تقریبا تمام ذخایر زغال‌سنگ دنیا غیر قابل استخراج هستند

بر اساس محاسبات پژوهشگران کالج دانشگاهی لندن، کشور‌هایی مانند استرالیا و اندونزی که بزرگ‌ترین صادرکنندگان زغال‌سنگ در جهان هستند، باید استخراج ۹۵ درصد از منابع طبیعی خود را پیش از سال ۲۰۵۰ متوقف کنند. در بازه زمانی مشابه، کشور‌های خاورمیانه باید تمام ذخایر زغال‌سنگ خود را درون زمین رها کنند و ایالات متحده تا ۹۷ درصد این ذخایر را از فرایند استخراج خارج کند.

این مناطق باید بار سنگین این تغییرات را به دوش بکشند؛ ولی در واقع این یک کار گروهی است و نیاز به همکاری همه کشور‌ها دارد. در سراسر جهان حدود ۹۰ درصد از تمام ذخایر زغال‌سنگ باید تا سه دهه آینده درون زمین باقی بمانند؛ از جمله ۷۶ درصد از ذخایر چین و هند. دانشمندان هشدار می‌دهند هرگونه استخراج مازاد می‌تواند گرمایش جهانی را به فراتر از هدف ۱٫۵ درجه سلسیوس برساند.

زغال‌سنگ تنها سوخت مورد بحث نیست؛ در این بازه زمانی جهان باید ۶۰ درصد از استخراج نفت و گاز متان را متوقف کند. این محدودیت شامل پروژه‌هایی که به‌تازگی افتتاح شده‌اند نیز می‌شود. کانادا به‌تنهایی باید ۸۳ درصد از نفت و ۸۱ درصد از گاز متان خود را درون زمین رها کند.

حتی اگر جامعه جهانی بتواند به تمام این اهداف برسد (که یک چالش بزرگ خواهد بود)، پژوهشگران برآورد می‌کنند تنها ۵۰ درصد احتمال موفقیت برای تثبیت دما کمتر از آستانه ۱٫۵ درجه‌ای خواهیم داشت.

یافته‌های جدید به‌روزرسانی ناخوشایندی برای مقاله قبلی است که پیش‌بینی می‌کرد برای مقابله با افزایش ۲ درجه سلسیوس دما باید یک‌سوم تولید نفت، نیمی از استخراج ذخایر گاز و بیش از ۸۰ درصد از تولید زغال‌سنگ تا سال ۲۰۵۰ متوقف شود.

برآورد جدید بسیار چالش‌برانگیزتر است و محدودیت بر استخراج نفت و زغال‌سنگ در آن، به ترتیب ۲۵ و ۱۰ درصد افزایش یافته. با در نظر گرفتن تمام این محدودیت‌ها، احتمالا برای دستیابی به این اهداف فرصت را از دست‌ داده‌ایم. مدل مورد استفاده در پژوهش مذکور، از فرایند‌های جدیدی که ممکن است در این مدت حجم زیادی کربن در جو منتشر کنند، چشم‌پوشی کرده است و در صورت وقوع چنین پدیده‌هایی، تمام تلاش‌های انجام‌شده بی‌ثمر خواهد شد.

اگر بخواهیم شانس خود را به بیش از ۵۰ درصد افزایش بدهیم، باید کربن بیشتری درون زمین حفظ کنیم. برآورد‌های فعلی احتمالا حداقل پیش‌نیاز‌های لازم را در نظر گرفته‌اند و انتشار کربن باید سریع‌تر از این کاهش یابد.

• چرا توقف استفاده از بنزین سرب دار در سراسر جهان، اهمیت دارد
• آلودگی کربنی چین اکنون از کل کشورهای توسعه‌یافته پیشی گرفته است

پیش‌بینی آینده تغییرات اقلیمی دشوار است. بعضی از دانشمندان باور دارند عرضه گسترده انرژی‌های تجدید‌پذیر و احتمال دستیابی به فناوری‌های جذب کربن از اتمسفر می‌تواند اثر سوخت‌های فسیلی را تا حدودی خنثی کند. ولی این دیدگاه هنوز مورد مناقشه است؛ به‌ویژه که بسیاری از این فناوری‌ها هنوز به مرحله بهره‌برداری نرسیده‌اند.

پژوهش جدید بر پایه مقادیر مشخصی از انتشار و جذب کربن تا سال ۲۰۵۰ مدل‌سازی شده است ولی دستیابی به این مقادیر مورد تردید است. نویسندگان این پژوهش استفاده از سوخت‌های فسیلی پس از سال ۲۰۵۰ را محدود به صنعت هوایی و مواد اولیه صنایع پتروشیمی می‌دانند. اگر گذار از سوخت‌های فسیلی تا این تاریخ محقق نشده باشد، نه‌تنها باید خود را برای بحران اقلیمی بدتری آماده کنیم، بلکه بعضی کشور‌ها آسیب‌های شدیدی از کاهش درآمدهایشان خواهند دید. کشور‌های خاورمیانه به همراه روسیه و سایر کشور‌های جداشده از اتحاد جماهیر شوروی بزرگ‌ترین دارندگان ذخایر سوخت فسیلی در جهان هستند و همین کشور‌ها در معرض بیشترین خطر قرار دارند.

برای نمونه در عراق، بحرین و عربستان سعودی فروش سوخت‌های فسیلی سهم ۶۵ تا ۸۵ درصدی از مجموع درآمد‌های دولت دارد. اگر حباب قیمتی سوخت‌های فسیلی پیش از گذار این کشور‌ها به سمت منابع انرژی پاک بترکد، بعضی از آن‌ها دچار ورشکستگی خواهند شد.

هنوز راه درازی تا رسیدن به اهداف تعیین‌شده اقلیمی پیش رو داریم و زمانی برای سهل‌انگاری باقی نمانده است. نویسندگان این پژوهش تأکید می‌کنند که کشور‌ها باید شروع به اعمال سیاست‌های داخلی برای توقف تولید و کاهش تقاضای سوخت‌های فسیلی از طریق پرداخت یارانه، اعمال مالیات، ممنوعیت اکتشافات جدید یا جریمه مصرف‌کنندگان و صنایع آلاینده کنند.

ما مجبور به پیدا کردن راهکاری اقتصادی برای نگه‌ داشتن سوخت‌های فسیلی زیر زمین هستیم؛ زیرا این تنها راه مطمئن برای نجات زندگی‌ها و حیات روی سیاره است.

این پژوهش در نشریه Nature منتشر شده است.