تفاوت هدفون گیمینگ و معمولی چیست؟

در این لحظه که این مقاله را می‌خوانید، احتمالا تعداد هدفون‌ها در جهان از جمعیت کل زمین بیشتر است! شاید به این خاطر که خیلی راحت می‌توان افراد را ترغیب به خریدشان کرد. دوست دارید به هرچه می‌خواهید، هرکجا که می‌خواهید، هر زمان که می‌خواهید، گوش دهید؟ خب منتظر چه هستید؟ یک هدفون بخرید!

درحال‌حاضر با هدفون‌ می‌توان از شنیدن موسیقی و فیلم و سریال‌ لذت برد و در بسیاری موارد هم هدفون‌ها به میکروفونی برای برقراری تماس مجهزند. منطقی است که کاربری که ابتدا برای این مصارف، هدفون خریده و بعد کنسول بازی می‌خرد، تصمیم بگیرد از همان هدفون برای بازی استفاده کند و انتظار داشته باشد همه چیز بدون مشکل کار کند.

راستش را بخواهید، در برخی موارد هم تفاوتی بین هدفون معمولی با هدفون گیمینگ نیست و می‌توان از هدفون معمولی برای بازی استفاده کرد؛ اما در اغلب موارد داستان به این سادگی‌ها نیست. از یک سو، هدفون‌های معمولی ممکن است با کنسول بازی سازگار نباشند و از سوی دیگر، استفاده از هدفون معمولی، کاربر را از بسیاری از قابلیت‌های بازی‌محور هدست‌های گیمینگ محروم می‌کند. البته، هدفون‌های گیمینگ نیز محدودیت‌های خاص خودشان را دارند و کیفیت صدایشان از هدفون‌های مخصوص موسیقی ضعیف‌تر است.

در ادامه به شرح تفاوت‌های هدفون گیمینگ و معمولی می‌پردازیم تا با آشنایی با مزیت‌ها و نقاط ضعف هر یک از آن‌ها، انتخاب دقیق‌تری داشته باشید.

واضح است که در بین هدفون‌های معمولی و گیمینگ، هم هدفون ارزان‌‌قیمت (تر!) وجود دارد، هم گران‌قیمت؛ اما بازه‌ی قیمتی این دو مدل هدفون بسیار متفاوت است.

هدفون‌های گیمینگ معمولا در بازه‌ی قیمتی ۳۰۰ هزار تومان تا ۱۰ میلیون تومان یافت می‌شوند و اکثر مدل‌ها در سمت ارزان‌تر این طیف قرار می‌گیرند؛ درحالی‌که این‌روزها برای هدفون‌های مخصوص موسیقی، چه از نوع روگوشی و چه توگوشی، که کیفیت صدای مناسبی داشته باشد، باید حداقل تا دو سه میلیون تومان هزینه کرد.

هدفون‌های گیمینگ پریمیوم و گران‌قیمت معمولا طرفداران کمتری دارند و بخش بسیار کوچکی از بازار را به خود اختصاص داده‌اند؛ احتمالا به این خاطر که در دنیای گیمینگ، محصولات پریمیومی که کاربران به سراغشان می‌روند، چیزی به‌غیر از هدفون است و مواردی مثل پردازنده و نمایشگر را دربرمی‌گیرد. این درحالی است که کاربران به خرید هدفون‌های موسیقی پریمیوم تمایل بیشتری دارند، چون برای آن‌ها کیفیت صدا حرف اول را می‌زند.

مدل‌های ارزان‌تر هدفون معمولی یا گیمینگ به‌احتمال زیاد عمر زیادی نخواهند داشت. اگر شانس با شما یار باشد، شاید بتوانید با تعویض سیم یا پد کاپ‌ها، مشکل را حل کنید؛ اما معمولا قیمت بالای هدفون‌ها به‌خاطر کیفیت ساختشان است و به‌همین‌خاطر محصولات ارزان‌‌تر، دوام زیادی ندارند.

بااین‌وجود، در بازه‌ی قیمتی مشابه، هدفون‌های گیمینگ معمولا از دوام کمتری درمقایسه با هدفون‌های معمولی برخوردارند. دلیل آن هم به تصمیم‌گیری‌های مالی برمی‌گردد؛ برای مثال، هدست گیمینگی که از میکروفون بزرگ و تکنولوژی صدای فراگیر و قابلیت‌هایی از این دست بهره می‌برد، بودجه‌ی کمتری را برای استفاده از مواد باکیفیت در اختیار داشته است تا هدفونی که فقط قرار است کیفیت صدای خوبی داشته باشد و برایش، قابلیت‌های متنوع هدفون‌های گیمینگ در اولویت نیست.

البته هدست‌های گیمینگ گران‌قیمت از کیفیت ساخت خوبی برخورداند، اما آن‌ها نیز در مقایسه با هدفون‌های معمولی با همان برچسب قیمتی، کم‌دوام‌ترند. از سوی دیگر، از هدست‌های گیمینگ معمولا استفاده‌ی طولانی‌تری می‌شود و نحوه‌ی برخورد گیمرها با هدفون در اوج هیجان بازی کمی خشن‌تر از هدفون‌های معمولی است.

درکل، بخش عمده‌ای از بودجه‌ی تولید هدفون‌های گیمینگ صرف اضافه کردن قابلیت‌های متعدد می‌شود تا افزایش کیفیت ساخت، درنتیجه دوام این هدفون‌ها اکثرا از هدفون‌های معمولی پریمیوم و حتی میان‌رده کمتر است.

صحبت درباره‌ی تفاوت کیفیت صدا در هدفون گیمینگ و معمولی کمی پیچیده است. در بازه‌ی قیمتی مشابه، هدفون عادی معمولا از هدفون گیمینگ عملکرد صدای بهتری دارد، چون بیشتر مدل‌های این هدفون مخصوص گوش دادن به موسیقی طراحی شده‌اند. مدل‌های پریمیوم هم صدایی به مراتب تمیزتر، با جزییات‌تر و رساتر از هدست‌های گیمینگ ارائه می‌دهند؛ بااین‌حال، به این راحتی نمی‌توان نتیجه گرفت که استفاده از هدفون معمولی برای بازی بهتر از هدفون گیمینگ است.

در مورد صدا به طور کلی می‌توان گفت هرچه خنثی‌تر، متعادل‌تر و واضح‌تر باشد، بهتر است؛ چون تنها در این صورت است که صدای موسیقی دقیقا به همان شکلی که در استودیو ضبط شده، به گوش می‌رسد. بااین‌حال، برای بازی‌ها می‌توان از هدفون‌هایی استفاده کرد که پروفایل صدای به‌اصطلاح گرم‌تر و کوبنده‌تری دارند و اصولا هدست‌های گیمینگ از همین پروفایل صدا بهره می‌برند.

متاسفانه هدفون‌های گیمینگ، به‌ویژه مدل‌های ارزان‌تر، فقط صدای گرم و کوبنده ندارند؛ بلکه صدا در این هدفون‌ها مصنوعی، به‌هم‌ریخته و بی‌کیفیت است و کوبندگی صدا گاهی به حدی است که آزاردهنده می‌شود. بااین‌حال، پروفایل صدا در هدفون‌های گیمینگ در یک مورد بهتر از هدفون‌های معمولی ظاهر می‌شود و آن «سانداستیج» (Soundstage) است. سانداستیج یا همان وسعت صدا باعث می‌شود کاربر احساس کند صدا از محیط اطرافش به‌گوش می‌رسد نه از داخلش سرش و بدین‌ترتیب، تجربه‌ی شنیداری را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند.

درکل، سانداستیج برای گیمینگ بسیار مهم است؛ چون نه‌تنها به غرق شدن گیمر در بازی کمک می‌کند، بلکه در بحث جهت‌یابی در بازی نیز به کار می‌رود تا گیمر دقیق‌تر و به‌طور غریزی به صداهایی که می‌شوند، واکنش نشان دهد. البته هدفون‌های معمولی نیز می‌توانند سانداستیج گسترده‌ای داشته باشند، اما برای سازندگان این مدل هدفون‌ها، صدای متمرکز استریو اهمیت بیشتری از ساننداستیج دارد.

سانداستیج هدست‌های گیمینگ معمولا به‌کمک صدای فضایی (Spatial Audio) یا تکنولوژی صدای فراگیر مجازی (Virtual Surround)، این حس را به کاربر القا می‌کند که صدایی که می‌شنود، به‌اصطلاح سه‌بعدی است و از چند منبع مختلف تولید می‌شود. برخی از هدفون‌های موسیقی پریمیوم نظیر ایرپادمکس اپل یا XM5 سونی از تکنولوژی صدای فراگیر دالبی اتموس (Dolby Atmos) بهره‌مند هستند، اما در مورد هدست‌های گیمینگ، سانداستیج قابلیت رایج‌تری است.

البته این را نیز باید در نظر گرفت که پیشرفت تکنولوژی مرز بین هدست‌های گیمینگ با هدفون‌های معمولی را کم‌رنگ‌تر از همیشه کرده است؛ برای مثال، تکنولوژی 3D Audio پلی‌استیشن ۵ به کاربر اجازه می‌دهد هدفون معمولی‌اش را به دسته‌ی دوال سنس متصل کند و از صدای سه‌بعدی اختصاصی سونی لذت ببرد. بدین‌ترتیب، اگر هدفون شما کیفیت صدای خوبی داشته باشید، می‌توانید هم از مزیت‌ صدای تمیزتر و پرجزییات‌تر این هدفون و هم از صدای سه‌بعدی هدست‌ گیمینگ بهره‌مند شوید.

برخی از بازی‌ها، به‌‌ویژه بازی‌های جدید AAA، از دالبی اتموس پشتیبانی می‌کنند و سازگاری فوق‌العاده‌ای با هدفون‌های مجهز به این تکنولوژی دارند؛ البته کنسول‌های پلی‌استیشن و نینتندو سويیچ از دالبی اتموس پشتیبانی نمی‌کنند، اما پی‌سی و ایکس‌ باکس چرا.

از نظر طراحی، هدست‌های گیمینگ معمولا بزرگ و زمخت هستند، از کاپ‌های روگوشی بهره می‌برند و بوم میکروفون نیز به این طراحی حجیم اضافه می‌کند؛ هرچند بزرگ بودن هدست‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند، چون کسی آن‌ها را برای استفاده در باشگاه یا هنگام پیاده‌روی نمی‌خرد. این درحالی است که بسیاری از هدفون‌های موسیقی روی فاکتور حمل‌پذیری تاکید دارند تا بتوان آن‌ها را با خود به باشگاه برد یا در طول مسیر خانه به محیط کار استفاده کرد.

هدست‌های گیمینگ همچنین از طراحی‌ زرق‌وبرق‌دار بهره می‌برند تا آن‌ها را از سایر هدفون‌ها متمایز کند. برای مثال، نورهای LED یکی از ویژگی‌های متداول هدفون‌های گیمینگ هستند. اما از آن سو، هدفون‌های معمولی تا جای ممکن از طراحی‌ ساده و مینیمال بهره می‌برند تا حس‌وحال پریمیوم را به کاربر منتقل کنند.

اگر به لیست قابلیت‌های متداول هدست گیمینگ و هدفون معمولی نگاهی بیندازید، احتمالا به این نتیجه برسید که تفاوت چندانی با هم ندارند؛ اما اولویت‌های این دو مدل هدفون در ارائه‌ی قابلیت‌‌ها متفاوت است.

برای مثال، اگرچه درحال‌حاضر بسیاری از هدفون‌های معمولی از میکروفون بهره می‌برند، درمورد هدست‌ گیمینگ، داشتن میکروفون همیشه جزو قابلیت‌های اساسی بوده است. علاوه‌براین، میکروفون هدست گیمینگ اغلب روی بوم نزدیک به دهان قرار دارد و این بوم نیز معمولا جداشدنی است. سخت‌افزار میکروفون در هدست گیمینگ معمولا بزرگ‌تر است و اغلب از کیفیت بالاتری بهره می‌برد؛ درحالی که هدفون معمولی میکروفون‌های کوچک‌تری دارد (که اکثرا به چشم نمی‌آیند) و برای انتقال باکیفیت‌تر صدا، بیشتر به پردازش‌های هوش مصنوعی متکی است تا عملکرد سخت‌افزاری.

در بحث فنی، بسیاری از هدست‌های گیمینگ با فناوری صدای فراگیر (سانداستیج) عرضه می‌شوند، اما صدای فراگیر برای هدفون‌های معمولی نوعی قابلیت تجملی به‌حساب می‌آید و تنها در مدل‌های بالارده و گران‌قیمت ازجمله ایرپاد مکس اپل عرضه می‌شود.

در بحث طراحی، هدست‌های گیمینگ معمولا اولویت‌های گیمرها را در نظر می‌گیرند؛ برای مثال، هدست‌ها دکمه‌های بیشتری در خود جا داده‌اند، ازجمله دکمه‌ای برای قطع صدا، کنترل حجم صدا، دکمه‌ی میکسر برای تنظیم تعادل میان صدای چت و صدای بازی، دکمه‌هایی برای جابه‌جایی بین پریست‌های مختلف صدا و قابلیت‌هایی از این دست. البته هدفون‌های معمولی نیز از برخی از این دکمه‌ها بهره‌مند هستند، اما در کل، سازندگان این مدل هدفون‌ها ترجیح می‌دهند تا جای ممکن از دکمه‌های کمتری استفاده کنند یا حتی اصلا سراغ کنترل لمسی بروند.

هدفون‌های معمولی در درجه‌ی اول برای گوش دادن به موسیقی طراحی شده‌اند و به‌جز قابلیت‌هایی چون مقاومت دربرابر آب، حذف صدای محیط (ANC) و یکی دو مورد قابلیت اختصاصی مثل تقویت صدای محیط، بیشتر با کیفیت صدا سروکار دارند. این هدفون‌ها چون قیمت بالاتری دارند و احتمالا از قابلیت‌های مخصوص گیمینگ کمتری بهره‌مندند، بیشتر به کار خوره‌های صدا و عاشقان موسیقی می‌آیند و برای گیمرها خرید هدست‌ گیمینگ به‌صرفه‌تر است.

ویژگی اصلی هدست گیمینگ خوب این است که بتوان آن را به مدت شش یا حتی هشت ساعت مداوم روی سر نگه داشت و اصلا احساس آزردگی نکرد. هدفون‌های معمولی نیز باید به‌ همین اندازه راحت باشند (و برخی از هدفون‌های پریمیوم واقعا همین‌طور هستند)، اما معمولا خریداران، راحتی این مدل هدفون‌ها را در اولویت‌های پایین‌تری از کیفیت صدا قرار می‌دهند.

اگرچه افرادی هستند که بخواهند کل روز در محیط کار یا در طول سفر‌های طولانی، به طور مداوم از هدفون استفاده کنند، میزان استفاده از هدفون برای گوش دادن به موسیقی به‌طور متوسط بسیار کوتاه‌تر از هدست گیمینگ هنگام بازی است. می‌توان گفت تمام هدفون‌های گیمینگی که قیمت نسبتا بالایی دارند، بسیار راحت هستند؛ اما راحتی هدفون‌های معمولی مدل به مدل متفاوت است.

در بحث اتصال، هدفو‌ن‌های مخصوص موسیقی معمولا یا بی‌سیم و متکی به بلوتوث هستند یا از با رابط ۳٫۵ میلی‌متری استفاده می‌کنند یا هر دو (مثل هدفون Bose QC45). برخی از کاربران خوره‌ی موسیقی نیز ممکن است بخواهند بین هدفون و منبع صدا از مبدل صدای دیجیتال به آنالوگ یا آمپلیفایر استفاده کنند، اما داستان دیگر پیچیده‌تر از این نمی‌شود.

اما بحث اتصال در مورد هدست‌های گیمینگ کمی پیچیده‌ می‌شود. برخی از مدل‌های پایین‌رده صرفا با رابط ۳٫۵ میلی‌متری عرضه می‌شوند، اما بسیاری از هدفون‌های گیمینگ از کابل USB برای اتصال به پی‌سی بهره می‌برند. در بین هدست‌ها، مدل‌های بی‌سیم نیز وجود دارد، اما برای اتصال همواره به دانگلی نیاز دارند که تنها با یک یا دو پلتفرم گیمینگ کار می‌کند.

شاید برایتان سوال شده که چرا هدست‌های گیمینگ مانند هدفون‌های معمولی از اتصال بلوتوث استفاده نمی‌کنند؟ به این دلیل که کنسول‌های بازی ازجمله ایکس‌ باکس و پلی استیشن از صدای بلوتوث پشتیبانی نمی‌کنند. برخی از هدست‌های بی‌سیم که مخصوص ایکس باکس طراحی شده‌اند، از پروتکل اختصاصی مایکروسافت برای اتصال بی‌سیم استفاده می‌کنند و به همین خاطر تنها با کنسول ایکس باکس یا پی‌سی متصل به آداپتور بی‌سیم ایکس باکس کار می‌کنند. از سوی دیگر، هدست‌های بی‌سیمی که برای اتصال به چند پلتفرم طراحی شده‌اند و از دانگل 2.4GHz USB بهره می‌برند، احتمالا با پلی استیشن، نینتندو سوییچ (متصل به داک) و پی‌سی کار کنند، اما به ایکس باکس وصل نشوند.

درکل، برای گیمینگ بهتر است سراغ هدستی بروید که به‌طور خاص پشتیبانی از پلتفرم مدنظر شما در آن لحاظ شده است؛ چراکه در مواردی که هدفون معمولی با کابل همراه است و امکان اتصال به دسته‌ی بازی را فراهم می‌کند، تنها صدای منبع از کابل به گوش‌ها منتقل می‌شود و میکروفون‌های هدفون همچنان به بلوتوث متکی است که کنسول‌های بازی از آن پشتیبانی نمی‌کنند.

و در نهایت، شاید سوال شما این باشد که آیا می‌توان از هدفون‌های معمولی برای گیمینگ استفاده کرد؟

پاسخ ساده این است که بله؛ در بیشتر می‌توان از هدفون موسیقی سیمی به‌جای هدفون گیمینگ استفاده کرد؛ اما باید از خیر برخی از قابلیت‌های کلیدی هدفون‌های گیمینگ ازجمله صدای فراگیر، بوم میکروفون و طراحی‌های رنگی و پرزرق‌وبرق گذشت. از سوی دیگر، ممکن است در اتصال هدفون معمولی به کنسول یا پی‌سی برای بازی با مشکل رو‌به‌رو شوید.

هدفون‌های موسیقی پریمیوم با پروفایل صدای فوق‌العاده، تجربه‌ی گیمینگ به‌مراتب بهتری را رقم می‌زنند؛ اما در بیشتر موارد، نمی‌توان از میکروفون‌های آن‌ها برای گیمینگ استفاده کرد و مجبور خواهید شد برای خرید میکروفون مجزا هزینه کنید.

هدست‌های گیمینگ ممکن است بی‌سیم باشند؛ قابلیت نویز کنسلینگ و میکروفون عالی و حتی سانداستیج داشته باشند که با تمام بازی‌ها سازگار است و تمام این قابلیت‌ها را نیز با برچسب قیمتی پایین‌تری از هدفون موسیقی با همین قابلیت‌ها ارائه دهند؛ اما کیفیت صدای هدفون موسیقی پریمیوم به‌مراتب بالاتر است و معمولا از کیفیت ساخت بهتری نیز بهره می‌برد.

درکل، انتخاب بین هدفون معمولی و هدست گیمینگ به اولویت‌های شما بستگی دارد؛ اما انتخاب هدفونی که بتواند هم برای موسیقی و هم برای گیمینگ به کار رود، بی‌شک از بسیاری از قابلیت‌های اختصاصی این دو مدل هدوفون بی‌بهره است.