چرا تغییرات اقلیمی منظره پاییز را تخریب خواهد کرد؟
هر پاییز، با یکی از تغییرات فصلی شگفت‌انگیز سالیانه رو‌به‌رو می‌شویم: تغییر رنگ برگ‌ها و افتادن آن‌ها روی زمین. اکثر درختان برگ‌ریز موجود در استرالیا بومی نیستند؛ بااینحال، استرالیا منظره‌ای تماشایی از درختان دارد؛ از درختان کهن‌دار گرفته تا درختان بلوط و نارون و افرا.
تغییر رنگ برگ درختان در سرتاسر جهان جشن گرفته می‌شود و در زمان مناسب، این برگ‌ها ما را به‌سوی طبیعت می‌کشانند. در این فصل، گردشگران زیادی به‌سراغ مناظر پاییزی دلنشین می‌روند؛ اما تغییرات شدید دمایی اخیر موجب تغییر شرایط رشد درختان شده و نمایش پاییز را در مناطقی همچون کانبرا درمعرض خطر قرار داده است.
امسال، کانبرا همچون دیگر نقاط استرالیا گرم‌ترین تابستان خود را تجربه کرد. در نیوساوت‌ولز و قلمرو پایتختی استرالیا، میانگین دما در ژانویه، ۶ درجه‌ی سانتی‌گراد گرم‌تر از میانگین طولانی‌مدت این منطقه بود. این وضعیت می‌تواند تقارن زمانی تغییرات فصلی در دما و طول روز را برهم بزند و رنگ برگ‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. علاوه‌بر‌این، دمای زیاد فصل تابستان برگ‌ها را می‌سوزاند و به‌همراه بارش کم و کمبود آب موجب می‌شود برگ درختان زودتر از موعد بر زمین بریزند و تصویر پاییزی درختان نیز کدر شود.
از زمان مدرسه، یاد گرفتیم تغییر رنگ برگ‌ها در پاییز پس از سردشدن دما اتفاق می‌افتد. تغییرات فصلی در طول روز و دما موجب کاهش کلروفیل موجود در برگ‌ها می‌شود. همچنین، دما می‌تواند سرعت ناپدیدشدن کلروفیل در برگ گیاه را تحت‌تأثیر قرار دهد. در غیاب کلروفیل، رنگ‌های زرد و نارنجی تولید‌شده‌ی آنتی‌اکسیدان‌های موجود در برگ (کاروتنوئیدها) و نیز رنگ قرمز ناشی از رنگ‌دانه‌های بنفش (آنتوسیانین‌ها) موجود در برگ‌ها، خود را نشان می‌دهند. در اینجا، دما نیز مؤثر است؛ چراکه کاهش شدید دمای شب، موجب تشدید تغییر رنگ‌ها می‌شود.
تغییرات رنگی برگ درختان و سقوط آن‌ها تحت‌تأثیر دمای تابستان قرار می‌گیرد
تولید آنتوسیانین تحت‌تأثیر شدت نور قرار می‌گیرد و دلیل منظره‌ی رنگارنگ پاییز نیز همین نکته است. در چنین وضعیتی، لبه‌ی سایبان درختان که درمعرض نور شدید قرار می‌گیرد، به رنگ قرمز درمی‌آید؛ درحالی‌که بخش‌هایی درونی آن به رنگ طلایی دیده می‌شود.
باوجوداین، شواهد نشان می‌دهند تصویر پاییزی امسال استرالیا مثل همیشه نخواهد بود. پس از گرمای بی‌سابقه در تابستان و گرمای طولانی در مارس، برگ‌های بسیاری از درختان سوخته است. تاج این درختان رنگی کدر به‌خود گرفته و سطح زمین نیز با برگ‌های سوخته پوشانده شده است.
البته در جریان هزاره‌ی خشک‌سالی، درختان استرالیا به‌طورناگهانی دچار ریزش برگ شدند؛ ولی خوشبختانه پس از پایان دوره‌ی خشک‌سالی این مشکل برطرف شد. بااینحال، اگر وضعیت کنونی را طبیعی در نظر بگیریم، درواقع، خود را فریب داده‌ایم. این علامتی از تغییرات اقلیمی است و باید منتظر باشیم که بخشی از زیبایی منظره‌ی پاییزی منطقه‌ی خود را از دست بدهیم.
داده‌های بلندمدت و تجربی نشان می‌دهند میزان حساسیت گونه‌های گیاهی مختلف دربرابر گرمای هوا ازنظر تغییر رنگ برگ‌ها متغیر است. نتایج حاصل از فراتحلیل‌های گسترده نشان می‌دهند به‌ازای هر یک درجه افزایش دما، زمان رسیدن رنگ‌های پاییزی یک روز عقب می‌افتد؛ اما باید دانست برخی گونه‌ها حساسیت بیشتری دارند. یک درجه افزایش دما موجب می‌شود تغییر رنگ برگ‌های درخت راش ۸ تا ۶ روز به‌تأخیر افتد. براین‌اساس، افزایش دما به این معنا است که دیگر آن هماهنگی قبلی رنگی موجود در مناظر پاییزی را شاهد نخواهیم بود.
علاوه‌بر‌این، گرم‌شدن هوا موجب طولانی‌ترشدن فصل رشد گیاهان می‌شود و در این فرصت، درختان دارای ریشه‌های عمیق رطوبت خاک را بیرون می‌کشند. در این وضعیت، گیاهان با کمبود آب رو‌به‌رو می‌شوند و نتیجه‌ی آن ایجاد تنش‌هایی برای درخت است. همچنین، برگ‌های تاج درختان شروع به ریزش می‌کنند و سایر برگ‌ها نیز منتظر تغییرات محیطی می‌مانند.
در کشور استرالیا، سال‌ها است که کارشناسان به‌دقت گونه‌های درختان را انتخاب و پرورش داده‌اند تا چنین مناظر زیبایی در پاییز ایجاد شود؛ اما با گرم‌شدن دمای هوا، این منظره دیگر مثل قبل نخواهد بود.
شاید تصور کنیم افزایش دما به‌معنای کوتاه‌ترشدن فصل یخبندان و کاهش شدت یخ‌زدگی است. باوجوداین، مشاهده‌ها حقیقت دیگری را نشان می‌دهند: زمان آغاز فصل یخبندان بدون تغییر یا حتی زودتر خواهد بود. در وضعیتی که دما شب‌هنگام به‌تدریج کاهش پیدا نکند، سردشدن ناگهانی هوا موجب ریزش بی‌مقدمه‌ی برگ‌ها خواهد شد. اگر دمای گرم پاییز نتواند موجب آغاز تغییر رنگ برگ درختان شود، نمایش رنگ‌های پاییزی ماندگار نخواهد بود. بسیاری از مناظر درختی تحت‌تأثیر این موضوع قرار خواهند گرفت. درختان نارونی که زیبایی خیره‌کننده‌ای در این فصل دارند، امسال با هجوم سوسک‌های برگ مواجه شده‌اند. استرس موجب افزایش حساسیت درختان دربرابر حشرات برگ‌خوار شد و وضعیت این فصل بار اضافی از استرس بر درختان وارد کرد و موجب ضعیف‌شدن آن‌ها شد.
مناظر زیبایی پاییزی موجب جذب گردشگران می‌شود
البته، این تصویر پاییزی جهانی نیست؛ چون وضعیت آبوهوایی در مناطق مختلف جهان یکسان نیست. باوجوداین، تأثیر اقلیمی که خودمان آن را مهندسی کرده‌ایم، در همه‌جا خواهیم دید. برای مثال، افزایش غلظت آنتوسیانین‌ها در تابستان‌های گرم‌تر نمایش بی‌نظیری از برگ‌های پاییزی در اقلیم سردتر بریتانیا به‌وجود آورده است.
البته، هنوزهم در پاییز مناظری تماشایی خواهیم دید. در سال‌های پرباران، درختان ما سایبان خود را حفظ خواهند کرد و در آسمان صاف پاییزی، ما را با منظره‌ی تماشایی خود متحیر خواهند کرد. اگرچه احتمال هجوم برخی از پاتوژن‌ها نیز در شرایط گرم و مرطوب بیشتر می‌شود؛ افزایش غلظت کربن‌دی‌کسید موجود در اتمسفر نیز تأثیرات نامطلوبی روی رنگ‌های پاییزی خواهد گذاشت.
تغییر منظره‌ی پاییز بدترین اتفاق ناشی از تغییرات اقلیمی نیست؛ ولی در تضعیف ارتباط با طبیعت، روان انسان از یکی دیگر از مشکلاتی آزرده خواهد شد که خودش به‌واسطه‌ی تغییرات اقلیمی به‌وجود آورده است.
نظرات