نیروگاه برق سیار به شکل کشتی؛ ایده جدید شرکتی ژاپنی برای انتقال انرژی

شرکت ژاپنی پاور ایکس در حال پیشبرد طرحی عجیب برای ساخت نیروگاهی سیار در قالب یک کشتی برقی (تانکر باتری) ۱۴۰ متری است که ۲۴۱ مگاوات ساعت انرژی تجدیدپذیر را در مسافت‌های کوتاه روی دریا حمل می‌کند.

ایده‌ی ژاپنی‌ها به اندازه‌ی کافی ساده است: انرژی تجدیدپذیر اغلب در فاصله‌ای نسبتا زیاد از مکانی که به آن نیاز است، تولید می‌شود. بنابراین بهتر است یک کشتی برقی پر از باتری بسازیم و آن را به مکان مورد نظر بفرستیم.

اما چرا زیر آب کابل برق نمی‌سازیم؟ سؤال خوبی است. به‌گفته‌ی پاور ایکس، ژاپن در احاطه‌ی دریاهای عمیق قرار دارد شده و مستعد زلزله است. این شرکت در بیانه‌ای مطبوعاتی می‌گوید: «راهکار مبتنی بر کشتی، مشکلات ناشی از خرابی طولانی‌مدت و تعمیر‌ کابل‌های زیر دریا و همچنین هزینه‌های بالای مرتبط با اتصالات ولتاژ فوق‌بالا و پست‌های برق را حل می‌کند.

ضرب‌المثلی هست که می‌گوید برای مردی که چکش دارد همه چیز شبیه میخ است. پاور ایکس چندین کارخانه‌ی باتری‌سازی دارد، پس واضح است که چرا این شرکت فکر می‌کند ساخت کشتی پر از باتری ایده‌‌ی خوبی است. ۹۶ ماژول باتری لیتیوم آهن فسفات به اندازه‌ی کانتینر به‌همراه کنترلگرها و واحدهای شارژ روی کشتی آزمایشی نسبتا کوچک پاور ایکس قرار خواهد گرفت.

نمونه‌ی اولیه که در حال حاضر «تانکر باتری ایکس» نام گرفته، ایده‌ی دور از انتظاری نیست. به‌حرکت در‌آوردن کشتی از میان آب برای سیستم‌های پیش‌رانش برقی با باتری شبیه کابوس است؛ بنابراین برای جلوگیری از مصرف بیش از حد باتری و مقرون به‌صرفه‌کردن سفر از نظر اقتصادی، حداکثر برد کشتی فقط ۳۰۰ کیلومتر تعیین شده است.

پاور ایکس می‌گوید با تولید نسخه‌ی کامل کشتی‌اش به نام «پاور آرک»، می‌توان سالانه تقریبا ۴۱۹۰ گیگاوات ساعت برق را از منابع تجدیدپذیر در هوکایدو (دومین جزیره‌ی بزرگ ژاپن) جابه‌جا و برق شهر آئوموری در فاصله‌ی فقط صد کیلومتری را تامین کرد.

اگر چهار کشتی به صورت شبانه روزی در مسیر یادشده مستقر شوند، هزینه حمل‌ونقل برق حدود ۰٫۱۷ دلار آمریکا به ازای هر کیلووات ساعت خواهد بود. میانگین قیمت خرده‌فروشی برق خانگی در ژاپن تقریبا ۰٫۲۵ دلار آمریکا است؛ درنتیجه دستیابی پاور ایکس به قیمت یادشده، باعث می‌شود مبلغ ناچیزی حدود ۰٫۰۷ دلار آمریکا در هر کیلووات ساعت بین شرکت‌های تولید انرژی تجدیدپذیر، توزیع‌کننده‌ها و خرده‌فروشی‌ها تقسیم شود.

کشتی‌ها دارای مکانیسم کنترل انتشار گاز و اطفای حریق خواهند بود، اگرچه ترکیب شیمیایی فسفات لیتیوم-آهن ذاتا کاملاً پایدار است و به سختی دچار اشتعال می‌شود. پاور آرک در اندازه‌ی کامل بسیار بزرگ‌تر از مدل نمونه‌ی اولیه خواهد بود و امکان دارد بتواند تا هشت برابر لیتیوم بارگذاری شده را حمل کند؛ بدین معنی که کشتی می‌تواند با حمل دو گیگاوات ساعت انرژی محبوس که برای تأمین انرژی ۷۰ هزار خانه در ایالات متحده در یک روز کامل کافی است، به دریاهای آزاد راه پیدا کند.

ایده‌ی تانکر باتری تا حدی از نظر زیست‌محیطی گیج‌کننده است. با فرض اینکه این کشتی‌ها بدون فولاد سبز و کربن خنثی ساخته شده باشند، این پرسش مطرح می‌شود که آن‌ها برای پیمودن مسیرشان به چه مقدار انرژی پاک نیاز دارند و در هر مسیر چقدر از این انرژی را می‌سوزانند. درنتیجه معلوم نیست آیا کشتی باتری‌دار ایده‌ای موفق از نظر زیست‌محیطی محسوب می‌شود یا خیر.

با این حال،‌ پاور ایکس باید ایده‌اش را از نظر تجاری بررسی کند. این شرکت در حال تأسیس شعبه‌ی فرعی جدیدی به نام «Ocean Power Grid» برای تجاری‌سازی فناوری خود است. پاور ایکس با طراحی دقیق نمونه‌ی تکمیل شده‌ی اولیه، قصد دارد تانکر باتری ایکس را در سال ۲۰۲۵ بسازد و آزمایش‌های میدانی داخلی و بین‌المللی را در سال ۲۰۲۶ آغاز کند. در حال حاضر بیش از ۷۰ میلیون دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری شده و پاور ایکس در حال جلب همکاری پیرامون ایده‌اش است.