آیا طول عمر انسان سقف محدودی دارد؟

بر اساس پژوهشی که به‌تازگی در ژورنال Science منتشر شده، پاسخ به این سوال خیر است. همچنین پژوهشگران معتقدند که پس از ۱۰۵ سالگی، منحنی خطر مرگ فرد به یک خط مسطح می‌رسد، در واقع، میزان مرگ فرد بعد از ۱۰۵ سالگی، برای سال‌های بعدی ثابت باقی می‌ماند.

در سال ۱۸۲۵، بنیامین گومپرتز، جمعیت‌شناس بریتانیایی، این فرضیه را مطرح کرد که میزان مرگ‌ومیر، با افزایش سن به‌طور معنا داری افزایش پیدا می‌کند. از این رو، یک فرد ۷۰ ساله در معرض خطر مرگ بیشتری نسبت به یک فرد ۳۰ ساله قرار دارد.

از آن زمان، پژوهشگران با تایید این موضوع که خطر نسبی مرگ با افزایش سن افزایش می‌یابد، اعلام کرده‌اند که خطر مرگ در واقع پس از سن خاصی کاهش می‌یابد. به‌عنوان مثال، احتمال مرگ در بین ۴۵ سالگی و ۳۵ سالگی متفاوت است، اما برای دو فرد ۱۰۰ ساله و ۱۱۰ ساله، احتمال مرگ یکسان است.

کِنت واتچر، استاد جمعیت‌شناسی و آمار در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی و پژوهشگر ارشد پژوهش جدید، گفت:

هنوز نمی‌توانیم به‌طور قطع بگوییم که این دسته‌بندی‌ها، نتیجه‌ی اطلاعات بد است یا با یک پدیده‌ی واقعی مرگ‌ومیر مواجه هستیم؛ اما موضوعی که اهمیت دارد، این است که اکنون ما به اطلاعات بهتری نسبت به هر پژوهشگر دیگری در گذشته دسترسی داریم.

پژوهشگران در پژوهش جدید، اطلاعات مربوط به زنده ماندن، ۳٫۸۰۰ فرد ایتالیایی را که بین سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۵، همگی بالای ۱۰۵ سال سن داشتند، بررسی کرده‌اند. پژوهشگران دریافتند که خطر مرگ در همه‌ی سن‌ها تا ۸۰ سالگی به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد؛ اما بعد از آن، خطر مرگ کُند می‌شود و در نهایت در ۱۰۵ سالگی، به یک میزان ثابت می‌رسد. واتچر می‌گوید که در این نقطه، خطر مرگ برای همه‌ی سن‌ها یکسان است. در واقع، پس از ۱۰۵ سالگی، شانس زنده ماندن فرد برای سال آینده، همانند پرتاب یک سکه، پنجاه پنجاه است.

علاوه بر این، محدودیت دیگری که پژوهشگران در این پژوهش جدید به آن برخوردند، این بود که بیشتر اطلاعاتی که در اختیار داشتند، مربوط به زنان بود. به‌گفته‌ی پژوهشگران، تنها ۴۶۳ نفر افرادی که اطلاعات آن‌ها بررسی شدند، مرد بودند. به‌گفته‌ی واتچر، با وجود اینکه می‌دانیم زنان بیشتر از مردان بیشتر عمر می‌کنند؛ ولی اطلاعات آن‌ها نمی‌تواند از این موضوع پشتیبانی کند. واتچر همچنین گفت که فکر می‌کند، منحنی مسطح مرگ‌ومیر مشابهی در مردان نیز وجود دارد.

همه‌ی پژوهشگران با یافته‌های جدید موافق نیستند. به‌عنوان مثال، براندون میلهولند، یکی از پژوهشگرانی است که در سال ۲۰۱۶ پژوهشی را در این خصوص منتشر کرده بودند. او و همکارانش در این پژوهش به این موضوع اشاره کرده بودند که محدودیتی برای عمر انسان وجود دارد و عمر انسان از طریق برخی فرایندهای طبیعی محدود می‌شود. میلهولند به Live Science گفت:

شواهدی که در این پژوهش برای منحنی مسطح (خطر مرگ) مطرح شده‌اند، قوی نیستند. اما حتی اگر فرض کنیم که این موضوع درست است و خطر مرگ پس از ۱۰۵ سالگی کاهش پیدا می‌کند، این واقعیت که شانس مرگ افزایش نمی‌یابد، نمی‌تواند به این معنا باشد که محدودیتی برای طول عمر وجود ندارد.

میلهولند در ادامه گفت که در واقع، خطر مرگ، در سن‌های بالاتر از ۱۰۵ سالگی هنوز هم بسیار بالا است. به عقیده‌ی او، افراد سالخورده ۱۰۵ ساله‌ی زیادی وجود ندارند و تنها معدودی از آن‌ها تا ۱۰۶ سالگی زنده می‌مانند و تعداد قلیلی هم هستند که تا ۱۰۷ سالگی و بیشتر زنده می‌مانند.

خطر مرگ در همه سن‌ها تا ۸۰ سالگی افزایش می‌یابد، بعد از آن، کُند می‌شود و در نهایت در ۱۰۵ سالگی، به یک میزان ثابت می‌رسد

اما هولگر روتزن، جمعیت‌شناسی از دانشگاه صنعتی چالمرز در سوئد، به Live Science  گفت که فکر می‌کند، پژوهش جدید، به نتایجی درست و کامل دست پیدا کرده است. روتزن گفت که در این پژوهش، مجموعه‌ای از اطلاعات جدید و بسیار جالب، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند.

به باور واتچر، دو عامل ممکن است که به وجود منحنی مسطح کمک کند: ژنتیک و زوال فیزیولوژیکی. تصور کنید که به پنجاهمین مراسم تجدید دیدار دانشگاه می‌روید. در این مراسم، برخی به نظر در اوج سلامتی قرار دارند و مرتبا از کوهنوردی‌های خود صحبت می‌کنند و دیگرانی هم هستند که وضعیت جسمی مطلوبی ندارند، آن‌ها به‌لحاظ فیزیولوژیکی، ضعیف هستند. ۲۵ سال بعد، اکثر افراد ضعیف دیگر نمی‌توانند برای هفتاد و پنجمین مراسم تجدید دیدار حضور پیدا کنند، چرا که با خطر مرگی بسیار بالاتر، فوت خواهند کرد. واتچر گفت:

بنابراین، افرادی که ۲۵ سال بعد به مراسم تجدید دیدار می‌آیند، افرادی هستند که (به‌لحاظ فیزیولوژیکی) قوی‌تر بود‌ه‌اند.

او گفت:

در ایتالیا افراد بیشتری با طول عمرهای بسیار بالا، نسبت به دیگر نقاط اروپا مشاهده شده است. اما انتظار داریم چیزی شبیه آنچه که در ایتالیا دیده‌ایم را در دیگر کشورهای اروپایی هم ببینیم.