پیام‌رسان‌های داخلی: اطلاعات مرکز ملی فضای مجازی از وضعیت پیام‌رسان‌ها مبنای درستی ندارد

روز گذشته هشتمین جلسه از بررسی طرح صیانت برگزار شد و امیر خوراکیان، نماینده مرکز ملی فضای مجازی، آماری از وضعیت پیام‌رسان‌های ایرانی اعلام کرد. طبق گفته‌ی او، پیام‌رسان‌های ایتا، سروش پلاس، گپ، آی‌گپ و بله، درمجموع ۲۰ میلیون کاربر دارند که ۱۴ میلیون آن‌ها جزو کاربران فعال ماهانه هستند. بااین‌حال آماری که وی اعلام کرد، با شائبه‌هایی ازسوی صاحبان این پلتفرم‌ها و فعالان شبکه‌های اجتماعی همراه شده است.

برای مثال در این آمار مشاهده می‌کنیم که میانگین ترافیک مصرفی در تمامی چهار پیام‌رسان محبوب کشور در طول ماه تنها به ۳۴۱ مگابیت بر ثانیه می‌رسد. به‌علاوه، میزان ترافیک مصرفی ازطریق IXP-ها (مراکز توزیع ترافیک داخلی در کشور) برای گپ و آی‌گپ ذکر نشده که می‌تواند به عدم مصرف اینترنت داخلی برای استفاده از آن‌ها تعبیر شود.

طبق این آمار، سروش پلاس بیشترین تعداد کاربر را دارد؛ بااین‌حال میانگین مصرف ماهانه اینترنت آن تنها ۱۰ مگابایت است. تصور مرکز ملی فضای مجازی از استفاده از این میزان ترافیک اینترنت در طول ماه برای یک کاربر فضای مجازی در پیام‌رسانی اجتماعی عجیب به نظر می‌رسد؛ تصور کنید یک تماس تصویری ۵ دقیقه‌ای در واتساپ، ۲۵ مگابایت داده مصرف می‌کند؛ حال آنکه این مرکز با ارائه همین آمار مدعی شد که پیام‌رسان‌های بومی وضعیت خوبی را سپری می‌کنند و می‌توان به آن‌ها برای ارائه سرویس مناسب به مردم تکیه کرد.

مدیران پیام‌رسان‌های داخلی در واکنش به آمار مرکز ملی فضای مجازی به زومیت می‌گویند مشخص نیست این ارقام ازطریق چه منابعی و در چه تاریخی به‌دست آمده اما قطعا مورد تأیید آن‌ها نیست. میثم عسگری، مدیرعامل پیام‌رسان آی‌گپ به خبرنگار زومیت می‌گوید: «تصور می‌کنم آمار ترافیک ارائه‌شده از دیتاسنتری در پردیس برداشته شده که وزارت ارتباطات برای استفاده پیام‌رسان‌های بومی اختصاص داد اما هنوز برخی پیام‌رسان‌ها ازجمله خود ما از آن بهره‌برداری نکرده‌اند. درواقع اساسا تجهیزاتی به ما تحویل ندادند که بتوانیم بهره‌برداری کنیم. واقعا نمی‌دانم این آمار از کجا آمده.»

عسگری اشاره می‌کند که تنها مورد صحیح در این گزارش، تعداد کاربران آی‌گپ است اما این آمار هم تنها تا شهریور ماه صحت دارد. به‌گفته او، آی‌گپ اکنون حدود ۱۲ میلیون کاربر ثبت‌نامی و ۳ و نیم میلیون کاربر فعال ماهانه دارد. به‌علاوه، پهنای باند کنونی پیام‌رسان آی‌گپ، در پایین‌ترین حد، ۷ گیگابایت در ثانیه و ترافیک روزانه هم ۴۸ ترابایت است. عسگری تأکید می‌کند:

آقای خوراکیان که به نمایندگی از مرکز ملی فضای مجازی آمار و ارقام ارائه می‌کند، هم به‌لحاظ ارتباط با پیام‌رسان‌ها و هم به‌لحاظ تخصصی در جریان بسیاری از موضوعات نیستند. ایشان با اعداد و ارقام مربوط به پیام‌رسان‌ها به‌کلی غریبه است و تخصصی در این مورد ندارد. البته در مسئولیت‌های قبلی‌شان هم همین‌گونه بودند.

محسن غفاری، مدیرعامل پیام‌رسان ایتا نیز با اعلام اینکه باید منبع دریافت این اطلاعات را پیدا کرد و مشخص نیست اطلاعات از کجا آمده، به زومیت گفت این آمار احتمالا چند صفحه بوده و ممکن است مربوط به ۶ ماه قبل باشد. او اضافه کرد «تنها آمار درست با کمی بالا و پایین، تعداد کاربران فعال پیام‌رسان‌ها به نظر می‌رسد.»

IXP سروش پلاس روز گذشته حدود ۲۵ گیگابایت بوده، پیک روزانه آن‌ها ۵٫۷ و ۲۵ گیگابایت بوده است. آمار IXP گپ را احتمالا نداشته‌اند که در جدول نمی‌بینیم و در پایین‌ترین میزان می‌توان گفت این پیام‌رسان یک پنجم بقیه ترافیک دارد.

غفاری همچنین به آمار کاربران کنونی پیام‌رسان ایتا اشاره کرد که حدود ۱۳ میلیون نفر هستند و حدود ۳ و نیم میلیون کاربر ماهانه نیز در این پیام‌رسان فعالیت می‌کنند؛ به‌علاوه این پیام‌رسان روزانه حدود ۱۵ گیگابایت نیز مصرف ترافیک دارد. او اضافه می‌کند که آمار تعداد کاربران سروش پلاس نیز ۱۲ میلیون نفر است و تعداد کاربران بله و ترافیک مصرفی آن نیز به ترتیب به نظر می‌رسد ضریب یک و نیم و حدود پنج برابر باشد.

افشین کلاهی، رئیس دفتر کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق ایران، روز گذشته درمورد آمار نادرست مرکز ملی فضای مجازی اعلام کرد به‌نظر می‌رسد این اطلاعات دقیق نیست و مجلس باید اطلاعات صحیح را مبنای تصمیم‌گیری خود قرار دهد. آیا شما خواننده زومیت از پیام‌رسان‌های ایرانی استفاده می‌کنید؟ مصرف شما به چه نوع استفاده‌ای مربوط می‌شود؟ نظر شما درمورد آمار مرکز ملی فضای مجازی و ارائه این آمار برای تصمیم‌گیری درخصوص سرنوشت استفاده از پلتفرم‌های داخلی یا جهانی در کشور چیست؟