آموزش ویرایش آسان تصاویر دیجیتال با نرمافزار عکس GIMP
اگر اولین بار است که از نرمافزار عکس GIMP استفاده میکنید، کار با آن سخت نیست؛ بهراحتی میتوانید همچون یک عکاس حرفهای کارهای زیبا و درخور تحسینی را با آن بسازید و به دیگران نمایش دهید. اگر هم قبلاً با فتوشاپ کارکردید، کارتان سادهتر است، چون نرمافزار عکس GIMP شباهتهای زیادی با فتوشاپ دارد. البته شاید در بعضی آیکونها و دکمهها متفاوت به نظر برسند ولی اصول کار در نرمافزارهای ویرایش تصویر حرفهای، یکی است.
آماده شوید
بهتر است قبل از اینکه کار با برنامه GIMP را آغاز کنیم چند نکته را مدنظر قرار دهیم تا سرعت و عملکرد بهتری داشته باشیم:
نرمافزار عکس GIMP با رابط کاربری آسان و ابزارهایی گرافیکی قدرتمند عکسهای شما را دگرگون میکند
تصحیح خط افق در عکس
از اشتباهات رایج در عکاسی تراز نبودن عکس با افق منظره است. یکی از اصول اولیه که بهراحتی فراموش میکنیم، البته دوستانی که عمداً و به دلایل هنری به خطشکنی در خط افق میپردازند، از این قاعده مستثنی هستند.
برای اصلاح وضعیت خط افق در عکس به جعبهابزار (Toolbox) نرمافزار عکس GIMP در ستون سمت چپ خود نگاه کنید و گزینه Clipping را روی Crop to result تنظیم کنید. حالا به ابزار چرخش یا Rotate نیاز داریم، روی آیکون Rotate کلیک کنید. همچنین میتوانید با میانبر Shift+R هم ابزار Rotate را فعال کنید.
در هر نقطهای از تصویر که میخواهید کلیک کنید. برای اصلاح زاویه اختلاف عکس با افق، از فیلد Angle استفاده کنید. فرقی نمیکند که عدد وارد کنید یا با فشردن دکمههای فلش دار فیلد مقدار عدد را کموزیاد کنید؛ منتها واردکردن عدد میتواند نتیجه دقیقتر و سریعتری داشته باشد. اینکه در چندمین بار به نتیجه درست برسید، مربوط به تجربه شماست.
همینطور که تصویر را میچرخانید متوجه لبههای تصویر هم باشید که با خارج شدن از کادر بوم شفافتر دیده میشوند. یادتان باشد چیز مهمی از عکس حذف نشود. وقتی از نتیجه و وضعیت عکس خود مطمئن شدید از منوی Image گزینه Autocrop Image را انتخاب کنید تا لبههای شفاف هم حذف شوند.
قاب جدید (Crop) در عکس
ساخت قاب جدید در عکس با بریدن بخشهای دیگر به دست میآید. گاهی که خلاقانه به یک عکس نگاه میکنیم در یک قاب جدید میتوانیم ترکیببندی بهتری را پیدا کنیم. شاید هم بخواهیم کسی یا چیزی را از این عکس حذف کنیم. برای این کار از ابزار برش یا Crop استفاده میکنیم.
در نرمافزار عکس GIMP ابزار Crop را با کلیک روی آیکون آن یا از طریق شورت کات Shift+C فعال میکنیم. حالا با کلیک روی قسمت داخل عکس و کشیدن ماوس روی آن درحرکت قطری میتوانیم یک قاب جدید را ببینم. اگر دوست دارید نسبت ابعاد قاب شما هنگام کشیدن ماوس روی عکس حفظ شود، همزمان کلید Shift را هم نگهدارید.
برای تنظیمات دقیقتر ماوس را روی گرید قاب جدید ببرید و هر گوشه یا ضلعی را که مناسب میدانید به سمت داخل یا خارج دراگ کنید. اگر هم میخواهید مکان قاب را روی تصویر تنظیم کنید با کلیک در وسط گرید و کشیدن آن به سمتی که مدنظر دارید، این کار را انجام دهید.
گرید قاب به شما کمک میکند تا در ترکیببندی خود عناصر عکس را در جای مناسب قرار دهید. هنگام ساخت یک قاب جدید و زیبا در عکس، دانستن قوانین ترکیببندی در عکاسی خیلی به بهبود نتیجه کار شما کمک میکند. بسیاری از عکسهای مهم دنیا از نتیجه تکنیک کراپ خلقشدهاند.
تصحیح نوردهی (Exposure)
نوردهی از اصول مهم عکاسی است. فرقی نمیکند کل عکس بیشازحد تاریک یا روشن است یا قسمتهایی از عکس بهقدری روشن هستند که جزییاتی در آن دیده نمیشود. درهرصورت عکس موردنظر باید اصلاح شود.
یک نکته مهم قبل از اصلاحات رنگ و کار با نرمافزارهای گرافیکی مخصوصاً ویرایش عکس اطمینان از کالیبره بودن نمایشگر است. نمایشگر کالیبره با وسایل مختلف همانند پرینتر و دوربین عکاسی و فیلمبرداری و ... هماهنگ است و خطای کار در انتخاب و تصحیح رنگ را بسیار کاهش میدهد.
برای تصحیح Exposure در نرمافزار عکس GIMP به منوی Colors بروید و گزینه Brightnees-Contrast را انتخاب کنید. در کادری که برای شما باز میشود، به سراغ سیلدر Brightness بروید تا درخشندگی تصویر را با تنظیم آن متعادل کنید. برای اینکه نتیجه و تأثیر کار روی عکس را بهتر متوجه شوید، با خاموش و روشن کردن دکمه رادیویی پیشنمایش یا Preview حالتهای قبل و بعد از اعمال فیلتر را ببینید. برای تأیید نتیجه دلخواه دکمه Ok فشار دهید.
زمان و شدت نوردهی در عکاسی بسیار مهم است. اگر میخواهید بهعنوان عکاس هنری هم کار کنید اهمیت درک این اصل برای شما دوچندان میشود. اصلاح نوردهی در بعضی از تصاویر چندان نتیجه مطلوبی ندارد و شما یک عکس خوب را از دست میدهید. چراکه تصحیح نوردهی در عکس وابسته به رعایت پارامترهای بسیاری است. مثلاً وقتی عکس شما از فایل JPEG ساختهشده است، کار شما برای اصلاح عکس سختتر و قدرت مانور شما کمتر است. پس هرچه به اصول نوردهی مسلطتر باشید، کار شما اینجا راحتتر است. همچنین بافهم و تجربه تکنیکهای نوردهی در عکاسی میتوانید خود را از یک عکاس معمولی به یک عکاس حرفهای ارتقا دهید.
اصلاح تعادل رنگ سفید (White Balance)
وقتی شما از فضای روشن وارد یک فضای تیره میشوید، چشمان شما باید به تغییراتی عادت کند؛ ولی بهسرعت همه اشیا بارنگهای همیشگی در جلوی چشمان شما ظاهر میشوند. اگر چشم شما این کار را نمیکرد، شما رنگ اجسام و محیط را تابع رنگ غالب میدیدید. مثل همان وقتیکه در زیر آسمان ابری عکاسی میکنید، متوجه میشوید که عکسهای شما دارای یک ته رنگ آبیرنگ هستند.
در حقیقت شما باید برای دوربین خود تعیین میکردید که در چه نوری عکس میگیرید. حتی اگر دوربین شما دارای تنظیمات خودکار تعادل سفیدی باشد، باز در مواقعی نیاز به انجام این کار دارید. یکی از این مواقع تنظیم دوربین، عکاسی در یک محیط خاص و رفتن به یک محیط تازه و متفاوت از نظر روشنایی و منبع نور برای گرفتن عکسهای جدید است. در هر صورت برای حل تعادل سفیدی رنگ در عکس های گرفته شده، نرمافزار GIMP ابزار White Balance را به شما پیشنهاد میدهد. به منوی Colors بروید و از گزینه Auto ابزار White Balance را انتخاب کنید تا فوراً نتیجه تصحیح رنگ را ببینید.
بعضی مواقع شما از نتیجه تنظیم اتوماتیک White Balance راضی نیستید. برای تنظیم دقیق و دستی اصلاح رنگ بازهم به منوی Colors بروید. این بار گزینه Levels را انتخاب کنید. در جعبه Adjust Colour Levels به سمت پایین بروید و از روی آیکون قطرهچکانها دکمه وسط یا middel eye-dropper کلیک کنید. با این کار میخواهید رنگ خاکستری میانه را در تصویر خود پیدا کنید و با کلیک روی آن در عکس به نرمافزار GIMP کمک کنید تا رنگها را به حالت طبیعی، نزدیک و اصلاح کند.
پختگی رنگ و اصلاح رنگها
رنگشناسی در عکاسی بسیار به کار شما میآید. باکمی تغییرات در روشن یا تیره کردن رنگها تصاویر شما چند برابر جذابتر به نظر میرسند. با کمک زبان ریاضی وقتی در مورد یکرنگ صحبت میکنیم حول مقادیر سه پارامتر تمرکز میکنیم.
سه پارامتر رنگ عبارتاند:
پایه رنگ (Hue)
شاید بهترین مثال همان رنگینکمان است. رنگینکمان برخلاف آنچه ما میبینیم یک طیف نوری است. این چشمان و مغزهای ما هستند که رنگها را بهصورت نوارهایی در کنار هم تعریف میکنند. طیف رنگینکمان از رنگ قرمز شروع میشود و به بنفش ختم میشود. حالا بنا به قوه بینایی افراد بعضی پنجرنگ و برخی هفترنگ را در طیف رنگینکمان تشخیص میدهند.
اشباع رنگ (Saturation)
هرچه یکرنگ به درجه خلوص خود نزدیکتر میشود اشباع (Saturation) آن بیشتر میشود. مثلاً قرمز خالص، اشباع از رنگ قرمز است و هیچ رنگ دیگری در آن دیده نمیشود. هر چه درصد اشباع رنگ بیشتر باشد خالصتر دیده میشود و هرقدر این درجه کمتر باشد رنگ به سمت خاکستری میل پیدا میکند. باکم شدن اشباع، رنگهای روشن به خاکستری تیره و رنگهای تیره به خاکستری روشن میل پیدا میکنند.
روشنایی (Lighteness)
روشنایی رنگ پارامتری است که بین صفر درصد تا ۱۰۰ درصد میتواند متغیر باشد. اگر مقدار آن ۱۰۰ باشد رنگ شما روشنتر دیده میشود و اگر روشنایی (Lighteness) به سمت صفر میل کند، رنگ شما سیاه دیده میشود. البته مقدار اشباع رنگ هم درنتیجه تغییر روشنایی رنگ مؤثر است. چون این دو پارامتر از هم تأثیر میگیرند برای داشتن یکرنگ با درصد خلوص بیشتر روشنایی را روی ۵۰ درصد تنظیم کنید. فرض کنید، شما یکرنگ با درجه اشباع کامل دارید. وقتی میخواهیم از این رنگ، کمی روشنتر داشته باشیم کافی است درصد روشنایی را بیشتر کنیم و اگر خواستیم از این رنگ تیرهتر داشته باشیم، درصد روشنایی را کاهش میدهیم.
برای تصحیح رنگ در دیگر نرمافزارهای گرافیکی از این اصل استفاده میکنیم. اگر در پالتهای رنگ نرمافزارها دقت کرده باشید همین تعاریف را در قالب چند سیلدر پیدا میکنید. سیستم رنگ معروفی که میتوانید با این مفاهیم تجربه کنید، سیستم رنگ HSL است. نام این سیستم رنگ از سرواژههای Hue و Saturation و Lighteness گرفته شده است.
در نرمافزار GIMP به منوی Colors بروید. گزینه Hue-Saturation را انتخاب کنید. حالا میدانید که با کمک سیلدر Saturation رنگهای شما اشباع و تقویت میشود. رنگها را در حد متعادل تقویت کنید و زمانی که احساس کردید اشباع رنگها طبیعی است و از تصمیم خود مطمئن شدید، بد نیست بازهم کمی اشباع را کمتر کنید.
برای کنترل بیشتر روی سطوح رنگی مختلف از دکمههای رادیویی رنگها استفاده کنید. اینها همان مفهوم پایه رنگ هستند.
تنظیم سیلدر Lighteness از تنظیم مقدار اشباع هم مهمتر است. با تنظیم رنگ اجسام به سمت تیره یا روشن مفاهیم مختلفی را میتوانید به مخاطب عکس منتقل کنید. مثلاً وقتی میخواهید روی آسمان تأکید کنید با استفاده از تنظیم رنگ سبز و آبی تغییرات را در همین سطوح رنگی کنترل کنید. باکم کردن مقدار روشنایی، آسمان شما تأثیرگذارتر دیده میشود. وقتی از طبیعت عکاسی میکنید و میخواهید سبزی و طراوت بیشتری به چمن و شاخ و برگ درختان بدهید، این بار مقدار روشنایی رنگ سبز را کمی بیشتر کنید.
تنظیم کنتراست (Contrast) عکس
سادهترین راه برای بهبود وضعیت عکس اصلاح کنتراست عکس است. با کمی تنظیم تصاویری دراماتیکتر و عمیقتر خواهید داشت. از منو Colors ابزار Levels را انتخاب کنید. در کارد محاوره Levels شما یک نمودار معروف به هیستوگرام را میبینید که هدف آن نشان دادن طیف رنگ در تصویر است.
یکطرف این طیف رنگ به سفید ختم میشود و طرف دیگر به رنگ سیاه میرسد. میان این دورنگ هم شما سایههای خاکستری را میبینید. راحتترین تکنیک این است که دسته یا هندلهای زیر هیستوگرام را زیر اولین نقاط برجسته در هیستوگرام قرار دهید. از سمت چپ به اولین برآمدگی روی هیستوگرام و از سمت راست هم تا اولین ستون برآمده در هیستوگرام بکشید. حالا سفیدترین نقطه تصویر شما ۱۰۰ درصد سفید و سیاهترین نقطه تصویر شما ۱۰۰ درصد سیاه شده است. درنتیجه یک کنتراست خوب و سریع نصیب عکس شما میشود.
روتوش عکس
گاهی بهترین تصاویر و عکسها در حساسترین لحظات گرفته میشوند. بعضی مواقع همین سرعت عمل باعث میشود یک عکس خوب داشته باشیم که تحت تأثیر لنز کثیف یا یک عنصر اضافی در قاب تصویر از ارزش آن کاسته شده است. نرمافزار عکس GIMP برای روتوش عکس یک ابزار ساده و مفید به نام Healing Tool به شما ارائه میدهد.
برای حذف عنصر اضافه در نرمافزار عکس GIMP عکس را در حالت زوم 1:1 قرار دهید. یا در صفحهکلید دکمه 1 را فشار دهید یا به منو View بروید و از گزینه Zoom بخش 1:1 را انتخاب کنید. حالا شما روی تصویر تسلط بیشتری دارید. با اسکرول کردن روی تصویر و نگهداشتن spacebar عکس را بچرخانید. با کلیک و دراگ کردن ماوس هم میتوانید کاملاً عنصر نامطلوب عکس را تحت کنترل داشته باشید.
ابزار Healing Tool را فعال کنید یا با شورت کات H به سراغ بخش اضافه بروید. برای تنظیم سایز ابزار، از دکمههای [ و ] استفاده کنید. با این ابزار میتوانید بهاندازه سطح قلمی که تعیین کردید از یک سطح رنگ یا بافت دیگر به روی سطح موردنظر کپیسازی کنید. معمولاً بهترین سطح برای حذف لکه اضافی، در کنار یا نزدیک آن قرار دارد.
دکمه Ctrl ویندوز یا دکمه Cmd را در مکینتاش نگهدارید روی سطح رنگی انتخابی کلیک کنید تا مشخصات مکانی سطح ثبت شود. دکمه Ctrl یا Cmd را رها کنید و این بار روی لکه اضافی کلیک کنید. میبینید لکه محو یا بهعبارتدیگر همرنگ زمینه انتخابی شما شده است.
برای سطوح مزاحم که ترکیب رنگی بیشتری دارند باید این کار را بهدفعات و با دقت بیشتری انجام دهید. این همان تکنیک رایج روتوش عکس است که در عکاسی، خالها یا جوشهای مزاحم را از پوست صورت حذف میکنند. یادگیری تکنیکهای رتوش مهارت استفاده از ابزار مختلف ویرایش عکس را در شما بالا میبرد؛ درعین حال رتوش عکس یکی از کسب و کارهای مفید و پردرآمد است.
نرمافزار عکس GIMP از پس چهکارهای دیگری برمیآید؟
تکنیکهایی که گفتیم، باعث میشود عکس شما از حالت مبتدی خارج شود ولی در حقیقت نرمافزار عکس GIMP ابزار متنوعی در اختیار شما میگذارد تا بتوانید تکنیکهای پیشرفته عکسسازی را بهآسانی پیادهسازی کنید. تکنیکهایی همانند:
حرف آخر اینکه نرمافزار ویرایشگر عکس GIMP یک برنامه ویرایش عکس قدرتمند با رابط کاربری بسیار آسان است. فرصت تجربه نرمافزار عکس GIMP را از دست ندهید؛ چراکه این نرمافزار ساختهشده تا استعدادهای کشف نشده شما را شکوفا کند.
نظرات