ضربه فیلترینگ به اقتصاد کشور؛ از قطع تماس‌های تجاری خارجی تا کاهش تولید و فروش

در طول یک ماهی که از ایجاد اختلال در اینترنت و فیلتر شدن پلتفرم‌های بین‌المللی گذشته، آمارهای مختلفی درباره خسارت‌های مالی این محدودیت‌ها منتشر شده است. اغلب گزارش‌ها با تکیه بر فیلترینگ اینستاگرام، به ضرر و زیان مالی کسب‌وکارهای کوچک فعال در این پلتفرم پرداخته‌اند.

با این وجود، آسیب به کسب‌وکارهای کوچک و فروشگاه‌های آنلاینی که عموماً در بستر اینستاگرام حاضر هستند فقط بخشی از آسیب‌هایی است که قطعی اینترنت و مسدودسازی ایجاد کرده است. از دسترس خارج شدن پلتفرم‌های خارجی برای کاربران داخل کشور یا انواع اختلالات و قطعی‌هایی که استفاده از اینترنت را سخت و با موانع بسیار روبه‌رو کرده است، آسیب‌های متعددی به اقتصاد کشور وارد می‌کند.

حسین سلاح‌ورزی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با خبرگزای ایلنا منحصر دانستن آسیب‌های فیلترینگ و قطعی اینترنت به کسب‌وکارهای کوچک را ساده‌انگارانه دانسته و اظهار داشت:

اینکه فکر کنیم قطع شدن اینترنت و فیلتر طیف وسیعی از سایت‌ها، برنامه‌ها و پلتفرم‌ها فقط به محدود شدن کسب و کارهای کوچک منجر می‌شود، ساده‌انگارانه است و نه‌تنها کسب‌وکارهای کوچک، آنلاین‌شاپ‌ها و کسب‌وکارهای مبتنی بر اینستاگرام دچار مشکل شده‌اند و افرادی که جمعیت آن‌ها هم کم نیست، کار خود را از دست داده‌اند. بلکه خطوط تولید از خط تولید لبنیات و دارو گرفته تا تولید فولاد و نساجی در این شرایط دچار مشکل شده‌اند.

به گفته او، با توجه به این که خطوط تولید هم مبتنی بر اینترنت، هوش مصنوعی، تکنولوژی ‌های IT و ITC هستند، اختلال در اینترنت به فرایند تولید آسیب خواهد زد. علاوه بر این، موضوعاتی مانند لجستیک، ثبت سفارش، بازاریابی و برنامه‌های مالی و ارزی در خارج از کارخانه نیز بر پایه اینترنت هستند. سلاح‌دوزی به نتیجه نهایی اعمال این محدودیت‌ها نیز اشاره کرده و گفت:

با این شرایط شاهد کاهش فروش، کاهش سود و به‌دنبال آن اثرگذاری این روند روی اشتغال خواهیم بود.

اتفاقی که به گفته نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در همین یک ماه اخیر نیز رخ داده است: «محدود کردن اینترنت، فیلتر شدن برخی از پلتفرم‌های در یک ماه گذشته هم روی کاهش تولید و هم بر کاهش تقاضای مؤثر و هم تجارت اثرگذار بوده است.»

در کنار کاهش تولید از سوی تولیدکنندگان و کم شدن میزان تقاضا از سمت مردم، از دسترس خارج شدن و اعمال محدودیت برای پلتفرم‌های بین‌المللی بر اعتبار تجارت ایران نیز تأثیر گذاشته است. او در این زمینه تصریح کرد:

یکی از تأثیرات اقتصادی محدود کردن اینترنت از لحاظ اعتباری روی تجارت ایران اثر گذاشته به‌طوری‌که با توجه به فیلتر و محدود شدن اینترنت تماس‌های تجاری که ازطریق پلتفرم‌های پیام‌رسان بین تجاری ایرانی و خارجی انجام می‌شد، قطع شدند.

سلاح‌ورزی همچنین اعلام کرد شرایط کشور در یک ماه اخیر و محدودیت‌های موجود اعمال‌شده بر اینترنت باعث کاهش تمایل و تقاضا برای سفر تجاری هیئت‌های خارجی به ایران شده است: «در این مدت برخی از هیئت‌های تجاری از جمله هیئت تجاری لهستان که از گذشته اعلام تمایل و تقاضای سفر تجاری به ایران را داشتند، متأسفانه سفر خود را لغو کردند و از حضور در ایران منصرف شدند.»

هرچند سلاح‌ورزی اشاره می‌کند که در این مدت استفاده از وی‌پی‌ان تا ٣٠ برابر افزایش داشته که امنیت کاربران و اطلاعات کشور را به خطر می‌اندازد، اما به نظر می‌رسد محدودیت‌های ایجادشده برای اینترنت فقط به همین موارد امنیتی و آسیب به اقتصاد دیجیتال کشور محدود نبوده و طبق اظهارات نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران، به سطح گسترده‌تری از اقتصاد آسیب وارد می‌کند.