سامانه «برق من»؛ وعدهای که خاموش ماند
قطعیهای مکرر برق یکی از مشکلات اصلی زندگی روزمره مردم در سراسر کشور است. این خاموشیها که به دلایل مختلفی از جمله ناترازی تولید و مصرف انرژی، کمبود سوخت نیروگاهها و حتی سیاستهای زیستمحیطی مانند توقف مازوتسوزی رخ میدهد، زندگی مردم، کسبوکار آنها و حتی خدمات عمومی را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
در این میان، سامانه «برق من» که پیشتر با نام «ساپا» شناخته میشد، بهعنوان ابزاری برای اطلاعرسانی قطعیهای برق معرفی شده است اما عملکرد ضعیف و ناکارآمدی آن در ارائه اطلاعات دقیق و بهموقع، باعث نارضایتی بسیاری از شهروندان شده است.
نگاهی به محتوایی که کاربران در شبکههای اجتماعی درباره سامانه برق من و جدولهای خاموشی آن منتشر کردهاند، نارضایتیها از این سامانه را نشان میدهد. بسیاری از کاربران میگویند زمانبندی اعلام شده در «برق من» با واقعیت مطابقت ندارد. در موارد بسیار زیادی دیده شده که برق منزل یا محل کار افراد در ساعتهایی قطع میشود که در جدول اعلام نشده یا خاموشی در روزهایی رخ میدهد که در جدول اعلام نشده است.
این روزها که میزان و دفعات قطعی برق، بهویژه در شهرستانها بیشتر شده و خاموشیها از دو ساعت به چهار ساعت در روز رسیده، اهمیت اطلاعرسانی دقیق و عملکرد مناسب سامانه برق من پررنگتر از پیش هم شده است.
ناترازی برق و ناچاری مردم از تحمل خاموشیها از یک سو اذیتکننده شده و اطلاعرسانی غیر دقیق این سامانه که امکان برنامهریزی مردم برای ساعتهای خاموشی را سلب میکند، از سوی دیگر باعث نارضایتی شهروندان شده است. زومیت در مطالعه شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق)، تعدادی از واکنشهای کاربران به قطع شدن برق خارج از زمان اعلامشده را آورده است:
«قرار بود امروز ساعت ۱۳ تا ۱۵ برق قطع بشه، اما ۸:۴۵ و وسط ضبط برنامه قطع شد...در یک هفته اخیر این سومین بار است که زمانبندی غلط از آب درمیآید. برنامهریزیمان مختل شده است.»
«سامانه برق من گفته بود قطعی برق منطقه ما ساعت ۱۶ تا ۱۸ است ولی ساعت ۱۱ صبح برق رفت! این چه برنامهریزیای است؟ حداقل درست اطلاعرسانی کنید که آدم تکلیف خود را بداند.»
کاربر دیگری به طولانی شدن مدت زمان خاموشی بیشتر از آنچه در سامانه ذکر شده اشاره کرده و نوشته است: «در سایت برق من نوشته قطعی برق تا ۲۲:۳۰ امشب است ولی الان ساعت ۱ بامداد شده و برق نیست! این چه اطلاعرسانیای است؟ به چه دلیل این سامانه ساخته شده اگر نمیتواند حتی یک جدول درست ارائه دهد؟»
موارد زیادی از خاموشی در روزهایی که هیچ قطعی برقی اعلام نشده هم وجود دارد، مثلا کاربری نوشته: «جدول برق من گفته بود امروز منطقه ما قطعی ندارد ولی ساعت ۱۴ برق بهمدت دو ساعت رفت! نه زنگ میزنند، نه پیام میدهند، نه جدول درست است. خسته شدیم از این وضعیت.»
چک کردن سامانه برق من جزوی از برنامه روزانه شهروندان شده است
تعدادی از کاربران هم به نبودن اطلاعرسانی گسترده و شفافیت درباره استفاده از این سامانه، بهویژه در مناطق کمتر برخوردار اشاره کردهاند. علاوه بر این، به نظر میرسد سامانه «برق من» در طول هفته چندین بار بهروزرسانی میشود و کاربران برای آگاه شدن از قطعیهای برنامهریزیشده باید هر روز به آن مراجعه کنند.
اعتراض به ناعدالتی در توزیع برق
کاربران نهتنها به مشکلات فنی این سامانه، بلکه به ناعدالتی در توزیع قطعیهای برق هم اعتراض دارند. کاربری نوشته است: «اکثر استانهای کشور و شهرستانهای تهران: روزی ۴ ساعت قطعی. بیشتر مناطق شهر تهران: یک روز در میان ۲ ساعت. شمال شهر تهران: اصلاً قطعی ندارد!»
همچنین برخی از کاربران به تأثیرات منفی قطعیهای برق بر زندگی روزمره از جمله اختلال در کسبوکارها، آموزش آنلاین و حتی سلامت بیماران وابسته به تجهیزات پزشکی اشاره کردهاند.
قطعی برق باعث قطع شدن آب در ساختمانهایی که از پمپ آب استفاده میکنند نیز میشود. دسترسی به اینترنت هم با قطع شدن برق مختل شده است چون باتری دکلهای مخابراتی فقط چند ساعت بعد از قطعی برق روشن میمانند. حتی آنتن موبایلها هم با خاموش شدن دکلها قطع میشود و برقراری یک ارتباط تلفنی ساده هم دیگر ممکن نیست.
مردم دل خوشی از «برق من» ندارند
علاوه بر بررسی پستهای کاربران در پلتفرم ایکس، تحلیل نظرات و احساسات کاربران نسبت به سامانه برق من از طریق ابزار تحلیل شبکههای اجتماعی دیتاک هم نشان میدهد که نارضایتی مردم از این سامانه جدی است. بررسیهای زومیت و دیتاک حاکی از آن است که بیش از ۶۶ درصد از محتوای منتشرشده در پلتفرم ایکس درباره این سامانه منفی است. بیش از ۲۲ درصد از کاربران محتوای خنثی در این خصوص منتشر کردهاند و فقط ۱۱ درصد از کاربران درباره برق من نظرات مثبت داشتهاند.
تحلیل احساسات مطالب منتشر شده درباره «برق من» در شبکه اجتماعی اینستاگرام نشان میدهد که نظرات مثبت درباره این سامانه بین اینستاگرامیها بهمراتب کمتر است چون فقط ۲ درصد از کامنتهای کاربران مثبت بوده است. ۳۵ درصد از نظرات هم خنثی بوده و بیش از ۶۱ درصد نظرات منتشرشده در اینستاگرام هم جهتگیری منفی نسبت به سامانه برق من داشته است.
با وجود همه این نارضایتیها نسبت به عملکرد «برق من» در شبکههای اجتماعی، تنها جایی که هنوز نظرات مثبتی درباره این سامانه وجود دارد کامنتهای کاربران در اپلیکیشن «کافهبازار» برای نرمافزار «برق من» است. البته با وجود این که کاربران در کامنتهای مربوط به این اپلیکیشن از عملکرد آن اعلام رضایت کردهاند و تعداد امتیاز کامل این اپلیکیشن هم زیاد است اما میانگین امتیازی که از بیش از ۲۴ هزار و ۶۰۰ رأی کاربران برای اپلیکیشن برق من ثبت شده امتیاز متوسطِ ۳ بوده است.
ناکارآمدی «برق من»، فراتر از یک مشکل فنی
قطع شدن مکرر برق بدون اطلاعرسانی دقیق، بهویژه در روزهای گرم تابستان، کیفیت زندگی شهروندان را کاهش داده است.
علاوهبر این، قطعیهای برق به اقتصاد خانوارها و کسبوکارها آسیب جدی وارد کرده است. بر اساس گزارش مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، قطعی برق صنعت در هر روز سال ۱۴۰۳ برابر با ۹ هزار و ۲۱۸ میلیارد تومان محاسبه شده و بیشترین آسیب هب صنعت تولید فلزات، صنعت مواد شیمیایی و صنعت تولید فرآوردههای معدنی غیرفلزی وارد داشته است.
- دبیرکل خانه صنعت و معدن: قطع برق، ظرفیت تولید را نصف کرده است19 مرداد 04مطالعه '2
- شهرکهای صنعتی تهران دو روز در هفته تعطیل شدند24 مرداد 04مطالعه '1
قطعیهایی که در دیتاسنترها اتفاق میافتد، مثل قطعی برق ۸ ساعت در روز که محمدحسین شانهساززاده، مدیرعامل اپراتور شاتل اخیرا به آن اشاره کرده کیفیت اینترنت را هم پایین آورده است. نه فقط شاتل که همه اپراتورهای اینترنت ناترازی برق را اصلیترین بحران در حوزه اینترنت میدانند. اینترنتی که این روزها نیاز اولیه همه افراد، کسبوکارها، مشاغل و اصناف است.
این خسارات در کنار هزینههای اضافی برای خرید ژنراتور یا UPS، بار مالی مضاعفی را بر دوش خانوارها و کسبوکارها گذاشته است. در این میان، از دولت انتظار میرود در شرایطی که رفع مشکل ناترازی انرژی برایش مقدور نیست، دستکم در اطلاعرسانی خاموشیها دقیق باشد و با درک شرایط سخت مردم در این روزها، با بیبرنامگی و ناکارآمدی یک سامانه به نارضایتی بیشتر دامن نزند.
شما درباره سامانه برق من چه نظری دارید؟ آیا از عملکرد این سامانه راضی هستید؟ نظرتان را در بخش کامنتها با زومیت در میان بگذارید.