جذام، بیماری عصر گذشته همچنان قربانی میگیرد
جذام اغلب یک بیماری قدیمی محسوب میشود که در عصر مدرن دیگر بهعنوان معضل مهمی بهحساب نمیآید. از سال ۲۰۰۰، این بیماری پوستی و عفونی مزمن حتی دیگر بهعنوان یک مشکل بهداشت عمومی جهانی در نظر گرفته نمیشود. اما با اینکه این بیماری هماکنون کاملاً قبل درمان و پیشگیری است، لجوجانه از پذیرفتن شکست خود سرباز میزند.
امروزه، بیش از ۴میلیون نفر در سرتاسر دنیا با ناتوانیهای مربوطبه جذام زندگی میکنند و این بیماری بهعنوان یکی از عوامل اصلی آسیبهای طولانیمدت اعصاب در سراسر جهان باقی مانده است. اگرچه سازمان جهانی بهداشت (WHO)، امروزه درمانهای بسیار مؤثر و رایگانی را برای این بیماری عرضه میکند، اما این سازمان در عین حال گزارش داده که از سال ۲۰۰۵ تاکنون تقریباً بین ۲۰۰ هزار تا ۳۰۰ هزار مورد جدید ابتلا به این بیماری در سرتاسر جهان شناسایی شده است.
پس درحالیکه ما ممکن است جذام را عملاً حذف کرده باشیم، یافتهها حاکی از آن است که هنوز نشانههای این بیماری وجود دارد. در میان افرادی که در سال ۲۰۱۶ مبتلا به این بیماری تشخیص داده شدند، دو سوم از هند و ۱۸٬۴۷۲ نفر از آنها کودک بودند.
اروین کورمن، سرپرست برنامهی جهانی جذام سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۱۸ گفت:
این یک حقیقت تلخ است که ۹ نفر از هر ۱۰۰ نفر شخصی که بیماری آنها تشخیص داده شده است، کودکان هستند.دنیا در حالحاضر ابزار، داروهای مناسب و ارادهی سیاسی لازم برای پیشگیری را داد و بااینحال ما در تشخیص بهموقع این بیماری بهخصوص در میان کودکان ضعیف هستیم.
جذام یک بیماری استوایی ناشی از باکتری مایکوباکتریوم لپره است که بهکندی تکثیر میشود. اگر این بیماری درمان نشود، عفونت میتواند در بیماران مبتلا به آن نفوذ کند و موجب ضعف عضلانی، زخمهای پوستی و کوری شود. این بیماری حتی میتواند به انتهاهای عصبی یک فرد آسیب برساند و توانایی آنها را در احساس درد و جراحت از بین ببرد.
در ۲۰ سال گذشته، بیش از ۱۶ میلیون بیمار جذامی درمان شدند، اما با اینکه همهی ابزار لازم برای ازبینبردن این بیماری در جهان وجود دارد، هنوز افرادی وجود دارند که به این بیماری مبتلا میشوند. دستکم بخشی از این مشکل ممکن است به سابقه طولانی ظلم و ستم و تبعیض علیه بیماران جذامی مرتبط باشد. امروزه ما میدانیم که این بیماری سختتر از آن است که تصور میکردیم.
این بیماری حتی بهشدت واگیردار نیست که زمانی ما را بر آن داشت تا پایگاههای مخصوص افراد جذامی را مانند آن پایگاه بدنام در هاوایی ایالات متحده گسترش دهیم. بااینحال، رفتارهای کلیشهای و نگرشهای منفی نسبت به این بیماری همچنان ادامه دارد و بسیاری از بیماران را از مراجعه به مراکز درمانی و درمان بیماریشان منع میکند.
در حقیقت، گمان میرود که تنها نیمی از بیماران جذامی تحت تشخیص و درمان قرار گرفتهاند؛ در حالیکه هنوز میلیونها نفر با این بیماری که ممکن است باعث ناتوانیهای درازمدتی شود زندگی میکنند.
در بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵، سازمان جهانی بهداشت گفت که تعداد بیماران جذامی که ناهنجاریهای قابل مشاهده دارند، ۱۳ درصد افزایش یافته است. این بدین معنا است که این بیماری نهتنها کماکان در حال گسترش است بلکه هنوز درمان نیز نشده است. در کشورهایی مانند هند، اندونزی و برزیل که بیماری جذام شایعتر است، ننگ اجتماعی که بهدنبال این بیماری برای افراد مبتلا به آن پیش میآید نیز بیشتر است. در این کشورها، برخی از مردم باور دارند که جذام یک نوع تنبیه برای گناهان یا رفتارهای غیر اخلاقی است، این موضوع میتواند منجربه طرد شدن از اجتماع و خانواده شود.
نگرش منفی نسبت به بیماران جذامی، باعث انزوای آنها در جامعه شده است
در هند بهتنهایی بیش از ۷۰۰ پایگاه برای نگهداری بیماران جذامی دور از دیگر مردم وجود دارد. علاوهبراین، مردم نیز قوانین تبعیضآمیزی نسبت به این دسته از بیماران دارند. این موضوع بدین معنا است که بیماران جذامی معمولاً از رفتن به بازارها و موسسات آموزشی محروم هستند. این قوانین حتی ممکن است باعث عدم دسترسی یک فرد به درمان بیماری نیز شود.
اسپنسر بزالل، متخصص بیماریهای پوستی که اخیراً پژوهشی را درمورد بیماری جذام در کلینیک مایو در آمریکا انجام داده است، در اینباره میگوید:
جذام آنطور که مردم فکر میکنند بهشدت مسری نیست یا به آسانی شیوع پیدا نمیکند و بیشتر مردم نسبت به این بیماری مصونیت دارند.
یافتههای این پزشک ۹ بیمار را در ایالات متحده نشان داد که مورد ارزیابی قرار گرفته بودند و بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۷ درمان شدند. برخی از آنها از مناطق استوایی مهاجرت کرده و برخی دیگر در ایالات متحده متولد شده بودند. بزالل گفت هرچند این موارد نباید مورد بیتوجهی گیرند؛ اما اغلب مردم دربرابر جذام مصون هستند و ما باید نسبت به آن دسته از افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف یا در حال توسعه، بیشتر نگران باشیم.
احتمالاً به همین دلیل است که سازمان جهانی بهداشت قصد دارد تا سال ۲۰۲۰ تعداد کودکان مبتلا به جذام را به صفر برساند، که این موضوع نیازمند تلاشهای بیشتری برای تشخیص زودهنگام است. کورمن در اینباره گفت:
جذام در کودکان بهوضوح نشان میدهد که انتقال عفونت در بسیاری از جوامع رخ میدهد و تلاشها برای تشخیص این بیماری کافی نیست. ما مجدداً بر اهمیت پیگیری دورهای، ردیابی تماس و نظارت بر همه در خانهای که در آن یک مورد مبتلا به جذام شناسایی میشود، تأکید میکنیم.
زمان آن رسیده است که این بیماری و تمام ننگی که بهدنبال خواهد داشت را بهطور کامل از بین برد.