زمین در ۱۰۰ سال آینده با چه تغییراتی روبرو خواهد شد؟

دمای هوا در سال جاری و تابستانی که در آن قرار داریم، به بالاترین حد خود رسیده و مشکلات زیادی را برای مردم سر تا سر جهان بوجود آورده است. طبق گزارش‌های منتشر شده، سال ۲۰۱۶ گرم‌ترین سال تاریخ کره‌ی زمین بوده است. میانگین دمای هوا در این سال، در مقایسه با میانگین دما در سال‌های قبل از صنعتی شدن ۱.۳ درجه‌ی سانتیگراد گرم‌تر بوده است. سازمان‌های بین‌المللی اختلاف دمایی ۱.۵ درجه با دمای میانگین سال‌های قبل از صنعتی سازی را بحرانی و خطرناک می‌دانند و دمای هوا در سال جاری، بسیار به این نقطه نزدیک شده است.

گاوین اشمیت (Gavin Schmidt)، دانشمند مرکز تحقیقات فضایی Goddard ناسا در این باره می‌گوید:

گرمایش زمین متوقف نخواهد شد. حتی اگر تولید و انتشار کربن به سرعت قطع شود، تاثیر تغییراتی که تا به امروز در طبیعت ایجاد کرده‌ایم تا قرن ها باقی خواهند ماند. از آنجا که توقف تولید و انتشار کربن به زودی امکان‌پذیر نیست، تنها امید انسان‌ها می‌تواند کاهش سرعت افزایش دما تا حدی باشد که انسان‌ها بتوانند خود را با آن وفق دهند. به هر حال رسیدن به افزایش دما تا اختاف دمایی ۱.۵ درجه تا سال ۲۰۳۰ رخ نخواهد داد.

به هر حال در صورتی که دمای هوا به آن مقدار هم نرسد، تا پایان قرن جاری در کره‌ای خواهیم بود که میانگین دمای آن حدود ۱.۶ درجه از دمای کنونی گرم‌تر است و این افزایش دما علاوه بر گرم شدن هوا می‌تواند تاثیراتی فاجعه‌بار بر اکوسیستم طبیعی داشته باشد. تاثیرات افزایش دما تنها به گرم شدن هوا محدود نمی‌شود و می‌تواند زندگی بسیاری از جانوران را به خطر انداخته و باعث ایجاد حوادث غیر مترقبه‌ی مرگباری شود.

به طور مثال دمای هوا در مدار قطب شمال، در زمستان گذشته به مدت یک روز بیش از دمای انجماد بود و این افزایش دما برای این منطقه بسیار زیاد است. پیش بینی می‌شود چنین اتفاقی در سال های آینده باز هم تکرار شود. به بیان دیگر، سال‌هایی مانند امسال که ترکیب آب و یخ در این مناطق به کمترین حد خود رسیده، باز هم تکرار خواهد شد و در تابستان سال ۲۰۵۰، منطقه‌ی گرینلند بدون یخ خواهد بود. سال ۲۰۱۲ اتفاق بدتری برای این منطقه افتاد. در تابستان این سال ۹۷ درصد از صفحات یخی منطقه‌ی گرینلند ذوب شدند. این اتفاق هر ۱۰۰ سال یک بار می‌افتد اما پیش بینی می‌شود در پایان قرن جاری، هر شش سال شاهد چنین اتفاقی خواهیم بود. اما نکته‌ی امیدوارکننده این است که یخ‌های قطب جنوب ثابت خواهند ماند و کمترین تغییر در سطح آب‌های جنوبی ایجاد خواهد شد.

پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۱۰۰، آب دریاها به طور میانگین ۰.۶ تا ۰.۹ متر بالا خواهد آمد و این بدان معنی است که محل زندگی ۴ میلیون نفر در خطر خواهد بود. خطر دیگر، اقیانوس‌ها را تهدید می‌کند. علاوه بر کاهش یخ ها در آب‌های ازاد، حالت اسیدی آنها نیز افزایش پیدا خواهد کرد. اقیانوس‌ها یک سوم کربن موجود در اتمسفر را جذب می‌کنند و به همین دلیل با گذشت زمان، اسیدی‌تر شده و گرم‌تر می‌شوند. اگر تغییرات آب و هوایی به همین منوال ادامه پیدا کند، زیست‌گاه‌های صخره‌های مرجانی به طور کامل از بین خواهند رفت. حتی در بهترین حالت، نیمی از آنها در معرض خطر هستند.

حتی اگر بشر تولید گازهای گلخانه‌ای را به سرعت متوقف کند، افزایش دمای هوا تا حدی ادامه پیدا می‌کند که تا سال ۲۰۵۰، نیمی از روزهای تابستان در مناطق استوایی، روزهای فوق‌العاده گرم خواهند بود و پس از آن نیز حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد کل روزهای سال، چنین وضعیتی خواهند داشت. اما سناریوی خطرناک‌تر زمانی است که افزایش گازهای گلخانه‌ای متوقف نشود و در این حالت، تمامی روزهای تابستان در مناطق استوایی فوق‌العاده گرم خواهند بود و ۳۰ درصد از روزهای سال به قدری گرم می‌شوند که غیر قابل تحمل خواهند بود.

افزایش دما، خشکسالی‌ها را نیز افزایش خواهد داد. طبق تحقیقی که در سال ۲۰۱۳ منتشر شده، دانشمندان عنوان کرده‌اند که خشکسالی‌های خطرناک با افزایش ۱۰ درصدی روبرو خواهند شد و ۴۰ درصد از مناطق خشکی در معرض خشکسالی خواهند بود. این مقدار دو برابر مقداری است که در حال حاضر در معرض خطر است. اگر افزایش دما به همین منوال ادامه پیدا کند، حوادث طبیعی مانند طوفان، آتش‌سوزی و موج‌های گرمایی نیز به مقدار قابل توجهی زمین را تهدید خواهند کرد و این تهدید از سال ۲۰۷۰ به اوج خود خواهد رسید.

به هر حال بشر در دوران کنونی در معرض تصمیم مهمی است. انسان‌ها می‌توانند بدون توجه به هشدارهای طبیعی، به روند خود در آلوده کردن زمین ادامه دهند و پس از چند سال، با زمینی کاملا متفاوت و ویران روبرو شوند. مسیر دیگر، پیدا کردن راهی برای کاهش آلودگی‌ها و جذب آلودگی‌های موجود است. اگر انسان‌ها با قدرت در این مسیر حرکت کنند، می‌توانند تا سال ۲۱۰۰ تولید گازهای گلخانه‌ای را به مقدار منفی برسانند. یعنی تا این سال، جذب گازهای خطرناک از سطح زمین بیش از تولید آنها شود.