مسدودسازی وی چت توسط ترامپ می‌تواند تجارت اپل را در چین نابود کند

دونالد ترامپ چند روز پیش فرمانی اجرایی امضا کرد که پیام‌رسان وی‌چت را مسدود می‌کند. درحالی‌که این اتفاق ممکن است در نگاه اول برای برخی کاربران چندان مهم به‌نظر نرسد، اما می‌تواند عواقب شدید و بلندمدتی برای تقریبا کل صنعت فناوری داشته باشد؛ این تأثیر مهم به ماهیت وی‌چت مربوط نمی‌شود، بلکه به شرکت مادر آن یعنی تنسنت ارتباط دارد. تنسنت یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چینی است که تاکنون توانسته در برندهای مختلف نظیر Riot Games و دیگر برندهایی که در ایالات متحده حضور دارند سرمایه‌گذاری کند. نکته‌ای که ممکن است خیلی‌ها به آن توجه نکرده باشند، این است که مسدود شدن وی‌چت ازسوی دولت آمریکا می‌تواند روی کسب‌و‌کار اپل هم اثر منفی بگذارد؛ اپل برای پیش‌برد تجارت خود تا حد زیادی به چین وابسته است.

اپل شمار درخورتوجهی کاربر در کشور چین دارد و محصولات متنوعی را دردسترس آن‌ها قرار می‌دهد. تقریبا تمامی شرکای تجاری اپل در حوزه‌ی تولید و مونتاژ محصولات در چین حضور دارند و به‌همین دلیل اهالی کوپرتینو همواره اهمیتی ویژه برای بازار این کشور قائل بوده‌اند. فرمان اجرایی جدید ترامپ نه‌تنها اپل را به حذف وی‌چت از فروشگاه اپ استور مجبور می‌کند، بلکه می‌تواند به‌شکلی کاملا محسوس نحوه‌ی تولید و فروش محصولات اپل در چین را دست‌خوش تغییر کند. کارشناس رسانه‌ی ورج اعتقاد دارد که حذف وی‌چت از اپ استور می‌تواند «واحد تجاری کسب‌و‌کار موبایلی اپل در چین را نابود کند». 

گفته‌های تامپسون نشان می‌دهد گوشی آیفون بدون وی‌چت برای صدها میلیون نفر از کاربران چینی که از این پیام‌رسان استفاده می‌کنند، عملا گوشی به‌حساب نمی‌آید و دلیلی برای خرید آن وجود ندارد. بررسی‌‌ها نشان می‌دهد واحد تجاری کسب‌و‌کار موبایلی اپل در چین، روی همین کاربران که مشتری وی‌چت هستند اتکا دارد. این یعنی اگر اپل به‌دلیل فرمان اجرایی ترامپ نتواند وی‌چت را روی آیفون‌ها ارائه دهد، واحد تجاری‌اش در چین تقریبا یک‌شبه نابود می‌شود.

در این پرونده‌ی به‌خصوص، اپل گرفتار سیاست‌های خود نیز شده چون پلتفرمی که اپل ارائه می‌دهد، پلتفرم بسیار بسته و محدودی است. پلتفرمی بازتر همچون اندروید می‌توانست به کاربران چینی امکان دهد بدون تأیید مستقیم خود اپل، وی‌چت را روی آیفون‌های این شرکت نصب کنند. بااین‌حال اپل سخت‌گیری بسیار زیادی روی نصب اپلیکیشن‌ها دارد و باید حتما یکایک آن‌ها به تأیید شرکت برسند تا امکان انتشارشان روی اپ استور فراهم شود. اجازه دادن به کاربران برای نصب وی‌چت به‌شکل غیرمستقیم تصمیم ایدئالی برای خود اپل نیست، اما حداقل می‌تواند تجارتش را در چین نجات دهد. اگر اپل چنین تصمیمی اتخاذ کند، حداقل میلیون‌ها نفر از کاربرانش در چین همچنان توانایی استفاده از آیفون را خواهند داشت.

البته مسدودسازی وی‌چت (یا به‌طور جامع‌تر، تنسنت) می‌تواند آثار بسیار مهم‌تری هم روی اپل بگذارد و ماجرا صرفا به کسب‌و‌کار موبایلی خلاصه نمی‌شود. درصورتی‌که فرمان اجرایی ترامپ به‌مرحله‌ی عملیاتی برسد، قطعا تنش‌های بین ایالات متحده و چین بیشتر خواهد شد؛ همین تنش‌ها تاکنون باعث شده‌اند اپل متحمل فشارهای زیادی شود. سال‌ها است آمریکا و چین در حال نبرد تجاری هستند و شرکت‌هایی مثل اپل بیشترین ضرر را از این جنگ کرده‌اند.

اپل از مدتی پیش، تحت تأثیر تنش‌های بین آمریکا و چین قرار گرفته. همان‌طور که گفتیم بسیاری از شرکای تجاری اپل در حوزه‌ی تولید و مونتاژ محصول در چین حضور دارند، بنابراین اپل روند تولید محصولاتش را در چین انجام می‌دهد و سپس آن‌ها را به ایالات متحده برمی‌گرداند. به‌دلیل تنش‌های بین دو کشور، اپل از مدت‌ها پیش مجبور شده ۲۵ درصد تعرفه‌ی گمرکی برای پنج قطعه از رایانه‌های دسکتاپ سری مک پرو پرداخت کند. این تنش‌ها همچنین اپل را به پرداخت ۱۰ درصد هزینه‌ی گمرکی برای شارژرها، هوم‌پاد، ایرپادز و اپل واچ مجبور کرده‌اند. اپل همچنین مجبور است ۱۵ درصد تعرفه‌ی گمرگی برای آیفون‌ها پرداخت کند؛ همین تعرفه می‌تواند قیمت حیاتی‌ترین محصول ساخته‌شده توسط اپل را به‌میزان ۱۵۰ دلار بالا ببرد. 

میزان وابستگی اپل به شرکت‌های چینی به‌حدی است که وقتی به‌دلیل دنیاگیری ویروس کرونا (کووید ۱۹) کارخانه‌ها تعطیل شدند، مشکلاتی جدی در کل زنجیره‌ی تأمین اپل ایجاد شد. اپل پس از مدت‌ها شایعه و گمانه‌زنی، سرانجام هنگام انتشار گزارش مالی جدید خود اعلام کرد عرضه‌ی گوشی‌های خانواده‌ی آیفون ۱۲ با چند هفته تأخیر انجام می‌گیرد. قطعا دلیل اصلی تأخیر در عرضه‌ی گوشی‌های رده‌بالای جدید اپل به همین موضوع برمی‌گردد.

اپل طی سال‌های اخیر تلاش کرده است میزان وابستگی خود را به چینی‌ها کاهش دهد و قدم‌هایی برای انتقال برخی از خطوط تولید خود به هند برداشته است. بااین‌حال شمار محصولاتی که قرار است در هند تولید شوند بسیار کمتر از آن‌چیزی است که اپل در چین می‌سازد. بنابراین اپل هنوز هم مجبور است تعداد بسیار زیادی از محصولات خود را در چین بسازد و سپس از این کشور به آمریکا صادر کند.

در نظر داشته باشید که توافق تجاری بین آمریکا و چین که مدتی پیش به‌صورت اولیه منعقد شد، هنوز به‌طور کامل اجرا نشده است. دونالد ترامپ بارها در مصاحبه‌های اخیر خود گفته فاز دوم قرارداد تجاری با چین، دیگر جزو اولویت‌های او به‌حساب نمی‌آید و موضوعات مهم‌تری برای بررسی کردن دارد.

تصمیم جدید ترامپ برای مسدود کردن یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های چینی در کل دنیا می‌تواند تا حد زیادی روی مذاکرات انجام‌شده برای دستیابی به توافق تجاری، اثر منفی بگذارد و به‌شکلی جبران‌ناپذیر آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. اپل به‌جای دریافت بازپرداخت از تعرفه‌هایی که برای واردات محصول از چین پرداخت کرده است باید متحمل هزینه‌های بیشتر هم بشود. شاید حتی چین بخواهد در واکنش به اقدام ترامپ، تعرفه‌های گمرکی را افزایش دهد تا کار اپل بیش‌ازپیش سخت شود. 

تمامی آنچه گفتیم به‌وضوح نشان می‌دهند اپل وابستگی زیادی به چین دارد؛ این شرکت همچنین به‌شکلی محسوس به کسب‌و‌کار خود در چین اهمیت می‌دهد و درآمد زیادی از آنجا کسب می‌کند. براساس گزارشی که خبرگزاری اکونومیست در اوایل سال جاری میلادی منتشر کرد، اپل توانسته در سال ۲۰۱۹ مجموعا ۴۴ میلیارد دلار درآمد در بازار چین کسب کند؛ یعنی بیش از هر شرکت آمریکاییِ دیگر. چین سومین بازار درآمدزا برای اپل به‌حساب می‌آید.

در گزارش جدید اپل که به سه‌ماهه‌ی سوم سال مالی ۲۰۲۰ ربط دارد، چین توانست تقریبا ۱۵ درصد از کل درآمدهای شرکت را به‌خود اختصاص دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم آیفون‌ها و مک‌های اپل در بازار اروپا و ایالات متحده مدت‌ها است رشد محسوسی نکرده و در شرایط راکد به‌سر می‌برد. برخلاف اروپا و آمریکا، اپل در بازار چین هنوز هم پتانسیل زیادی برای پیشرفت دارد و می‌تواند درآمدهای خود را بیش‌ازپیش افزایش دهد. گفته می‌شود اپل امروزه صرفا ۹ درصد از بازار گوشی‌های هوشمند چین را دراختیار دارد. بازار چین امروزه به تسلط هواوی، ویوو، اوپو و شیائومی درآمده است. برخی گزارش‌ها حتی سهم هواوی را از بازار چین، ۵۰ درصد اعلام می‌کنند.

به‌دلیل کاهش سرعت فروش گوشی‌های هوشمند، اپل مدت‌ها است تلاش می‌کند سهم خود را از بازار چین افزایش دهد اما فعلا به درِ بسته خورده است. دنیاگیری ویروس کرونا نه‌تنها کارخانه‌ها بلکه فروشگاه‌ها را نیز به‌تعطیلی کشاند تا میزان فروش محصولات، کمتر از قبل شود. به‌علاوه همین دنیاگیری باعث شده افراد زیادی کار خود را از دست دهند و حاضر نباشند هزینه‌ی زیادی برای گوشی پرداخت کنند. اپل مدتی پیش در بیانیه‌‌ای فوری که دراختیار سرمایه‌گذاران قرار داد، پیش‌بینی اولیه‌ی خود برای درآمدها را تغییر داد؛ اپل در آن زمان گفت دلیل اصلی کاهش درآمدها این است که دنیاگیری کووید ۱۹ باعث شده میزان تقاضا برای محصولات این شرکت در چین تحت تأثیر قرار گیرد.

بسیاری از سرویس‌های پولی اپل نظیر آی‌تونز استور، اپل بوکس، اپل TV پلاس، اپل آرکید، اپل نیوز پلاس و اپل کارت در چین دردسترس نیستند. این موضوع مشکلی بزرگ برای اپل برشمرده می‌شود. اپل تلاش کرده ازطریق بخش «خدمات»، کاهش درآمد آیفون‌ها را تا حدی جبران کند؛ اما دردسترس نبودن بسیاری از سرویس‌های اپل در چین باعث شده این شرکت نتواند آن‌طور که می‌خواهد از سرویس‌هایش درآمد کسب کند.

موفقیت اپل در دوران تحت مدیریت تیم کوک تا حد زیادی مدیون سیاست‌های او برای گسترش فعالیت‌ها در چین است. اپل نه‌تنها برای تولید و مونتاژ محصول به چین وابسته است بلکه کاربران بسیار زیادی نیز برای خود در آنجا دست و پا کرده. اپل توانسته توجه شمار درخورتوجهی از چینی‌ها را به آیفون‌ها جلب کند و فرمان اجرایی جدید ترامپ می‌تواند در زمانی بسیار سریع، جامعه‌ی کاربران اپل در چین را از بین ببرد. فرمانی که ترامپ صادر کرده نه‌تنها باعث کاهش مشتریان اپل می‌شود بلکه می‌تواند روی توانایی این شرکت برای تولید محصول هم اثر منفی بگذارد. حتی اگر فرمان اجرایی ترامپ درنهایت عواقب بسیار جدی برای اپل به‌دنبال نداشته باشد، به‌صورت غیرمستقیم اخطاری جدی به این شرکت برای وابستگی زیاد به چین می‌دهد. 

شما کاربران زومیت چه دیدگاهی در این رابط دارید؟