهای گلخانه‌ای است. وقتی کروتزن در مکزیک سخنرانی می‌کرد، سطح دی‌اکسید کربن جو تقریبا ۳۷۰ بخش در میلیون (ppm) بود. این مقدار اکنون درحدود ۴۲۰ ppm است و هر سال نزدیک به دو واحد افزایش می‌یابد.

همچنین آب‌شدن یخ‌های دریا که ابتدا از شمالگان و در دو سال گذشته از اطراف جنوبگان آغاز شد، درحال تأثیرگذاری بر گرمایش جهانی است؛ زیرا یخ‌ها یا آینه‌های منعکس‌کننده‌ی گرما به جَو از بین می‌روند. همچنین، افزایش بیش‌از‌حد متان موجود در جَو که از افزایش پوشش گیاهی پوسیده در تالاب‌های گرمسیری منشأ می‌گیرد، به گرم‌تر‌شدن زمین می‌انجامد.

گرمایش زمین اکنون به سطح گرمای آخرین مرحله‌ی میان‌یخچالی رسیده است و با تداوم این روند، زمین در قرن‌های آینده گرمای بیشتری را تجربه خواهد کرد. مطالعه‌ی جدیدی درمورد تأثیرات گرمایش زمین بر یخ‌های جنوبگان نشان می‌دهد که سطح آب دریا در قران‌های آینده چندین متر بیشتر می‌شود؛ زیرا گرما در اقیانوس‌ها منتشر می‌شود و یخسارهای قطبی را تضعیف می‌کند. اگر انتشار دی‌اکسید‌کربن هم کاهش یابد، همچنان انتشار گازهای گلخانه‌ای درحال افزایش است. در نتیجه، اثرات اقلیمی عمیق‌تر می‌شود.

مدل‌سازی سیستم زمین نشان می‌دهد که الگوی اقلیمی زمین جدیداً به‌طور ناگهانی مختل شده است و تأثیر این تغییرات برای حداقل ۵۰ هزار سال (و شاید حتی بیشتر) در زمین باقی خواهد ماند. بخش بزرگی از تغییرات اساسی و جبران‌نشدنی سیاره با برخی‌از رویدادهای بزرگ تغییرات اقلیمی در تاریخ زمین مقایسه می‌شود.

تثبیت انتشار کربن خنثی و «دستیابی به انتشار صفر خالص» اولین و مهم‌ترین گام برای نجات زمین است. برای بازیابی نوع آب‌و‌هوای بهینه برای بشریت و تداوم حیات در زمین، باید کربن از جَو و سیستم اقیانوسی خارج شده و به زیر زمین بازگردد.