روایتی از زندگی حرفه‌ ای جاستین سان؛ کارآفرین جوان موفق و پرحاشیه

 شرکت‌های سیلیکون‌‌ولی از اصل «سریع حرکت کنید و چیزها را بشکنید» پیروی می‌کنند و ازنظر آن‌ها در ایجاد نوآوری در محیط پیچیده و بسیار رقابتی، خطاکردن امری عادی است؛ البته در این میان، شرکت بیت‌تورنت از این قاعده مستثنی شده بود. کارمندان این شرکت در اجرایی‌کردن پروژه‌های خلاقانه تعجیل نمی‌کردند و حتی اضافه‌کاری نمی‌ماندند؛ درست برعکس فرهنگ سختگیرانه‌ی استارتاپی.

بیت‌تورنت در سال ۲۰۰۴ در سان‌فرانسیسکو تأسیس شد. پروتکل بیت‌تورنت در شکل‌گیری اینترنت مدرن نقش داشت؛ اما در سال ۲۰۱۸، عملکرد این سازمان به‌تدریج ضعیف می‌شد و درآمد چندانی نداشت.

به گفته‌ی یکی از کارمندان بیت‌تورنت، افراد این سازمان به پیشبرد آهسته‌ی فرایند‌های سازمانی عادت داشتند و رشد بیت‌تورنت به سرعت پیش نمی‌رفت. ایجاد جریان‌های درآمدزایی جدید، کار دشواری بود و وضعیت دارایی شرکت چندان جالب نبود. در زمان آشفتگی‌های بیت‌تورنت، شایعاتی رواج پیدا کرده بودند مبنی‌بر اینکه فردی قصد دارد شرکت را بخرد؛ درواقع، فروش بیت‌تورنت به خریداری ثروتمند تنها راه نجات از این شرایط نابسامان بود.

سال‌های گذشته، شهرت بیت‌تورنت با چالش‌هایی روبه‌رو شد و پروتکل همتا به همتای‌ آن که به افزایش سرعت دانلود فایل‌های حجیم کمک می‌کرد، بحث‌برانگیز شده بود؛ چراکه پلتفرمش برای اشتراک‌گذاری غیرقانونی فیلم و موسیقی استفاده می‌شد و قوانین را نقض می‌کرد.

به‌زودی شایعه‌ی خرید بیت‌تورنت رنگ حقیقت به خود گرفت و خریدار کسی نبود جز جاستین سان، میلیونر چینی‌تبار صنعت کریپتوکارنسی. در سال ۲۰۱۸ و با آغاز تضعیف‌شدن بنیاد‌ سازمان، سان بیت‌تورنت را با قیمت ۱۴۰ میلیون دلار خرید. ناگفته نماند او خالق ارز دیجیتال ترون است.

این کار به‌نظر منطقی می‌آمد. فرد خریدار، ترون، شرکت کریپتوکارنسی واقع در پکن را اداره می‌کرد که همانند بیت‌تورنت ماهیت تمرکززدایی داشت. کارمندان بیت‌تورنت از بابت این موضوع هیجان‌زده شده و از ورود به حوزه‌ی رمزارزی رضایت داشتند. البته طولی نکشید شرایطی پیش آمد که دور از تصور آن‌ها بود.

کارمندان سابق و کنونی شرکت‌های جاستین سان در آمریکا و چین، او را به‌عنوان انسان باهوش و خودساخته توصیف می‌کنند. او متولد سال ۱۹۹۰ است که در سال ۲۰۱۷ توانست به ثروت زیادی دست پیدا کند.

او در سن ۲۶ سالگی از دوره‌ی تخصصی کسب‌وکار جک ما، هم‌بنیانگذار علی‌بابا و یکی از مولتی‌تیلیاردرهای آسیا فارغ‌التحصیل شد که عکس مربوط به آن روز را در اولین پست اینستاگرامش منتشر کرد. گفته می‌شود ملاقات او با جک ما در موفقیت و ثروتمندشدنش تأثیر داشته و ما الهام‌بخش او بوده است. خالق ترون، یکی از جوان‌ترین فارغ‌التحصیلان دوره محسوب می‌شد. سان با پشتکاری که داشت، در سن ۲۷ سالگی به‌عنوان یکی از افراد موفق زیر سی‌سال در مجله‌ی فوربز معرفی شد.

به گفته‌ی وزارت دفاع آمریکا، کسب‌وکارهای چینی‌ دارایی‌های فکری این کشور را به ‌سمت کشور خودشان سوق می‌دهند. در تابستان ۲۰۱۸، کارشناسان آمریکایی اعلام کردند که سیاست تجاری چین و آمریکا با ایجاد سود اندک به اقتصاد آمریکا ضرر می‌زند و از آن زمان، جنگ سرد این دو کشور آغاز شد. البته سان در این درگیری بی‌طرف بود.

کارمندان ارشد در بیت‌تورنت نگران بودند که تحریم‌های دولت آمریکا به ضرر شرکت جدید تمام شود؛ هرچند به گفته‌ی یکی از کارشناسان ارشد سابق شرکت، سان از این موضوع را مانعی برای پیشبرد اهدافش نمی‌دانست و این طرز فکر یک کارآفرین را نشان می‌دهد.

آمریکا تحریم‌هایی برای چین اعمال کرده و حتی شرکت‌های بزرگی مانند علی‌بابا به بهانه‌ی نقض آی‌پی در فهرست شرکت‌های ممنوعه‌ی آمریکا قرار گرفته است. البته، بیت‌تورنت با پیشبرد قانونی کارها گرفتار جنگ آمریکا و چین نشد. 

سان به‌زودی به شخصیت بحث برانگیز برای کارمندان سازمان جدید تبدیل شد. پروژه‌ی ترون، سان را به فردی ثروتمند و مشهور تبدیل کرد؛ اما طرفداران رمزارزها مشاهده‌ می‌کردند که وایت‌پیپر رمزارزی‌ای که سان عرضه‌ کرده، شباهت زیادی به سایر رمزارزها مانند اتریوم دارد. پس از آن، ادعاهای زیادی مبنی‌بر کپی‌برداری پروژه‌ی سان از دو پروژه‌ی رمزارزی دیگر در توییتر منتشر می‌شد و در میان آن‌ها، خوان بنت، یکی از توسعه‌دهندگان رمزارزی، سان را به سرقت ادبی متهم کرد و مدعی بود که سه صفحه از ۴۴ صفحه‌ی این وایت‌پیپر دقیقا مانند قرارداد اتریوم و ۹ صفحه از پروژه‌ها‌ی کریپتوی غیرمتمرکز او گرفته شده است. جاستین سان در دفاع از خود، دلیل تشابه پروژه‌اش را به مشکلاتی در ترجمه‌ی چینی به انگلیسی ربط داد.

باتوجه‌به ماهیت تمرکززدایی پروتکل بیت‌تورنت و ارز دیجیتال، خرید بیت‌تورنت می‌توانست سان را قدرتمندتر کند. البته، سان به تبلیغات شخصی خودش و کسب شهرت اهمیت زیادی می‌داد و کارهای که این کارآفرین چینی همیشه حواشی زیادی ایجاد کرده است.

از جنجال‌هایی که سان در شبکه‌های اجتماعی ایجاد کرده، اعطای خودروی تسلا به یکی از دنبال‌کنندگانش است. او با ارسال توییتی اعلام کرد که به قید قرعه به یکی از دنبال‌کنندگانش  خودروی تسلا جایزه‌ می‌دهد. برخی ادعا کردند که این قرعه‌کشی ساختگی است و در ویدئوی ارسال‌شده، تصویر برنده‌ی نهایی را پیش از قرعه‌کشی مشاهده کردند. البته کارمندان سازمان و سان آن را رد کردند؛ اما با افزایش آشفتگی‌ها، او برای اثبات حرفش دوباره قرعه‌کشی کرد که درنتیجه به دو برنده، دو خودروی تسلا داد.

به گفته‌ی کارمندان سان، محور فعالیت‌های او فقط تکنولوژی را پوشش نمی‌داد؛ بلکه او سعی می‌کرد با بازاریابی شخصی درآمدزایی کند. پس از اینکه قرعه‌کشی تسلا به خوبی پیش نرفت، سان مراسم ناهار مجلل با وارن بافت برگزار کرد.

خالق ترون با پیشنهاد ۴/۵۷ میلیون دلار توانست در مزایده‌ی خیریه برای نهار با حضور یکی از مشهورترین سرمایه‌گذاران جهان پیروز شود. ارزش یادشده معادل با ۱۳۰ خودروی تسلا است. از آنجاکه بافت همیشه از مخالفان رمزارز بوده، این مراسم حواشی زیادی ایجاد کرد.

مدتی پس از آن، دونالد ترامپ در توییتی از نداشتن اعتماد به رمزارز نوشت و ‌ارزش آن را ناپایدار دانست. جاستین سان در پاسخ این توییت نوشت که بیت کوین و بلاکچین می‌توانند بهترین فرصت برای آمریکا باشند و او را به مراسم ناهار با وارن بافت و رهبران ارز دیجیتال دعوت کرد تا درباره‌ی این صنعت بیشتر توضیح دهد. پس از آن، مقامات دولت چین سعی کردند به برگزاری این مراسم به سان هشدار دهند؛ اما او تماس‌های آن‌ها را نادیده می‌گرفت. مراسم خیریه پس از چندبار تعویق، سرانجام در فوریه‌ی امسال برگزار شد.

سان روی ارز دیجیتال غرب جهان متمرکز است؛ صنعتی که هنوز قوانین چندانی برای آن وضع نشده. از زمان ظهور بیت کوین، ارزهای دیجیتال زیادی ایجاد شده‌اند که برای به‌دست‌آوردن حاکمیت در دنیای رمزارزی رقابت می‌کنند و اغلب ارزش گمانی دارند. آن‌ها ارزهایی می‌فروشند که قابل کنترل نیستند. در میان آن‌ها نیز ترون با شعار بازاریابی «وب غیرمتمرکز» فعالیتیش را پیش می‌برد.

پس از خرید بیت‌تورنت توسط سان، محل دفتر شرکت به مکان بهتر و ساختمانی بزرگتر انتقال یافت و امکانات بیشتری برای کارمندان فراهم شد. جلسات آن‌ها با سان به‌صورت تماس ویدئویی انجام می‌شد. مدتی بعد، مدیر جدید به سان فرانسیسکو سفر کرد تا امپراتوری ارز دیجیتالش را بسازد.

عرضه‌ی اولین ارز دیجیتال ترون (TRX) موفقیت‌آمیز بود و سان خطاب به کارمندانش گفت که آن روز از بیل گیتس پولدارتر شده بود. به گفته‌ی کارمندان، او به شهرتش افتخار می‌کرد و همچنین در نگه‌داری وسایلش در محل کار بی‌نظم بود؛ اما از کارمندانش انتظارات متفاوتی داشت.

برخی از کارکنان سابق و کنونی از شخصیت سان انتقاد می‌کنند و او را فردی عصبی می‌دانند و از رفتارهای ناشایستش در شرکت می‌گویند. به‌گفته‌یآن‌ها، روزی قرار بود کارکنان سؤال‌هایشان را درباره‌ی ترون به‌صورت ناشناس برای سان بنویسند تا او ابهامات را رفع کند. یکی از سؤال‌ها به موفق‌نشدن پروژه مربوط می‌شد. سان این سؤال را توهین به شخصیتش تلقی کرد و فرد ناشناس را با تهدیدهایش زیر سؤال برد.

سان پس از آغاز فعالیت در شرکت جدیدش، شرکت واقع در پکن را از راه دور اداره می‌کرد. به گفته‌ی یکی از کارمندان سابق، سان آرزو داشت کاری را انجام دهد که از نظر دیگران غیر ممکن بود. او در شهر فقیر چینگهای در چین به دنیا آمد و باتوجه‌به پیشینه‌ی خود، همیشه تلاش می‌کرد که در هر شرایطی خودش را ثابت کند. در کودکی، سان این شهر را برای تحصیل به مقصد چینگهای ترک کرد.

سان با زیرکی روی رفع نقاط ضعفش کار می‌کرد. اکنون، او حتی می‌تواند روزانه ۲۰ ساعت کار کند و پس از خرید شرکت در آمریکا، معتقد بود این اخلاقش را باید به افراد سازمانش تحمیل کند. در فرهنگ سازمانی جدید شرکت سان‌فرانسیسکویی، اطلاعیه به کارمندان داده شد مبنی‌بر اینکه براساس شرکت‌های کامپیوتری چین باید ۶ روز هفته از ساعت ۹ صبح تا ۹ شب کار کنند. سان درباره‌ی عملکرد کارکنان بیت‌تورنت گفته بود که آمریکایی‌ها تنبل و البته خلاق‌تر از کارکنان شرکت پکن هستند.

منابع انسانی سازمان جدید، اپلیکیشن چینی دینگ‌کال را جایگزین اپلیکیشن ارتباط سازمانی اسلک کرد که با افزودن ویژگی نظارتی به آن، رفتارهای کارکنان را زیرنظر داشت. تمامی افراد سازمانی موظف به نصب دینگ‌کال بودند و در غیر این صورت با آن‌ها برخورد می‌شد.

فعالیت سان روی توسعه اینترنت غیرمتمرکز پیش می‌رود؛ جایی‌که ایده‌های زیادی رد‌وبدل و آزادی بیان مشاهده می‌شود. بااین‌حال، شرکت او قوانین خاص خودش را دارد. به گفته‌ی یکی از کارکنان سابق، در سایت ردیت گفته‌هایی علیه ترون توسط یک حساب کاربری منتشر شد که این شرکت پس از مشاهده‌ی آن با پرداخت پول از سایت درخواست کرد تا کنترل حذف پیام‌ها را دراختیار این شرکت بگذارد. پس از آن، پیام‌های منفی یک‌شبه حذف شدند و هیچ پیامی نیز از سوی آن حساب مشاهده نشد.

سان برای توسعه‌ی ترون، فروشگاه اپلیکیشن‌محور ترون نتورک را عرضه کرد. در این پلتفرم کاربران می‌توانند با ارز ترون اپلیکیشن بخرند که گاهی بخشی جزئی از درآمد آن به این شرکت می‌رسد.

درحالی‌که سان درگیر حواشی‌ شخصی در ارتباط با برگزاری مراسم خیریه‌ی ناهار بود، سازمان از چارچوب استانداردهایش خارج و به محیط کاری سمی تبدیل می‌شد. در ترون، هر اعتراضی از کارمندان نادیده گرفته می‌شد و حتی پیام‌های تلفن‌همراهشان نیز تحت کنترل شرکت قرار داشت و مسئولان می‌توانستند پیام‌های ردوبدل‌شده را از گوشی‌ها حذف کنند و کارمندان معترض نیز از شرکت اخراج می‌شدند. دو کارمند سابق ترون، شکواییه‌ای ۵۲ صفحه‌ای علیه سان در دادگاه سان‌فرانسیسکو تنظیم کردند؛ اما نتیجه‌ی آن از سوی دادگاه اعلام نشد.

به هر حال، این شرکت کارش را با این شرایط پیش می‌برد و فعالیت‌های ترون مجدد روی پروژه‌ی BT Movie متمرکز شد. BT Movie اپلیکیشن غیرمتمرکز بود که برای پخش فیلم و ویدئو طراحی شد. البته در تحقق این پروژه نگرانی‌هایی از سوی توسعه‌دهندگان برای انتشار محتوای غیرقانونی در آن وجود داشت و با نقض قوانین آمریکا ممکن بود زنگ خطری برای شرکت به حساب بیاید. سان برای عرضه‌ی زودتر این اپلیکیشن اصرار داشت و برنامه‌ی زمانی محدودی برای کارمندانش تعیین کرد. درواقع، این پروژه برای رقابت با اپلیکیشن استریم  Live BIGO درنظر گرفته شده بود. اپلیکیشن یادشده در چین و هند فعالیت می‌کرد و باتوجه‌به ضعف اجرای آن در هند، BT Movie راحت‌تر می‌توانست آن را شکست دهد. اکنون این اپلیکیشن دردسترس عموم قرار گرفته و ۲۰ درصد از مبلغ پرداختی مشتریان برای مشاهده‌ی فیلم کارمزد می‌گیرد و کاربران با ارز ترون پرداختی را انجام می‌دهند.

جاستین سان، یکی از کارآفرینان جوان موفق است که برای رسیدن به هدفش تلاش می‌کند و در این راستا مانعی بر سر راهش نمی‌بیند. او بنیانگذار و مدیرعامل ترون و مدیرعامل بیت‌تورنت است و اهداف بلند پروازانه دارد. در سال میلادی جاری، ترون بلاکچین استیم، مشهورترین پلتفرم شبکه اجتماعی غیرمتمرکز، را خرید که درنتیجه‌ی آن، بیش از ۲۰ درصد از توکن‌های استیم به سان می‌رسید. جامعه‌ی استیم که از این بابت خوشحال نبودند، برای پشتیبانی از استیم، فورکی ایجاد کردند و به توسعه‌ی HIVE پرداختند؛ جایی‌که سان کنترلی روی آن نخواهد داشت. در ماه مه امسال، بنیاد ترون این کار جامعه‌ی استیم را تلافی کرد و با فورک مجدد، دارایی ۶۴ نفری را که در ایجاد بلاکچین هایو نقش داشتند، مصادره کرد. به‌نظر می‌رسد کارآفرین جوان از هیچ تلاشی برای تحقق برنامه‌هایش دریغ نمی‌کند.