چرا پردازنده‌های سری تایگرلیک اینتل هنگام خرید لپ‌تاپ باعث سردرگمی می‌شود؟

چگونه ممکن است دو دستگاه لپ ‌تاپ مبتنی‌بر پردازنده‌های نسل‌یازدهمی سری تایگرلیک اینتل با تراشه‌ای کاملا یکسان، ۳۷ درصد عملکرد متفاوتی ارائه می‌دهند؟ چگونه می‌توان تفاوت عملکرد را تشخیص داد؟ در پاسخ به پرسش دوم، چنین امکانی وجود ندارد. یکی از تأثیرات جانبی ناخوشایند از نحوه‌ی توسعه‌ی پردازنده‌هایی همچون سری تایگرلیک اینتل، دشوارترشدن تشخیص عملکرد واقعی لپ‌تاپ برای مصرف‌کنندگان، تنها با ارائه‌ی فهرستی از ویژگی‌ها است. آگاهی از بهره‌وری این تراشه‌ها احتمالا با گذشت زمان سخت‌تر نیز می‌شود.

مسئله‌ی این است که هدف اینتل از طراحی ریزپردازنده‌هایی همچون سری تایگرلیک برای دستگاه‌های حمل‌شدنی ایجاد امکان انعطاف‌پذیری بیشتر در انتخاب سرعت‌های کلاک دلخواه برای سازندگان لپ‌تاپ یا ارائه‌ی توانایی تعیین فرکانس پردازشی برای آن‌ها است. براساس توضیحات مدیران اینتل، لپ‌تاپی که از پردازنده‌ی به‌خصوصی استفاده می‌کند، می‌تواند ۳۷ درصد عملکرد سریع‌تری از لپ‌تاپ دیگری داشته باشد که از همان تراشه بهره می‌برد.

درواقع باتوجه‌به توضیحات اینتل، خریداران لپ‌تاپ برای ارزیابی محصول مدنظرشان باید با دقت بیشتری بررسی‌های مربوط به عملکرد واقعی لپ‌تاپ را مطالعه کنند که با داده‌های مقایسه‌ای به‌عمل آمده است. درواقع، مسئله‌ی یادشده خیلی قبل‌تر، یعنی هنگام عرضه‌ی پردازنده‌های نسل‌دهمی آیس‌لیک (Ice Lake) اینتل، پدیدار شده بود. بااین‌حال، مدیران اینتل موقع معرفی تراشه‌های سری تایگرلیک، این مشکل را به‌عنوان مسئله‌ای معرفی کردند که باید به آن توجه کرد. البته کُل این موضوع به چگونگی تکامل ریزپردازنده‌های لپ‌تاپ در طول زمان مرتبط است.

برای مشاهده‌ی تصویر در ابعاد بزرگ کلیک کنید.

از دیرباز، تراشه‌ها مشخصه‌ای با عنوان توان طراحی حرارتی (TDP) دارند که نشان‌دهنده‌ی کشش نیرو و سرعت‌های کلاک در درجه‌ی حرارتی است که تراشه‌ی مفروض بدون گرم‌شدن بیش‌ازحد می‌تواند در آن کار  کند. به‌منظور حفظ دمای تراشه در محدوده‌ای خاص، لپ‌تاپ‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که توان موردنیازشان را مدیریت کنند و گاهی اوقات کاهش دهند. اگر دمای تراشه به هر دلیلی از محدوده‌ی مدنظر فراتر رود، امکان دارد که عملکرد لپ‌تاپ با خطا مواجه شود یا دستگاه به‌کلی از کار بیفتد.

اینتل و AMD با گذشت زمان با افزودن قابلیت‌های «توربو»، این امکان را فراهم کردند که تراشه‌ها ازطریق عملیات اورکلاک برای مدت کوتاهی با ولتاژی فراتر از محدوده‌ی تعیین‌شده کار کنند. درحقیقت، تا زمانی‌که خطر افزایش دمای بیش‌ازحد سبب کاهش فرکانس پردازشی نشود، حالت توربو فعال باقی می‌ماند. درحال‌حاضر، پردازنده‌های اینتل معمولا حالت‌های تک‌هسته‌ای و چندهسته‌ای توربو و حتی امکان انتخاب هسته‌های دلخواه را برای وظایف مربوط به عملیات اورکلاک ارائه می‌دهند.

در لپ‌تاپ‌ها، معمولا پردازنده‌ها با سرعت کلاک معینی کار نمی‌کنند و بسته به نیاز پردازشی، فرکانس را افزایش یا کاهش می‌دهند. سطح توان مصرفی در حالت استاندارد PL1 و در حالت توربو PL2 نام دارد. Tau نیز متغیر زمان است و حداکثر زمانی را تعیین می‌کند که پردازنده می‌تواند در حالت توان PL2 قرار گیرد.

رایان شراوت، استراتژیست ارشد عملکرد در اینتل و مدیر ارشد بازاریابی فنی مشتریان، توضیح می‌دهد که شرکت مذکور با ارائه‌ی پردازنده‌های سری تایگرلیک، تعریف تراشه‌هایش ازلحاظِ توان طراحی حرارتی را متوقف کرد و اکنون این محصولات را تنها با «محدوده‌ی عملیاتی» در واحد وات تعریف می‌کند. عملکرد سری تایگرلیک اینتل که برای لپ‌تاپ طراحی شده است، درحال‌حاضر در محدوده‌ای بین ۱۲ و ۲۸ وات است. همین موضوع سبب شده است که سازندگان لپ‌تاپ بتوانند لپ‌تاپی ۱۵ واتی با کارایی کمتر و طول عمر باتری بیشتر را عرضه کنند یا این محصول را در توان ۲۸ وات اجرا کنند که دراین‌صورت، طول عمر بیشتر باتری قربانی عملکرد بهتر خواهد شد.

شراوت می‌گوید در این محدوده‌ی عملیاتی جدید، کاربران می‌توانند لپ‌تاپی با پردازنده‌ Core i7-1185G7 بخرند. ممکن است شرکت سازنده آن را به‌گونه‌ای تنظیم کند که ۱۵ وات توان مصرفی داشته باشد. در‌این‌صورت، محصول مذکور بازی‌ای مانند Grid 2019 را با نرخ فریم معینی اجرا خواهد کرد. درعین‌حال، امکان دارد کاربر لپ‌تاپی با همان پردازنده را تهیه کند که توان مصرفی آن روی ۲۸ وات تنظیم شده است و همان بازی را ۳۳ درصد سریع‌تر اجرا می‌کند.

مشکلی مشابه در نسل پیشین از پردازنده‌های اینتل، یعنی سری آیس‌لیک وجود داشت؛ اما همان‌گونه که شراوت در داده‌های آزمایشی به‌اشتراک ‌گذاشته‌شده در نشستی مطبوعاتی نشان داد، این مسئله در تراشه‌های مذکور بارزتر بود. تصویر زیر نتایج این آزمایش را نشان می‌دهد که با استفاده از ابزار تبدیل پردازنده‌محور HandBrake به‌دست آمده است. پردازنده‌ Core i7-1065G7 که با توان ۱۵ وات در حالت توربو کار می‌کند، برای مدت کوتاهی عملکردی مشابه با حالت PL1 همان تراشه با توان ۲۵ وات دارد.

شراوت می‌گوید در سایر حالات آزمایش، همان‌گونه که در نمودار میله‌ای بالا مشاهده می‌شود، تفاوت در عملکرد ۴۰ درصد است که بسیار رضایت‌بخش به‌نظر می‌رسد. او ادامه می‌دهد:

توان طراحی حرارتی در برگه‌ی مشخصات هر دو سیستم یکسان است؛ اما به‌دلیل نحوه‌ی پیاده‌سازی سیستم‌های خنک‌کننده، تنظیم اعمال‌شده‌ی شرکت‌های تولیدکننده، همکاری اینتل، بازار هدف و موارد استفاده از این سیستم‌ها امکان دارد که عملکرد آن‌ها در بارهای کاری مختلف کاملا متفاوت باشد. از دیدگاه ما، هیچ‌یک از طرح‌ها به‌تنهایی بهترین نیستند؛ ولی هریک از آن‌ها امکان تمرکز روی بخشی متفاوت و گزینه‌های مختلف طراحی محصول را فراهم می‌کند.

قدرت [تراشه‌های سری] تایگرلیک مقیاس‌پذیری و دامنه‌ی پویای محصول است. با این پردازنده‌ها هیچ‌گونه نشان تجاری یا میزان توان طراحی حراتی یا توان خروجی را تحمیل نمی‌کنیم؛ بنابراین، تشخیص عملکرد لپ‌تاپ واقعا به بررسی‌ها و گزارش‌ها منحصر خواهد بود.

برای مشاهده‌ی تصویر در ابعاد بزرگ کلیک کنید.

شراوت می‌گوید که اینتل نمی‌خواهد بیشتر از این محدوده‌ی قدرت هر تراشه را بازشناسی کند. این شرکت از ساختار نام تجاری کور i7 ،‌i5 ،‌i3 و i9 استفاده می‌کند تا به کاربران توضیح دهد چه انتظاری از خانواده‌های مختلفِ محصولات اینتل داشته باشند. همچنین، این تراشه‌ساز مذکور برای شناساندن لپ‌تاپ‌های برتر، برند Evo خودش را معرفی کرده است.

شراوت خاطرنشان می‌کند که مشتریان و کارشناسان برای استفاده از ابزارهای نرم‌افزاری مختلف برای تشخیص عملکرد لپ‌تاپ آزاد هستند. او حتی کاربران را تشویق کرد که برای رسیدن به هدفشان ثابت‌قدم بمانند و گفت: «در پایان روز، عملکرد بیشترین اهمیت را دارد.»