تصور شما از جمعیت شهرنشین جهان چیست؟ بهنظر میرسد تصورات سابق از توزیع جمعیت جهان برای همیشه در حال تغییر است. بر اساس پژوهشی جدید و جامع که برای اولین بار از یک تعریف استاندارد برای مناطق شهری در سراسر جهان استفاده میکند، بیش از ۸۰ درصد از مردم جهان در شهرها و شهرکها زندگی میکنند. این رقم که بسیار بالاتر از برآورد ۵۵ درصدی سازمان ملل در سال ۲۰۱۸ است، درک ما را از شهرنشینی متحول و بر ضرورت برنامهریزی برای آیندهای پایدار و سالم برای سکونتگاههای انسانی تأکید میکند.
تا پیش از این، آمارها به دلیل تعاریف متناقض کشورها از «منطقه شهری» مبهم بود. برای مثال، در دانمارک منطقهای با ۲۰۰ نفر جمعیت شهر محسوب میشد، در حالی که این آستانه در ژاپن ۵۰ هزار نفر بود. اما اکنون، تیمی از پژوهشگران به رهبری سارا هرتوگ از سازمان ملل، با ارائهی تعریفی یکسان، تصویر شفافتری ترسیم کردهاند. در این مدل جدید، شهرها مناطقی با حداقل ۵۰ هزار نفر جمعیت و تراکم ۱۵۰۰ نفر در کیلومتر مربع و شهرکها مناطقی با حداقل ۵ هزار نفر جمعیت و تراکم ۳۰۰ نفر در کیلومتر مربع تعریف شدهاند.
بهگزارش نیوساینتیست، محققان با تحلیل دادههای ماهوارهای و ملی از ۲۳۷ کشور، دریافتند که در حال حاضر ۴۵ درصد جمعیت جهان در شهرها و ۳۶ درصد در شهرکها ساکن هستند که مجموعاً آمار شگفتانگیز ۸۱ درصد شهرنشینی را نشان میدهد. تنها ۱۹ درصد باقیمانده در مناطق روستایی زندگی میکنند.
تنها ۱۹ درصد از مردم در مناطق روستایی زندگی میکنند
مدل همچنین پیشبینی میکند که این روند ادامه خواهد داشت و تا سال ۲۰۵۰، ۸۳ درصد از جمعیت جهان در مناطق شهری سکونت خواهند داشت. از طرف دیگر، جمعیت مناطق روستایی احتمالاً در دهه ۲۰۴۰ به اوج میرسد که عمدتاً ناشی از جمهوری دموکراتیک کنگو خواهد بود. سپس، تا سال ۲۰۵۰ کاهش خواهد یافت.
یافتههای جدید برای سیاستگذاریهای جهانی حیاتی است. این آمار به سازمان ملل کمک میکند تا پیشرفت به سوی هدف یازدهم توسعه پایدار (ایجاد شهرهای ایمن و پایدار) را بهتر ارزیابی کند و همچنین، آمار در گزارشهای هیئت بیندولتی تغییرات اقلیمی برای شکلدهی به سیاستهای کاهش گرمایش جهانی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
- آیا جمعیت جهان بیشتر از برآوردهای رسمی است؟09 فروردین 04مطالعه '3
- حومه یا مرکز؛ ساکنان کدام بخش شهرها افسردهتر هستند؟11 خرداد 02مطالعه '4
- کمتحرکی همیشه تقصیر شما نیست؛ طراحی شهرتان بر سطح فعالیت بدنیتان اثر میگذارد10 شهریور 04مطالعه '2
عوامل رشد جمعیت شهری در نقاط مختلف جهان متفاوت است. در شرق و جنوب آسیا، مهاجرت داخلی از روستاها به شهرها برای دسترسی به تحصیل و اشتغال، دلیل اصلی رشد است. در حالی که در اروپا و آمریکای شمالی، مهاجرت بینالمللی نقش پررنگتری ایفا میکند. اما در آفریقای جنوب صحرا، عامل اصلی رشد جمعیت شهری، نرخ بالای تولد نسبت به مرگومیر است.
عوامل رشد جمعیت شهری در نقاط مختلف جهان متفاوت است
زندگی شهری مجموعهای از فرصتها و چالشها را به همراه دارد. از یک سو، اگر شهرها بدون برنامهریزی مناسب گسترش یابند، حملونقل عمومی ضعیف خواهد بود و وابستگی به خودروهای شخصی، میتواند به افزایش انتشار کربن منجر شود. همچنین، ساکنان شهرها بیشتر در معرض آلودگی هوا و گرمای شدید هستند که با بیماریهای قلبی عروقی و حتی آلزایمر مرتبط است. کمبود فضای سبز نیز میتواند به افزایش اضطراب و افسردگی دامن بزند.
از سوی دیگر، شهرنشینی مزایای انکارناپذیری نیز دارد. برنامهریزی دقیق میتواند به ایجاد سیستمهای حملونقل عمومی بسیار کارآمدتر از مناطق روستایی منجر شود. به گفته آندریا مچلی از کینگز کالج لندن، خدمات بهداشتی در شهرها سریعتر و جامعتر است. او همچنین به مزایای اجتماعی اشاره میکند و میگوید احتمال یافتن افرادی با ارزشهای مشابه در محیطهای شهری بسیار بیشتر است.
در نهایت، این گزارش زنگ خطری برای توقف شهرنشینی نیست، بلکه دعوتی برای بازنگری در شیوهی ساختن شهرها است. مچلی تأکید میکند: «گزارش نشان میدهد اکنون بیش از هر زمان دیگری لازم است درباره چگونگی سکونتپذیرساختن شهرها فکر کنیم و این یعنی شهرهایی سبزتر، با تمام مزایایی که به همراه دارند.»