بالا آمدن سطح دریاها دلیل نابودی درختهای سواحل اقیانوس اطلس
براساس پژوهشها در منطقهای نزدیک به پناهگاه ملی حیات وحش رودخانهی الیگیتور در کارولینای شمالی، سیلابها به پدیدهای رایج تبدیل شدهاند. درختانی که در این آبها رشد میکنند کوچک و کوتاه هستند و بسیاری از آنها مردهاند. در تمام نقاط سواحل کارولینای شمالی شواهدی از نابودی جنگلها دیده میشود. درختهای در حال مرگ یا مرده تقریبا در تمام کانالهای طبیعی بهچشم میخورند. امیلی یوری، بومشناس دانشگاه دوک در حال بررسی واکنش تالابها به بالا آمدن سطح دریا است. او میگوید سیلاب بهعنوان یکی از شواهد تغییرات اقلیمی چشماندازهای ساحل اقیانوس اطلس را تغییر میدهد. این تغییرات محیطی، حیات وحش، اکوسیستمها، مزارع محلی و حتی کسبوکارهای جنگلداری را تهدید میکنند.
درختان هم مانند بسیاری از موجودات زنده نابود میشوند. گروههای بزرگی از درختها بهصورت همزمان در حال نابودی هستند و نهالهای جوان رشد نمیکنند تا جای آنها را بگیرند. این پدیده صرفا مشکلی محلی نیست: سطح نمک آب دریا در جنگلهای ساحلی کل صفحهی اقیانوس اطلس از ماین تا فلوریدا رو به افزایش است. دستههای بزرگی از جنگلهای انبوه در حال نابودی هستند؛ جنگلهایی که در جامعهی علمی با عنوان «جنگلهای روح» شناخته میشوند.
نقش تأثیرگذار نمک
افزایش سطح آب دریا به دلیل تغییرات اقلیمی باعث افزایش رطوبت تالابها و همچنین شورتر شدن آنها در بسیاری از نقاط جهان میشود. یوری در سال ۲۰۱۶، به بررسی اثر نمک بر گیاهان و خاک در تالاب جنگلی کارولینای شمالی پرداخت. او برای شبیهسازی اثر افزایش سطح آب دریا، فرایند شورسازی زمینی به اندازهی یک زمین تنیس را آغاز کرد.
پس از دو سال تلاش به نظر میرسید نمک تأثیری بر گیاهان یا خاک ندارد. او متوجه شد بهجای انتظار برای اینکه نمک آزمایشی به آهستگی درختها را بکشد، به این پرسش پاسخ دهد: تاکنون چه تعداد درخت از بین رفتهاند؟ چه مساحتی از تالابها آسیبپذیر هستند؟ او برای پاسخ به این پرسشها باید به مناطقی میرفت که درختان آن از بین رفته بودند.
گوزنی در جنگل مرده، منطقهی کارولینای شمالی
افزایش سطح دریا ساحل کارولینای شمالی را غافلگیر کرده و آب شور در حال نفوذ به خاکهای تالاب است. با تخلیهی منابع آب شیرین به دلایلی مثل خشکسالی، آب شور به مخازن زیرزمینی راه پیدا میکند. آب شور همچنین به کانالها و آبراهها نفوذ میکند و به کمک باد و جزر و مد وارد خشکیهای داخلی هم میشود. درختان مرده با بدنهای رنگپریده، خالی از شاخه و برگ از نشانههای سطح بالای آب شور در خاک هستند. طبق گزارشی در سال ۲۰۱۹ به این درختان سنگ قبرهای چوبی هم میگویند.
با مرگ درختان، بوتهها و علفهای مقاوم در برابر آب شور جای آنها را میگیرند. یوری در پژوهشی جدید با همکاری امیلی برنهاردت و جاستین رایت از دانشگاه دوک و زی یانگ از دانشگاه ویرجینیا نشان میدهد این تغییرات در کارولینای شمالی چشمگیر هستند.
منطقهی ساحلی ایالت کارولینا از جنگلزدایی سریع رنج میبرد. روند سریع نابودی جنگلها بهشدت بر حیات وحش منطقه بهویژه گونههای در مرعض خطر گرگ قرمز و دارکوب سرخ کوکارد تأثیر میگذارد. مصادرهی جنگلها و ذخیرهسازی مقادیر زیادی کربن باعث مرگ آنها و در نهایت تسریع روند تغییرات اقلیمی میشوند.
بررسی هوایی جنگلهای روح
یوری برای درک موقعیتها و سرعت تغییرات جنگلها نیاز به چشماندازی هوایی داشت. این چشماندازها از ماهوارههایی مثل سیستم ناظر زمین ناسا به دست میآیند که از منابع مهمی برای دادههای محیطی و علمی به شمار میروند.
ماهوارههای لندست از ۱۹۷۲ بهصورت مشترک با ناسا و بررسیهای زمینشناختی ایالات متحده، تصاویری پیوسته از سطح زمین را ثبت کردند که نشاندهندهی تغییرات طبیعی و انسانی بودند. پژوهشگرها از تصاویر لندست برای ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی ساحلی از سال ۱۹۸۴ و از تصاویر با کیفیت گوگل ارث برای مشاهدهی جنگلهای روح استفاده کردند. تحلیلهای کامپیوتری هم به شناسایی درختهای مرده در کل چشمانداز کمک کردند.
نتایج شوکهکننده بودند. طبق یافتهها بالغبر ۱۰ درصد از تالابهای جنگلی در منطقهی پناهگاه حیات وحش ملی رودخانهی الیگیتور بیش از ۳۵ سال گذشته از بین رفتهاند. افزایش سریع سطح دریا قابلیت تطبیق این جنگلها با شرایط شوری و رطوبت بیشتر را افزایش خواهد داد. رویدادهای آب و هوایی شدید که بر اثر تغییرات اقلیمی به وجود میآیند منجر به آسیبهای زیادی از جمله طوفانهای سنگین، گردبادهای پیوسته و خشکسالی خواهند شد.
براساس یافتهها، بزرگترین نابودی سالانهی جنگلها در سال ۲۰۱۲ پس از خشکسالی شدید، آتشسوزی جنگلها و موج طوفان آیرین در آگوست ۲۰۱۱ رخ داد. بر اثر این حوادث تعداد زیادی از درختان منطقهی کارولینا نابود شدند.
تصویر گوگل ارث از جنگلی سالم در سمت راست جاده و جنگل مرده در سمت چپ
راه چاره چیست؟
با افزایش جهانی سطح دریاها، جنگلهای ساحلی از خلیج مکزیک تا چیساپیک و دیگر نقاط سراسر دنیا به دلیل نفوذ آب شور بخش زیادی از درختهای خود را از دست خواهند داد. بسیاری از افراد در جوامع حفاظتی بهدنبال تجدید نظر دربارهی روشهای مدیریت زمین و جستجوی استراتژیهای تطبیقی از جمله تسهیل گذار اجتنابناپذیر به ماندآبهای شور یا دیگر چشماندازهای ساحلی هستند. برای مثال کمیسیون حفاظت از منابع طبیعی کارولینای شمالی در حال اجرای برخی روشهای تطبیقی مدیریت از جمله ایجاد خطوط ساحلی زنده از گیاهان، شن و سنگ برای ایجاد موانع طبیعی در برابر امواج طوفان است.
روش بنیادیتر میتواند رشد گیاهان ماندآبی باشد که در برابر نمک در مناطق تهدیدشده مقاوم هستند. هنوز بحثهایی بر سر این استراتژی وجود دارد؛ زیرا برخلاف حفظ اکوسیستمها است؛ اما اگر مرگ جنگلهای ساحلی اجتنابناپذیر باشد، توسعهی ماندآب شور بسیار بهتر از نفوذ آب آزاد به تالابها خواهد بود. آب آزاد ذاتا بد نیست؛ اما هیچ مزیت بومشناختی نسبت به ماندآب ندارد. مدیریت کنشگرانه میتواند باعث افزایش طول عمر تالابهای ساحلی شود و امکان ذخیرهسازی کربن، ایجاد زیستگاه، بهبود کیفیت آب و محافظت از مزارع و جنگلهای زنده در مناطق ساحلی را بدهد.