هشدار یک مؤسسه تحقیقاتی: بحران رم، بازار کامپیوتر را کوچک می‌کند

مؤسسه‌ی بین‌المللی IDC در به‌روزرسانی جدید گزارش خود، آب پاکی را روی دست همه ریخت: اوضاع رو به وخامت است. در بدترین سناریو، عرضه‌ی کامپیوترهای شخصی در سال ۲۰۲۶ ممکن است تا ۹ درصد کاهش یابد؛ عددی که بسیار نگران‌کننده‌تر از پیش‌بینی افت ۲٫۵ درصدی ماه گذشته است.

دلیل این بحران، کمبود جهانی رم است که از اواسط اکتبر (مهر و آبان) شدت گرفت. ماجرا یک چرخه‌ی معمولی تجاری نیست، بلکه یک تغییر ساختاری است: تولیدکنندگان رم (مثل سامسونگ و مایکرون) خطوط تولید خود را از رم‌های DDR5 به سمت رم‌های گران‌قیمت و پرسود سازمانی (مثل HBM برای هوش مصنوعی) تغییر داده‌اند؛ یعنی اولویت با دیتاسنترها است، نه دستگاه‌های مصرفی کاربران.

با توجه به سهم بالای رم در هزینه‌ی ساخت گوشی، سازندگان احتمالاً قیمت‌ها را بالا می‌برند یا از مشخصات سخت‌افزاری کم می‌کنند. IDC پیش‌بینی می‌کند بازار موبایل هم ممکن است تا ۵ درصد کوچک شود.

بازار کامپیوترهای شخصی در بدترین زمان ممکن ضربه خورده است؛ دقیقاً زمانی که پایان پشتیبانی ویندوز ۱۰ و ظهور «کامپیوترهای هوش مصنوعی» باید باعث رشد بازار می‌شد. حالا پیش‌بینی می‌شود قیمت میانگین کامپیوترها ۶ تا ۸ درصد گران‌تر شود.

کامپیوترهای هوش مصنوعی به رم پرظرفیت (حداقل ۱۶ یا ۳۲ گیگابایت) نیاز دارند؛ دقیقاً همان قطعه‌ای که نایاب و گران شده است. از طرفی استقبال کاربران از قابلیت‌های هوش مصنوعی (به‌ویژه در ویندوز ۱۱) سرد بوده و حالا افزایش قیمت رم بیشتر شبیه یک «مالیات اجباری» برای ویژگی‌هایی است که کسی درخواستش را نکرده بود.

در این طوفان، برندهای بزرگ مثل دل، اچ‌پی و لنوو به‌لطف قراردادهای بلندمدت و انبار‌های پر، کمتر آسیب می‌بینند؛ اما برندهای کوچک‌تر و کسانی که سیستم شخصی اسمبل می‌کنند، به‌ویژه گیمرها، بیشترین ضربه را خواهند خورد.

در نهایت، افت ۹ درصدی بازار رخدادی بسیار سنگین است (نزدیک به سقوط ۱۱٫۹ درصدی در بحران مالی ۲۰۰۹). سال ۲۰۲۶ که قرار بود سال شکوفایی بازار سخت‌افزار باشد، حالا زیر سایه‌ی سنگین کمبود رم و گرانی قطعات، احتمالا به سالی سخت برای مصرف‌کنندگان تبدیل می‌شود.