پژوهشگرها می‌گویند با کریستال‌های حافظه 5D، نگهداری داده‌ها تا ابد ممکن می‌شود
تیمی تحقیقاتی از دانشگاه ساوتهمپتون انگلستان به رهبری پروفسور پیتر کازانسکی موفق شدند با همکاری شرکت Helixworks Technologies کل ژنوم انسان را با استفاده از لیزر روی یک کریستال حافظه‌ی ۵بعدی (5D) حک کنند. دستاورد یادشده، نقطه‌ی اوج تحقیقات چند دهه‌ای در زمینه‌ی حک لیزری روی حامل‌های ذخیره‌سازی شفاف به‌شمار می‌رود که از سال ۱۹۹۶ آغاز شده بود. اکنون با دستیابی به کریستال‌های حافظه‌ی ۵بعدی می‌توان تا ۳۶۰ ترابایت داده را روی مربع ۵ اینچی ذخیره کرد. این فناوری به‌لطف دوام فوق‌العاده‌ی مواد اولیه، عملاً برای همیشه و بدون هیچ‌گونه افت کیفیتی دوام خواهد داشت.
کریستال حافظه‌ی ۵بعدی که در واقع از شیشه‌ی سیلیکا ساخته شده است، رکورد جهانی گینس را برای بادوام‌ترین ماده‌ی ذخیره‌سازی اطلاعات در اختیار دارد. ماده‌ی مذکور دربرابر تشعشعات فضایی، فشار تا ۱۰ تن بر سانتی‌متر مربع و حتی دمای تا ۱۰۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد مقاومت دارد. تیم سازنده‌ی پروژه باور دارد که باتوجه‌به دوام و تراکم باورنکردنی این نوع حافظه، نوشتن کل ژنوم انسان روی آن می‌تواند نقشه‌‌ی راهی برای بازگرداندن انسان از انقراض را در هزاران، میلیون‌ها و یا حتی میلیاردها سال آینده فراهم کند.
فناوری لازم برای شبیه‌سازی انسان یا بازآفرینی نسل بشر فقط با تکیه بر ژنوم، هنوز وجود ندارد و حتی ممکن است هرگز به چنین تکنولوژی‌ای دست پیدا نکنیم. به‌هرحال، فناوری ذخیره‌سازی با این مقیاس همچنان می‌تواند کاربردهای مفیدی داشته باشد، به‌خصوص اگر بخواهیم بخش اعظم یا کل دوران دیجیتال کنونی را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم.
دانشمندان برای ساخت کریستال حافظه‌ی 5D، دو بُعد جدید از فضا و زمان را اختراع نکرده‌اند و مفهوم D در این مورد به درجات آزادی اشاره دارد. براساس اطلاعات صفحه‌ی رسمی کریستال حافظه‌ی ۵بعدی، کریستال‌های مذکور در بر پایه‌ی فناوری‌های موجود ذخیره‌سازی نوری سه‌بعدی ساخته شده‌اند، با این تفاوت که از پدیده‌ی دوشکستی بهره می‌برند. پدیده‌ی مذکور امکان ذخیره‌ی هشت بیت (یک بایت کامل) را در هر چاله‌ی میکروسکوپی فراهم می‌کند؛ درحالی‌که بدون ویژگی مذکور فقط امکان ذخیره‌سازی یک بیت در هر چاله وجود دارد. چنین قابلیتی، دو درجه آزادی دیگر را به سه بُعد فضایی مرسوم اضافه می‌کند و در نتیجه، از عنوان ۵بعدی برای حافظه‌ی جدید استفاده شده است.
