۱۲ مرداد: سالگرد امیل برلینر مخترع دستگاه گرامافون

۸۸ سال پیش در چنین روزی یعنی ۳ آگوست ۱۹۲۹ امیل برلینر مخترع بزرگ آلمانی-آمریکایی در شهر واشنگتن دی سی و در ۷۸ سالگی از دنیا رفت. امیل در تاریخ ۲۰ می ۱۸۵۱ در شهر هانوفر آلمان چشم به جهان گشود. در آغاز تصمیم برآن داشت تا تبدیل به یک تاجر شود. حرفه‌ای که در خانواده وی بسیار مرسوم بود و به نوعی شغل خانوادگی آنها به حساب می آمد. در کنار گذراندن دوره‌‌های کارآموزی برای این شغل، تفریح امیل اختراع بود. در زمانی که تنش میان امپراتوری پروس و فرانسه در اواخر دهه‌ی ۶۰ قرن ۱۹ افزایش یافت، امیل به همراه دوست پدرش برای فرار از سربازی و شرکت نکردن در جنگ احتمالی پیش رو به آمریکا مهاجرت کرد.

در زمان ورود به خاک آمریکا، امیل به شهر نیویورک رفت و درآنجا در یک مغازه به عنوان کارگر ساده مشغول به کار شد. امیل بصورت شبانه تحصیل در رشته‌ی فیزیک را در کنار کار آغاز کرد. با یادگیری بیشتر علم فیزیک به دانش و تکنولوژی صدا علاقه مند شد و شروع به تحقیق در خصوص تکنولوژی صدا و تلفن کرد. بعد از مدتی کار توانست انتقال دهنده‌های دستگاه تلفن را بهبود بخشد که اختراع وی برای این بهبود به نام شرکت تلفن بل ثبت شد ولی در تاریخ ۲۷ فوریه ۱۹۰۱ دادگاه آمریکا این ثبت اختراع را لغو کرد و حق آن‌را به امیل برلینر بازگرداند.

برلینر از سال ۱۸۷۷ تا ۱۸۸۳ در شرکت بل در شهر بوستون کار می‌کرد ولی در سال ۱۸۸۳ با هدف تاسیس موسسه‌ی تحقیقاتی شخصی به شهر واشنگتن بازگشت. امیل برلینر در سال ۱۸۸۱ بصورت رسمی شهروند ایالت متحده آمریکا شد. برلینر در آزمایشگاه خود از سال ۱۸۸۶ شروع به تحقیق بر روی روش‌های ضبط صدا کرد و اولین پتنت خود در این مورد را در سال ۱۸۸۷ به نام «گرامافون» ثبت کرد. دستگاهی که امیل برلینر اختراع آن‌را به نام خود ثبت کرد تحول بزرگی را برای ضبط و پخش صدا بوجود آورد، بعد از این ثبت اختراع وی شرکتی را به منظور تولید دستگاه‌های ضبط و پخش صدا تاسیس کرد و از آن پس دنیا را با اختراع خود فتح کرد. دستگاه گرامافون تا حدود سال ۱۹۸۰ تقریبا به مدت یک قرن پرکاربردترین دستگاه ضبط و پخش صدا بوده است که این خود به نوعی یک رکورد به حساب می‌آید. دستگاه گرامافون در اواخر عصر ناصری به ایران وارد شد و آن‌ را در آن زمان دستگاه «حافظ الصوت» یا «حبس الصوت» می‌نامیدند.

با این که دستگاه‌های گرامافون امروزی بسیار پیچیده‌تر و مجهز‌تر از نمونه‌های اولیه خود هستند ولی اصول اصلی آن‌ها همان چیزی است که امیل برلینر آن‌را اختراع کرده است.

این مطلب در تاریخ ۱۲ مرداد ۱‍۳۹۶ به‌روزرسانی شده است.