بهینه ترین سیستم عامل ها برای کامپیوترهای قدیمی

مایکروسافت سیستم‌عامل ویندوز ۱۰ خود را با انتشار به‌روزرسانی‌های جدید به سمت جلو پیش می‌برد و قیمت سیستم‌های رایانه‌ای با گذر زمان در حال بیشتر شدن است. اما اگر یک رایانه‌ی قدیمی دارید، همچنان می‌توانید به آن جانی تازه ببخشید. تعداد قابل توجهی سیستم‌عامل سریع و سبک وجود دارد که می‌توان با نصب آن‌ها روی سیستم‌های قدیمی، مجددا زندگی را به این رایانه‌ها بازگرداند. ما در این مطلب ۱۲ سیستم‌عامل پرسرعت را به شما معرفی خواهیم کرد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید مجددا از کامپیوتر قدیمی‌تان استفاده کنید. اگر رایانه‌ی مجهز به سیستم‌عامل ویندوز شما با مشکل سرعت و لگ مواجه است، پیشنهاد می‌کنیم یکی از این سیستم‌عامل‌های سبک را روی آن نصب کنید.

می‌توانید بسیاری از سیستم‌عامل‌هایی را که در این مطلب معرفی خواهند شد، به‌جای نصب روی هارد درایو، روی یک فلش یو‌اس‌بی نصب کنید. اگر قصد دارید یکی از این سیستم‌عامل‌ها را روی هارددیسک خود نصب کنید، لازم است پیش از اقدام به انجام این کار، از در دسترس بودن درایورهای مورد نیاز اطمینان حاصل کنید. 

در اینجا به سراغ لیست سیستم‌عامل‌های پیشنهادی می‌رویم که می‌توان از آن‌ها به‌عنوان جایگزینی برای ویندوز یا مک‌ او‌اس بهره برد. پیش از هر چیز، قصد داریم در مورد اندروید صحبت کنیم زیرا این پلتفرم برای رایانه‌ها و به‌خصوص رایانه‌هایی با سخت‌افزاری قدیمی، یک سیستم‌عامل سبک محسوب می‌شود. 

این پروژه با پورت کردن سیستم‌عامل اندروید، امکان اجرای آن را روی دستگاه‌های x86 فراهم کرده است. اگر در مورد سرعت این سیستم‌عامل شک دارید، باید بگوییم که اندروید ایکس ۸۶ روی سیستم‌های ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی با سرعت بسیار خوبی اجرا می‌شود. در حال حاضر آخرین نسخه‌ی پایدار این سیستم‌عامل بر پایه‌ی اندروید ۵.۰.۱ آب‌نبات چوبی است. اگر این سیستم‌عامل نظر شما را برای استفاده‌های روزمره جلب نکرده، می‌توانید از گزینه‌های مشابهی مثل رمیکس اواس، یا فینکس او‌اس استفاده کنید.

توجه داشته باشید که پروژه‌ی اندروید ایکس ۸۶ برای ارائه‌ی اندروید خالص روی پی‌سی ایجاد شده است و به گزینه‌هایی مثل منوی استارت یا نوار وظایف شبیه به ویندوز دسترسی نخواهید داشت.

انتشار نسخه‌ی سوم رمیکس اواس برای پی‌سی، تأثیر زیادی بر اینترنت داشت. افراد زیادی از انتشار این نسخه هیجان‌زده شدند و بسیاری از کاربران آن را روی پی‌سی‌های خود نصب کردند. رمیکس اواس را می‌توان ترکیبی بسیار عالی از اندروید و رابط کاربری ویندوز دانست. شما در این سیستم‌عامل می‌توانید از مدیریت فایل بسیار قدرتمند آن استفاده کنید. از دیگر ویژگی‌های مهم رمیکس اواس می‌توان به منوی استارت، نوار وظایف، نوار نوتیفیکیشن‌ها و ... اشاره کرد.

جدیدترین نسخه‌ی این سیستم‌عامل پایداری بسیار بالایی دارد و به‌طور پیش‌فرض به همراه درایورهای مورد نیاز عرضه می‌شود؛ بنابراین با مشکلاتی مثل افت سرعت پخش ویدیو، لگ و کندی در عملکرد و ... مواجه نخواهید شد.

دانلود سیستم‌عامل رمیکس اواس (۶۴ بیتی - ۳۲ بیتی)

می‌توانید رمیکس اواس را با روشی بسیار آسان و بدون نیاز به فلش یواس‌بی، روی هارد دیسک پی‌سی خود نصب کنید. برای آشنایی بیشتر با رمیکس اواس، می‌توانید بررسی تخصصی زومیت را در مورد این سیستم‌عامل مطالعه کنید.

این سیستم‌عامل را می‌توان به‌عنوان جایگزینی برای رمیکس اواس معرفی کرد. فینکس اواس روی دستگاه‌های ۳۲ بیتی نصب می‌شود و امکاناتی شبیه به رمیکس اواس را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این سیستم‌عامل مدتی کوتاهی پس از انتشار رمیکس اواس عرضه شد. در واقع پیش از اینکه نسخه‌ی ۳۲ بیتی رمیکس اواس منتشر شود، بسیاری از کاربران از فینکس اواس استفاده می‌کردند. درهرحال اکنون سیستم‌عامل رمیکس اواس برای سیستم‌های ۳۲ بیتی نیز در دسترس است.

نصب‌کننده‌ی جدید فینکس اواس باعث می‌شود نصب این سیستم‌عامل بسیار آسان شود. فینکس اواس یکی از سریع‌ترین سیستم‌عامل‌های موجود برای پی‌سی‌های قدیمی است؛ به‌طوری‌که حتی می‌توان آن را روی رایانه‌ای با پردازنده‌ی اینتل Dual Core نصب کرد.

دانلود سیستم‌عامل فینکس اواس برای سیستم‌های ۳۲ بیتی

کاب لینوکس (Cublinux) بر پایه‌ی لینوکس توسعه داده شده است و می‌توان آن را روی یک فلش یواس‌بی نصب کرد. بسیاری از کاربران از کاب لینوکس به‌عنوان سیستم‌عامل دوم در کنار ویندوز استفاده می‌کنند. کاب لینوکس باعث می‌شود نوت‌بوک شما شبیه به یک کروم‌بوک به نظر بیاید. برای استفاده از این سیستم‌عامل باید به شبکه‌ی وای‌فای یا لن متصل باشید. البته باید اشاره کنیم که این پروژه متوقف شده است، اما همچنان می‌توانید آن را دانلود کنید.

دانلود کاب لینوکس

مطمئنا اوبونتو یکی از سریع‌ترین و سازماندهی‌شده‌ترین سیستم‌عامل‌های حال حاضر جهان است. اوبونتو به‌طور پیش‌فرض به همراه اپلیکیشن‌هایی مثل گیمپ، وی‌ال‌سی پلیر، مرورگر فایرفاکس و ... عرضه می‌شود. جدیدترین نسخه‌ی این سیستم‌عامل ۱۶.۰۴ است که برای نصب آن باید حافظه‌ی رم رایانه‌ی شما حداقل ۲ گیگابایت باشد. البته در صورتی که رم سیستم‌ شما پایین‌تر از ۲ گیگابایت است، می‌توانید نسخه‌های قدیمی‌تر اوبونتو را دانلود و نصب کنید.

اگر از ویندوز یا مک استفاده می‌کنید، به احتمال زیاد المنتری اواس یک جایگزین مناسب برای شما محسوب می‌شود. این سیستم‌عامل سریع و متن‌باز است. البته المنتری اواس یک سیستم‌عامل خیلی سبک نیست؛ ولی انعطاف‌پذیری بالایی دارد. این سیستم‌عامل متن باز است و جامعه‌ی اختصاصی دارد. المنتری اواس در دو نسخه‌ی ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است. به‌عنوان مثال اگر می‌خواهید از نسخه‌ی ۶۴ بیتی این سیستم‌عامل استفاده کنید، باید فایل‌ مربوطه را دانلود کنید که حجمی در حدود  ۱.۱ گیگابایت دارد.

پس از باز شدن صفحه‌ی دانلود، یک گزینه‌ی اختیاری به شما نمایش داده می‌شود تا پیش از دانلود، مبلغی پرداخت کنید. شما می‌توانید در این بخش عدد صفر را وارد و المنتری اواس را به‌رایگان دریافت کنید. البته در صورتی که خودتان بخواهید، می‌توانید مبلغی به‌عنوان کمک مالی به توسعه‌دهندگان این سیستم‌عامل پرداخت کنید.

دانلود سیستم‌عامل المنتری اواس از وب‌سایت رسمی این پروژه

نصب کردن این سیستم‌عامل کمی سخت است. برای نصب پاپیروس اواس باید به وب‌سایت رسمی این پروژه مراجعه و دقیقا طبق دستورالعمل منتشرشده، مراحل را طی کنید. در حال حاضر هیچ فایل ISO یا فایل نصبی برای این سیستم‌عامل ارائه نشده است. برای تست پاپیروس اواس به Archlinux نیاز خواهید داشت. البته بسیاری از کاربران به دلیل سخت بودن فرآیند نصب پاپیروس اواس، از این سیستم‌عامل استفاده نمی‌کنند.

در ادامه قصد داریم تعدادی از سیستم‌عامل‌های بسیار سبک را به شما معرفی کنیم که می‌توان برخی از آن‌ها را حتی روی رایانه‌ای با رم ۱۲۸ مگابایت اجرا کرد.  این سیستم‌عامل‌ها بسیار سریع‌ هستند و همچنین می‌توان آن‌ها را به‌راحتی روی فلش یواس‌بی نصب کرد. بیشتر این سیستم‌عامل‌های سبک و سریع، توزیع‌های مختلف لینوکس هستند.

حداقل مشخصات سخت‌افزاری مورد نیاز برای نصب سیستم‌عامل اسلکس: پردازنده‌ی i486 اینتل و مدل‌های جدیدتر یا پردازنده‌ی ای‌ام‌دی و ۲۵۶ مگابایت رم.

اسلکس یکی از سبک‌ترین سیستم‌عامل‌هایی است که می‌توان آن را مستقیما از روی ابزارهای ذخیره‌سازی خارجی مثل فلش یواس‌بی اجرا کرد. همچنین برای اجرای اسلکس نیاز به نصب روی هارد درایو نخواهید داشت. همان‌طور که احتمالا متوجه شده‌اید، اسکلس نیز بر پایه‌ی لینوکس توسعه داده شده است و بنابراین منابع سیستمی کمی اشغال می‌کند. درهرحال می‌توان گفت اسلکس یک توزیع کوچک لینوکسی است؛ اما می‌توانید کارهای مختلفی را با این سیستم‌عامل انجام دهید؛ مثلا نصب برنامه‌های پیام‌رسان Pidgin یا نرم‌افزار مدیریت دانلود uGet.

اسلکس برای سیستم‌های ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی منتشر شده است. نسخه‌ی ۳۲ بیتی این سیستم‌عامل به نحوی طراحی شده که روی رایانه‌های قدیمی، عملکرد خوبی از خود نشان دهد. این سیستم‌عامل همچنین روی رایانه‌های جدید بسیار روان و سریع عمل می‌کند. 

البته این سیستم‌عامل در اندازه‌گیری میزان حافظه‌ی رم بسیار حساس است. اگر می‌خواهید از اسلکس به‌عنوان یک ابزار در رایانه‌ی قدیمی‌تان استفاده کنید به شما پیشنهاد می‌دهیم که نسخه‌ی ۳۲ بیتی این سیستم‌عامل را انتخاب کنید. اما در شرایطی که بخواهید از اسلکس به‌عنوان یک سیستم‌عامل کامل بهره بگیرید قطعا انتخاب بهتر، نسخه‌ی ۶۴ بیتی است.

حداقل مشخصات فنی مورد نیاز: پردازنده‌ی اینتل i486 یا مدل‌های جدیدتر/ پردازنده‌ی ای‌ام‌دی به همراه ۶۴ مگابایت حافظه‌ی رم.

دَم اسمال لینوکس (Damn Small Linux) یا به‌اختصار ‌DSL یک سیستم‌عامل بسیار انعطاف‌پذیر است و فایل نصب آن حدود ۶۰ مگابایت حجم دارد که نسبت به بیشتر توزیع‌های لینوکسی بسیار کوچک‌تر است. دی‌اس‌ال برای این ساخته شده که یک سیستم‌عامل کامل دسکتاپ باشد. ابزارها و نرم‌افزارهای ارائه‌شده در این توزیع لینوکسی، بر اساس همخوانی با حجم، رتبه و کاربرد انتخاب شده‌اند. شما همچنین می‌توانید از سیستم‌عامل دی‌اس‌ال برای کار با سرور‌ها از طریق اس‌اس‌اچ و اف‌تی‌پی استفاده کنید.

امکان نصب سیستم‌عامل مورد بحث روی یک فلش یو‌اس‌بی وجود دارد و کاربر می‌تواند آن را مستقیما از فلش یو‌اس‌بی اجرا کند و بنابراین نیاز به نصب دی‌اس‌ال روی هارد دیسک نخواهد بود. امکان اجرای کامل این سیستم‌عامل روی فقط ۱۲۸ مگابایت نیز وجود دارد.

پاپی لینوکس یک سیستم‌عامل سبک دیگر است که برای اجرا روی رایانه‌هایی با مشخصات سخت‌افزاری ضعیف و قدیمی طراحی شده است. اگر بخواهید این سیستم‌عامل را به‌صورت بوتیبل روی یو‌اس‌بی فلش قرار دهید، حجم نهایی آن حدود ۱۰۰ مگابایت خواهد بود و همچنین حجم فایل ISO نصب آن تقریبا ۱۰۴ مگابایت است. می‌توان پاپی لینوکس را روی یک دی‌وی‌دی نصب کرد تا به‌صورت موقف از روی دی‌وی‌دی بوت شود؛ پس از بوت شدن شما می‌توانید یک یو‌اس‌بی فلش بوتیبل را از منوی Menu -> Create Bootable USB ایجاد کنید. بنابراین اگر به دنبال استفاده‌ی مجدد از رایانه‌های قدیمی‌تان هستید، احتمالا پاپی لینوکس یک انتخاب مناسب برای شما است.

حداقل مشخصات فنی مورد نیاز: پردازنده‌ی پنتیوم ۲ یا جدیدتر و ۱۲۸ مگابایت رم.

نیمبلکس (NimbleX) نیز یک فریم‌ورک منعطف است که امکان بوت آن از روی سی‌دی، یواس‌بی یا محیط شبکه وجود دارد و حتی می‌توان آن را مستقیما از روی هارد دیسک بوت کرد. از آنجا که این سیستم‌عامل از روی سی‌دی، یو‌اس‌بی یا سیستم اجرا می‌شود، نیازی به نصب آن روی یک رایانه وجود ندارد؛ بنابراین شما عملا به هارد دیسک احتیاج ندارید.

در نیمبلکس شما می‌توانید با استفاده از مرورگر فایرفاکس وبگردی کنید. علاوه بر این امکان چت با دوستانتان با استفاده از اپلیکیشن پیام‌رسانی چند پروتکلی kopete وجود دارد. از دیگر ویژگی‌های این سیستم‌عامل می‌توان به امکان دانلود تورنت با Transmission با استفاده از ++DC و اتصال راه دور به رایانه‌های دیگر اشاره کرد.

گیکس‌باکس (GeeXboX) یک سیستم‌عامل سبک و متن‌ باز لینوکسی است. گیکس‌باکس در واقع یک اپلیکیشن مدیا‌سنتر محسوب می‌شود که مستقیما با سخت‌افزار سیستم ارتباط برقرار می‌کند و می‌توان آن را از روی یک دیسک زنده، یک فلش یواس‌بی یا یک کارت حافظه‌ی اس‌دی/ام‌ام‌سی بوت کرد. همچنین امکان نصب این اپلیکیشن روی هارد دیسک معمولی وجود دارد.

گیکس‌باکس طراحی شده است تا بتوانید به راحتی از آن استفاده کنید. این توزیع لینوکسی برای پخش محتوای چندرسانه‌ای بسیار مناسب است. سیستم‌عامل مورد بحث به نحوی توسعه داده شده که بتوان آن را با استفاده از یک کیبورد، موس یا ریموت به طور کامل کنترل کرد و در واقع برای اجرای آن نیاز به مهارت‌های خاص مرتبط با رایانه نخواهید داشت. گیکس‌باکس شامل مجموعه‌ای از تکنولوژی‌های هنری است که می‌تواند یک تجربه‌ی لذت‌بخش را برای بهره بردن از محتوای چندرسانه‌ای به کاربر ارائه دهد.

نسخه‌ی مخصوص نت‌بوک اوبونتو یک سیستم‌عامل بسیار خوب است؛ اما به‌عنوان مثال نمی‌توان به‌طور پیش‌فرض فایل‌های MP3 را روی آن اجرا کرد. علاوه بر این امکان پخش برخی کدک‌ها به‌طور پیش‌فرض روی اوبونتو نت‌بوک ادیشن وجود ندارد. ایزی‌پیزی (EasyPeasy) با هدف ارائه‌ی یک سیستم‌عامل ساده طراحی شده است که امکان پخش بسیاری از کدک‌ها را به‌صورت پیش‌فرض در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

ایزی‌پیزی برای فضای ابری طراحی شده است. پیکربندی این سیستم‌عامل از طریق وای‌فای و درایورهای بی‌سیم انجام می‌شود. با این سیستم‌عامل می‌توانید نت‌بوک خود را سریعا به اینترنت متصل کنید و از اپلیکیشن‌های تحت وب به‌طور مستقیم از طریق یک رایانه‌ی دسکتاپ استفاده کنید. ایزی‌پیزی به شکلی توسعه داده شده است که در مصرف انرژی بسیار بهینه عمل کند. 

توسعه‌ی این سیستم‌عامل در حال حاضر متوقف شده است. اما خوشبختانه می‌توانید همچنان تمامی نسخه‌های منتشرشده‌ی جولی‌کلود (Jolicloud) را از اینترنت دانلود کنید. از آنجا که این سیستم‌عامل بر پایه‌ی لینوکس ساخته شده است، می‌توان از آن برای انجام کارهایی خانگی و مدرسه استفاده کرد. این سیستم‌عامل همچنین از اپلیکیشن‌های مبتنی بر کرومیوم پشتیبانی می‌کند. البته اپ‌های مبتنی بر کرومیوم همگی بر پایه‌ی وب هستند و تعداد آن‌ها حدود ۱۵۰۰ عدد است. تا پیش‌ از توقف روند توسعه‌ی جولی‌کلود، تمامی پکیج‌های لینوکس موجود در آن به‌طور خودکار به‌روزرسانی می‌شد.

حداقل مشخصات فنی مورد نیاز: پردازنده‌ی پنتیوم ۲۰۰ یا جدیدتر به همراه ۹۶ مگابایت.

 حجم فایل ISO وکتور لینوکس (VectorLinux Light) نسخه ۷، حدود ۶۰۰ مگابایت است و مسلما نسبت به برخی توزیع‌های لینوکسی مثل پاپی‌لینوکس خیلی سبک نیست؛ اما امکان اجرای آن روی رایانه‌ای با حافظه‌ی رم ۶۴ مگابایت وجود دارد. نسخه‌ی استاندارد سیستم‌عامل مورد اشاره از پردازنده‌های پنتیوم ۲۰۰ و جدیدتر پشتیبانی می‌کند. اگرچه احتمالا فکر می‌کنید که وکتور لینوکس لایت به‌اندازه‌ی دی‌اس‌ال یا پاپی‌لینوکس سبک نیست؛ اما بر اساس تجربه‌ی کاربرانی که با آن کار کرده‌اند، در هنگام اجرا و استفاده از این سیستم‌عامل احساس کاهش سرعت و سنگینی نخواهید کرد. 

آیا شما از سیستم‌عامل‌های اشاره‌شده در این مطلب استفاده می‌کنید؟ اگر سیستم‌عامل‌های سبک دیگری را می‌شناسید که در این لیست به نام آن‌ها اشاره نشده است، لطفا در بخش نظرات آن را با زومیت و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.