خواب نیمروزی باعث بهبود عملکرد تحصیلی کودکان می‌شود

تقریبا اگر از هر پدرومادری بپرسید آیا خواب نیمروزی مزایایی دارد، احتمالا پاسخ آن‌ها «مثبت» خواهد بود؛ به‌‌ویژه برای روحیه‌ و سطح انرژی و عملکرد‌ کودک در مدرسه مفید خواهد بود. پژوهشی جدید که در دانشگاه‌ پنسیلوانیا و دانشگاه کالیفرنیای ارواین انجام و نتایج حاصل از آن در مجله‌ی SLEEP منتشر شده، از این دیدگاه والدین حمایت می‌کند.

این پژوهش که نزدیک به سه‌هزار کودک پایه‌های چهارم تا ششم را بررسی کرده که بین ۱۰ تا ۱۲ سال داشتند، ارتباط بین خواب نیمروزی و افزایش شادی، کنترل نفس، ثبات، مشکلات رفتاری کمتر و بهره هوشی (IQ) بیشتر را نشان داده که مورد آخر بیشتر در کودکان پایه‌ی ششم دیده شده است. بنابر گفته‌ی آدریان رین، متخصص جرم‌شناسی عصبی در دانشگاه پنسیلوانیا و نویسنده همکار در این پژوهش، بهترین یافته‌ها مربوط‌به پیشرفت تحصیلی بوده است. او گفت:

کودکانی که سه دفعه یا بیشتر در هفته می‌خوابند، عملکرد تحصیلی‌شان ۷.۶ درصد در پایه‌ی ششم افزایش می‌یابد. چند کودک مدرسه‌ای می‌شناسید که خواهان افزایش ۷.۶ نمره‌ای نمراتشان (در مقیاس ۱۰۰ نمره) نباشند؟

بنابر گفته‌ی جیانگ هونگ لیو، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش و دانشیار دانشگاه پنسیوانیا در رشته‌ی پرستاری و بهداشت عمومی، کمبود خواب و خواب‌آلودگی در طول روز به‌طرزشگفت‌آوری میان کودکان شایع است؛ به‌طوری‌که این موضوع ۲۰ درصد از کودکان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، اثرهای منفی شناختی و عاطفی و فیزیکی عادت‌های بدخوابی به‌خوبی مشخص شده‌اند؛ اما بیشتر پژوهش‌های قبلی روی کودکان سنین پیش‌دبستانی و کوچک‌تر تمرکز کرده‌اند. این موضوع بیشتر بدین‌دلیل است که در کشورهایی مانند ایالات متحده‌ی آمریکا، با بزرگ‌ترشدن کودکان، خواب نیمروزی آن‌ها متوقف می‌شود.

گفتنی است در چین، خواب نیمروزی در زندگی روزمره گنجانده شده و از مقاطع ابتدایی و دبیرستان تا دوران بزرگ‌سالی ادامه دارد. بنابراین، لیو و رین به‌همراه روئی فنگ، متخصص آمار از دانشگاه پنسیلوانیا و سارا مدنیک، پژوهشگر درزمینه‌ی خواب از دانشگاه کالیفرنیای ایرواین و دیگر همکارانشان به پژوهش China Jintan Cohort مراجعه کردند که در سال ۲۰۰۴، برای دنبا‌ل‌کردن شرکت‌کنندگان از دوران نوزادی تا بزرگ‌سالی اجرا شده بود.

این داده‌ها شامل معیارهای روان‌شناسی مانند ثبات و شادی و معیارهای فیزیکی مانند شاخص توده‌ی بدن و سطح گلوکز بود. افزون‌براین، پژوهشگران از معلمان خواستند تا اطلاعات مربوط‌به پیشرفت تحصیلی و رفتار هرکدام از کودکان را دراختیار آن‌ها قرار دهند. سپس، آن‌ها ارتباط بین هرکدام از این موارد را با خواب نیمروزی براساس جنسیت، پایه‌ی تحصیلی، موقعیت جغرافیایی مدرسه، میزان تحصیلات والدین و مدت‌زمان خواب شبانه مرتب کردند.

بنابر گفته‌ی مدنیک، این پژوهش جامع‌ترین پژوهش در نوع خودش است. او دراین‎باره گفت:

بسیاری از پژوهش‌های آزمایشگاهی انجام‌شده روی سنین مختلف نشان دادند خواب نیمروزی می‌تواند به‌اندازه‌ی خواب شبانه‌ی کامل بر بهبود وظایف شناختی گسسته تأثیرگذار باشد. در اینجا، فرصتی داشتیم تا از دانش‌آموزان بزرگ‌سال در دنیای واقعی سؤالاتی در طیف وسیعی از معیارهای رفتاری، تحصیلی، اجتماعی و فیزیولوژیکی کنیم.

افزون‌براین، او بیان کرد:

هرچه دانش‌آموزان در طول روز بیشتر بخوابند، تأثیر مثبت این خوابیدن در طول روز بر معیارهای اشاره‌شده بیشتر خواهد بود. 

اگرچه این یافته‌ها همبستگی دارند، پژوهشگران می‌گویند ممکن است راه‌حل جایگزینی برای اعتراض پزشکان اطفال و مقام‌های بهداشتی عمومی برای دوره‌های بعدی پژوهش در مدارس ارائه دهند. لیو دراین‌‌زمینه گفت:

خواب نیمروزی به‌‌راحتی انجام‌پذیر است و هزینه‌ای به‌دنبال ندارد؛ به‌‌ویژه اگر درپایان بعدازظهر باشد تا با زمان آموزش مدارس نیز تداخل نداشته باشد.

او ادامه داد:

نه‌تنها این خواب به کودکان کمک می‌کند؛ بلکه مدت زمان استفاده‌ی کودکان از تلویزیون و سایر صفحه‌‌نمایش‌ها مانند موبایل یا کامپیوتر را نیز کاهش می‌دهد که این‌ها خود نتایج پیچیده‌ای به‌دنبال دارند.

پژوهش‌های آینده می‌تواند روی این موضوع تمرکز کند که چرا کودکان والدینی که تحصیلات بیشتری دارند، خواب نیمروزی بیشتری درمقایسه‌با کودکان والدین با تحصیلات کمتر دارند یا اینکه آیا با بررسی تأثیر فرهنگ و شخصیت، مداخلات خواب نیمروزی می‌تواند در اندازه‌ی جهانی پیشرفت کند. به‌طور ایده‌آل، کارآزمایی کنترل‌شده‌ی تصادفی به سؤالات علت‌و‌معلول منجر می‌شود؛ مانند اینکه آیا خواب نیمروزی به موفقیت تحصیلی بیشتر منجر می‌شود یا اینکه آیا آن‌ها با روشی دیگر به‌هم مرتبط هستند یا خیر. باوجوداین، هیچ‌کدام از این موارد هنوز بررسی نشده‌اند.

در‌حال‌حاضر، پژوهشگران امیدوارند نتایج حاصل از این پژوهش به پژوهش مداخله‌ای در آینده بتواند کمک کند که خواب‌آلودگی جوانان را هدف قرار می‌دهد. شایان ذکر است مؤسسه‌ی ملی بهداشت، مؤسسه‌ی ملی علوم بهداشت محیطی و مؤسسه‌ی ملی کهن‌سالی ایالات متحده‌ی آمریکا منابع مالی این پژوهش را تأمین کرده‌اند.