هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن: بحث نیروی انسانی یکی از جدی‌ترین چالش‌های سازمان‌هاست

آمارهای منتشرشده در چهارمین گزارش مدیران عامل شرکت «ایلیا» نشان می‌داد یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران عامل در ایران موضوع «کمبود نیروی متخصص در سطوح مختلف» است. این مشکل در کنار مسائل مهمی مثل عدم ثبات سیاسی و اقتصادی کشور، کمبود نقدینگی و تاب‌آوری شرایط پیچیده ذهن مدیران را به خود مشغول کرده است.

مقداد ولایی، هم‌بنیان‌گذار پلتفرم کاریابی جاب‌ویژن، هم به‌عنوان کسی که هم اشراف کامل به بازار کار کشور دارد و هم از دغدغه‌های مدیران شرکت‌ها و مجموعه‌های مختلف مطلع است، موضوع نیروی انسانی را یکی از دغدغه‌های اصلی برای شرکت‌ها و مدیران‌شان می‌داند. او در گفتگوی اختصاصی با زومیت می‌گوید:

یکی از چالش‌های جدی سازمان‌ها بحث نیروی انسانی است؛ هم جذب و هم نگه‌داشت نیرو. جذب نیرو یک چالش جدی است؛ حتی در بدترین و انقباضی‌ترین شرایط اقتصادی هم من ندیدم شرکت‌ها بر سر نیروی توانمند باهم جنگ نداشته باشند. تقریبا مدیرعاملی را ندیدم که نیروی انسانی مساله‌اش نباشد. هرچقدر هم که جلوتر می‌رویم این وضعیت در حال بدتر شدن است.

- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن

عوامل مختلفی دست به دست هم داده و معضل نیروی انسانی را برای شرکت‌ها ایجاد کرده است. ولایی اولین و مهم‌ترین عامل را این طور توضیح می‌دهد:

قطعا مشکلات کلانی وجود دارد که جذب نیروی انسانی را تبدیل به مشکل کرده است. حتما نظام آموزشی کارش را درست انجام نمی‌دهد؛ چون ما تعداد زیادی نیروی بی‌کار داریم و تعداد زیادی هم سازمان داریم که به دنبال نیرو هستند اما نه افراد کار پیدا می‌کنند و نه سازمان‌ها نیروی مورد نیازشان را. این عدم تطابق نشان می‌دهد آنچه که به‌عنوان خروجی از نظام آموزشی به بازار کار می‌آید چیزی نیست که شرکت‌ها می‌خواهند.

- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن

هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن می‌گوید در کنار ضعف نظام آموزشی در پرورش نیروی کار مناسب و متخصص، خود سازمان‌ها و کارجوها هم دچار کاستی‌هایی هستند. بنابراین هر سه این عناصر با تغییراتی در رویه خود می‌توانند از شدت این مشگل کم کنند. در گام اول نظام آموزشی باید تغییراتی را از سر بگذراند:

«به نظر من، یک نظام آموزشی باید دانشگاه‌ها را براساس میزان اشتغال فارغ‌التحصیلانش رتبه‌بندی کند و رشته‌ها را براساس مشاغل تعریف کنند و ظرفیت‌ها را هم بر همین اساس اصلاح کنند.»

ولایی معتقد است که کارجوها هم باید در مسیر تحصیلی خود به بازار کار و وضعیت شغلی‌شان توجه کنند:

وقتی کارجو رشته و دانشگاه انتخاب می‌کند باید به وضعیت اشتغال آن رشته فکر کند؛ به حقوق و مزایای فارغ‌التحصیلان آن رشته توجه کند. افراد باید با نگاه به بازار کار روی خودشان سرمایه‌گذاری کنند. آن‌ها نباید محدود به رشته و دانشگاه باشند. باید این فکر کنند که شغل‌شان چه باشد و بعد متناسب با شغل مورد نظرشان آموزش ببینند، مستقل از این که دانشگاه چه چیزی به آن‌ها یاد می‌دهد.

- مقداد ولایی، هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن

عدم دسترسی کارفرما به کارجو، مخصوصا در شهرهای کوچک‌تر، یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر مشکل شرکت‌ها در جذب نیروی انسانی است.

یک چالش جدی دیگر بحث مهاجرت نیروی متخصص است که از یک سو شرکت‌ها و کشور را از نیروی توانمند خالی می‌کند و از سوی دیگر، نیروی متخصصی باقی نمی‌ماند که نسل بعد از خود را تربیت کند.

هم‌مدیرعامل جاب‌ویژن می‌گوید داده دقیقی از آمار مهاجرت در سال ۱۴۰۳ ندارد اما موضوع همه‌گیری که وجود دارد و تعداد قابل توجهی از افراد را درگیر کرده «فکر کردن به موضوع مهاجرت» است: «بخش زیادی از نیروی کار ما، به‌خصوص رده‌های سنی جوان‌تر و زیر ۳۵ سال به مهاجرت فکر می‌کنند.»

او خالی شدن شرکت‌ها از نیروی متخصص را یک اتفاق خطرناک برای کشور می‌داند و در توضیح آن به زومیت می‌گوید:

«توانمندترین افراد هستند که کشور را ترک می‌کنند؛ ما می‌گوییم شرکت‌ها باید نیروی متخصص تربیت کنند اما وقتی نیروی توانمند در حال رفتن از کشور است چه کسی قرار است این نیروی متخصص را تربیت کند؟ شرکت‌ها دارند از نیروی توانمند خاص‌شان خالی می‌شوند و این خطرناک است؛ حتی اگر درصد افرادی که مهاجرت می‌کنند کم باشد اما کیفیت این افراد خیلی بالاست.»