گام های نهایی برای درمان قطعی ویروس HIV به کمک نانوتکنولوژی

در کنفرانسی در سیاتل ایالات‌ متحده‌‌ی آمریکا با نام «رتروویروس‌ها و عفونت‌های فرصت‌طلب (CROI)» که هرساله پژوهش‌ها و نتایج موفق پزشکی در آن ارائه می‌شود، گزارشی از پیشرفت تکنولوژی نانو برای بهبود داروهای درمان بیماران HIV و روش‌های درمان بالینی برای این بیماری و پیشرفت آن‌ها ارائه شده‌ است.

در آزمایش‌های داوطلبانه‌ای که با حضور پروفسور اندرو اووِن داروشناس و پروفسور استیو رانارد، شیمیدان حوزه‌ی مواد در برنامه‌ی مشترک پژوهش نانوپزشکی و در طی همکاری بنیاد ایدز سنت استفان در چلسی و بیمارستان وست مینستر در لندن روی بیماران مبتلا به ایدز صورت گرفته است، امکان استفاده از فناوری نانو به‌منظور بهبود و در دسترس بودن داروهای بیماران مبتلا به HIV مورد بررسی قرار گرفت. نتایج که از دو آزمایش به دست آمده‌اند، قرار است خود را به‌عنوان اولین استفاده‌ی خوراکی از تکنولوژی نانو مطرح کنند و برای درمان HIV بهینه‌سازی شوند.

نانوتکنولوژی، فناوری به‌کارگیری موضوعات مختلف در مقیاس‌های اتمی، مولکولی و ابرمولکولی؛ و نانو‌پزشکی، استفاده از تکنولوژی نانو در پیشگیری و درمان بیماری‌ها در بدن انسان است. با پیشرفت قرص‌های کوچک‌تر که به‌طور خاص و ارزان‌تر تولید می‌شوند، این فناوریِ در حال تحول، به‌طور چشمگیری پتانسیل ایجاد تغییر در علم پزشکی دارد و تاکنون دارای تأثیراتی در درمان‌هایی خاص و تشخیص‌های بالینی اعمال‌شده در سراسر جهان بوده است.

در حال حاضر درمان HIV نیازمند دوز خوراکی این‌گونه داروها است و دوزهای بالای خوراکی که به‌صورت روزانه مصرف می‌شوند، پیچیدگی مهمی دارند. میزان تجویز آن‌ها از تحقیقاتی ناشی می‌شود که روی جمعیت پرشماری از بیماران در موقعیت‌های مختلف انجام شده‌ است.

ارزیابی اخیر روی گروهی از بیماران HIV تحولی بزرگ در نانو پزشکی نشان داده‌ است. تلاش‌های تحقیقاتی انجام‌شده توسط تیم لیورپول بر توسعه درمان‌های خوراکی نوین تمرکز داشته و طبق این تحقیقات، استفاده از تکنولوژی نانو داروهای جامد (SDN)، می‌تواند روند جذب دارو در بدن، کاهش دوز و قیمت هر دوز، افزایش سطح بهداشت و همچنین روش‌های درمانی موجود را بهبود بخشد.

در حین ادامه‌ی درمان‌های روزانه و استفاده از رویکرد جدید به‌منظور فرمول‌سازی دو نوع دارو، نتیجه‌ی آزمایش‌ها در نهایت وجود پتانسیل برای کاهش دوز دارو تا ۵۰ درصد را تأیید کردند. افاویرنز (EFV) و لوپیناویر (LPV. EFV) دو نوع درمانی هستند که در حال حاضر توصیه می‌شود و بالغ بر ۷۰ درصد از بیماران در نوبت درمانی HIV، نوع درمان پایه‌ای EFV را انتخاب می‌کنند که در کشورهایی با درآمد پایین یا متوسط نیز کاربرد دارد.

آزمایش در دست اقدام اخیر که به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های کنسرسیوم چندملیتی موسوم به OPTIMIZE انجام می‌شود؛ یک کار مشارکتی جهانی به‌منظور تسریع دسترسی به درمان راحت‌تر، مطمئن‌تر و هر چه به‌صرفه‌تر برای HIV است. بودجه‌ی OPTIMIZE از سوی آژانس توسعه‌ی بین‌المللی ایالات متحده تأمین می‌شود و هدایت آن را موسسه‌ی بهداشت باروری ویتز (Wits) در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی بر عهده دارد. این کنسرسیوم شامل تیم‌هایی از رشته‌های مختلف از دانشگاه‌های لیورپول، کلمبیا، آزمایشگاه‌های میلان و بخش ثبت اختراع پزشکی (MPP) می‌شود. شرکای اصلی شامل طرح بهداشت جهانی UNITAID و شورای پزشکی آفریقای جنوبی (SAMRC) نیز از این فعالیت حمایت می‌کنند.

بنی کوتیری، رئیس بخش تحقیقات HIV/AIDS در آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID)، اظهار کرد:

کاربرد بالقوه نانوتکنولوژی برای درمان HIV به‌طور باورنکردنی نویدبخش است. با جهت‌گیری یکپارچه‌ی تلاش‌ها، این سرمایه‌گذاری‌ها پتانسیل‌های موجود برای کاهش دوزهای مورد نیاز در کنترل ویروس HIV را نشان خواهند داد. این مسئله، هزینه‌های درمانی را کاهش می‌دهد که منحصرا برای کشورهایی با منبع محدود سودمند است؛ کشورهایی که در آن‌ها عواقب بیماری‌ در بالاترین حد ممکن قرار دارد.