شورای پول و اعتبار با صدور کیف پول الکترونیک موافقت کرد

با پیشرفت علم و افزایش روزافزون خریدهای آنلاین و اینترنتی، کاربرد پول به‌شکل اسکناس کاهش پیدا کرده است و اکثر تبادلات اینترنتی و الکترونیکی انجام می‌شود. با افزایش چشمگیر استفاده از فناوری، نیاز به کیف‌پول‌های الکترونیکی، یکی از بخش‌‌های مهم دنیای دیجیتال، بیشتر احساس می‌شود. درحال‌حاضر و طبق برآوردها، بیش از دومیلیارد کاربر تلفن هوشمند در سراسر دنیا وجود دارند؛ به‌همین‌دلیل، استفاده از تلفن‌همراه می‌تواند روشی آسان برای انجام پرداخت‌های روزمره باشد.

در دوران اوج شیوع کووید ۱۹، دست‌نزدن به اسکناس و پول کاغذی و درمقابل افزایش استفاده از کارت‌های بانکی، یکی از توصیه‌های مهم و بهداشتی واحدهای پزشکی است. به‌نقل از روزنامه‌ی دنیای اقتصاد، تیر سال جاری نیز بخشنامه‌ای به بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری مبنی‌‌بر ارائه‌ی الکترونیکی برخی خدمات بانکی ابلاغ شد که در آن، بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری به اجرای خدمات الکترونیکی ازجمله کیف‌پول الکترونیکی ملزم شدند.

به‌گزارش ایبنا، در جلسه‌ی شورای پول و اعتبار که ۵ شهریور ۱۳۹۹ زیرنظر رئیس کل بانک مرکزی برگزار شد، این شورا با صدور کیف‌های پول الکترونیکی به‌منظور تسهیل در جریان مبادلات خُرد ازطریق بانک‌ها و مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی موافقت کرد. شرط اصلی این شورا عمل به ضوابط راهبری و نظارتی است که بانک مرکزی تهیه و ابلاغ می‌کند. خلق‌نشدن پول نیز از شروط اصلی شورای پول و اعتبار برای استفاده از کیف‌پول الکترونیکی است.

کیف‌پول الکترونیکی سامانه‌ای نرم‌افزاری و حساب کاربری آنلاین ازپیش‌پرداخت‌شده است که به فرد این امکان را می‌دهد تا بدون استفاده از کارت بانکی یا پول نقد، تراکنش‌های اینترنتی مانند پرداخت قبوض یا خرید شارژ و بسته‌های اینترنتی را انجام دهد. به‌عبارت ساده‌تر، کیف‌پول الکترونیکی شبیه نسخه‌ای از کارت بانکی هر فردی است که به‌نیابت از او، اجازه‌ی انجام معاملات را دارد. کیف‌پول‌های الکترونیکی کاربردی مانند کیف‌‌پول‌های فیزیکی دارند، با این تفاوت که این کیف‌پول‌ها به‌جای اسکناس و سکه، حاوی وجه و اعتبار الکترونیکی هستند و انجام تراکنش‌های آن‌ها ازطریق رایانه یا تلفن‌همراه هوشمند امکان‌پذیر است.

یکی از کاربردهای استفاده از کیف‌پول الکترونیکی، کمک به فناوری NFC است. NFC (مخفف Near Field Communication) نوعی وسیله‌ی ارتباطی بی‌سیم بین دو دستگاه در مجاورت همدیگر است که در فاصله‌های کوتاه (حداکثر چند سانتی‌متر) کاربرد دارد. برای مثال، با خرید از فروشگاه‌های پذیرنده‌ی کیف‌پول الکترونیکی، فناوری NFC اجازه می‌دهد تا با قراردادن تلفن‌همراه خود در چند سانتی‌متری دستگاه، اطلاعات پرداخت از تلفن شما به دستگاه پرداخت فروشنده منتقل شود. علاوه‌بر‌آن، می‌توان با استفاده از اسکن‌کردن کد QR و استفاده از اپلیکیشن کیف‌پول الکترونیکی فرایند پرداخت را تکمیل کرد. کارت‌های مترو، اتوبوس، غذاخوری‌های دانشگاه و... نمونه‌هایی از این فناوری هستند که درحال‌حاضر در ایران می‌توان استفاده کرد.

افراد با داشتن کیف‌پول الکترونیکی که آن را با مبلغ دلخواهشان شارژ کرده‌اند، تمام پرداخت‌های خود را ازطریق آن می‌توانند انجام دهند و بدین‌ترتیب، دیگر برای انواع پرداخت‌های روزمره‌ ازقبیل پرداخت کرایه‌ی تاکسی، خرید از فروشگاه‌ها، پرداخت بدهی، قسط و پرداخت اینترنتی دچار زحمت نشوند. به‌عبارت‌دیگر، کیف‌پول الکترونیکی امکان پرداخت به‌جای استفاده از کارت‌های گوناگون را ازطریق گوشی تلفن‌همراه مهیا می‌کند و دیگر نداشتن پول خُرد، صف‌ خودپردازهای بانکی، کارمزد کارت‌به‌کارت، واردکردن انواع اعداد ازقبیل شماره‌کارت مبدأ و مقصد، رمز دوم، CCV2 و تاریخ انقضای کارت دغدغه‌ی فروشندگان و خریداران نیست. در این روش، تنها با واردکردن نام یا نام‌خانوادگی یا نام کاربری یا شماره‌موبایل و با یک کلیک عملیات پرداخت انجام می‌شود و مبلغ مدنظر از کیف‌پول الکترونیکی فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود.

از کاربردهای دیگر کیف‌پول الکترونیکی، امکان پرداخت بدون دراختیارداشتن شماره‌کارت یا شماره‌حساب مقصد است. به‌عبارت‌دیگر، کیف‌پول دیجیتالی با یکپارچه‌کردن حساب‌ها و کارت‌های بانکی، وظیفه‌ی انجام تراکنش‌های مالی و پرداخت‌های روزمره‌ی افراد را متقبل‌ می‌شود. به‌همین‌دلیل، فایده‌ی اصلی استفاده از کیف‌پول الکترونیکی، تضمین راحتی مردم و تسهیل پرداخت‌های خُرد است تا کاربران بتوانند صرفا با یک بار واردکردن اطلاعات حساب خود در کیف‌پول، به تعداد دفعات نامحدودی خرید کنند و دیگر به وارد‌کردن شماره‌کارت یا رمز پویا نیازی نداشته باشند.

علاوه‌براین، استفاده از کیف‌پول الکترونیکی درمقایسه‌با کارت‌های بانکی و پول نقد امنیت بیشتری دارد؛ زیرا این کیف‌پول‌ها به‌دلیل استفاده از رمزنگاری، مشخصات افراد را به‌راحتی دردسترس دیگران قرار نمی‌دهند و با استفاده از کدهای رمزنگاری‌شده در کیف‌پول الکترونیکی، اطلاعات شماره‌بانکی افراد به اشخاص دیگر منتقل نمی‌شود. درعین‌حال، گوشی افراد نیز به‌راحتی باز نمی‌شود و برای بازکردن آن، واردکردن رمزعبور یا اثرانگشت فرد مدنظر الزامی است.

در ایران نیز، می‌توان با دسترسی به هرکدام از کیف‌پول‌های دیجیتال زیر، از خدمات کیف‌پول الکترونیکی بهره‌‌مند شد:

• آسان پرداخت (آپ): آپ، پرکاربرد‌ترین اپلیکیشن پرداخت کشور، به بیش از ۳۰ سرویس کاربردی ازجمله سفارش غذا، خرید بلیت هواپیما و قطار و اتوبوس، رزرو اتاق و هتل، پرداخت عوارضی آزادراه، خرید بیمه‌نامه، خرید شارژ و بسته اینترنتی و... دسترسی دارد.
• تومن: تومن این امکان را برای کاربران خود فراهم کرده است تا زمان عادی‌شدن وضعیت بهداشتی کشور، پرداخت‌های روزانه را به‌صورت کارت‌به‌کارت و بدون پرداخت کارمزد انجام دهند.
• جیبیت: جیبیت امکان انتقال پول به حساب دیگران را بدون کارمزد فراهم کرده است. همچنین با استفاده از این اپلیکیشن می‌توان هنگام پرداخت آنلاین یا حضوری، کد QR فروشگاه را اسکن کرد و با استفاده از اثرانگشت یا FaceID نیز پرداخت را انجام داد. امکان درخواست و دریافت پول در این اپلیکیشن بدون نیاز به اطلاعات بانکی و پرداخت کارمزد است.
• فون‌پی: فون‌پی در پرداخت‌های خُرد، جایگزینی کارامد برای روش‌های سنتی است. به‌طور مثال، می‌توانید از فون‌پی برای انواع پرداخت‌ها مانند پرداخت کرایه‌ی تاکسی، خرید از فروشگاه، سوپرمارکت و وب‌سایت‌ها و صفحات اجتماعی و هر کاربرد دیگر نیازمند به پرداخت استفاده کنید. خرید شارژ موبایل و انتقال اعتبار به دوستان نیز از دیگر امکانات فون‌پی است.
• فینوتک: فینوتک بیش از ۱۴۰ وب‌سرویس (API) ارائه می‌کند که فقط به خدمات بانکی محدود نیستند و خدمات بازار سرمایه و بورس و پرداخت نیز جزو آن‌ها محسوب می‌شود. علاوه‌بر‌آن، کسب‌و‌کارهای کوچک و بزرگی که ماهانه بیش‌ از چندصدهزار تراکنش دارند، از خدمات فینوتک استفاده می‌کنند. فینوتک آماده‌ی ارائه‌ی راهکارهای سازمانی به شرکت‎ها و سازمان‌ها و استارتاپ‌ها است.
• همراه کارت: اپلیکیشن پرداخت همراه کارت نرم‌افزاری رایگان برای انجام امور روزمره‌ی بانکی است که ازطریق آن می‌توان انتقال وجه کارت‌به‌کارت، استعلام و پرداخت قبض، پرداخت جریمه‌ی رانندگی، گزارش اعتبار بانکی، خرید شارژ و بسته اینترنت و... را انجام داد.

به‌گزارش پیوست، ضوابط درنظرگرفته‌شده برای کیف‌‌پول‌های الکترونیکی شخصی در سه سطح تعریف شده‌اند:

• در سطح اول، متقاضی کیف‌پول الکترونیکی باید با شماره‌ی تلفن‌همراه و انطباق اطلاعات هویتی خود شناسایی و احراز هویت شود. در این سطح، حداکثر موجودی کیف و حداکثر مبلغ هر تراکنش او باید با شاخص ریزپرداختش برابر باشد. افزون‌براین، کل گردش فصلی فرد نیز باید پنج برابر این شاخص باشد. درواقع، شاخص ریزپرداخت حداکثر معادل سقف برداشت وجه نقد شتابی از دستگاه‌های خودپرداز است و درحال‌حاضر، این مبلغ حداکثر ۲۰۰ هزار تومان است. در این سطح، استفاده از کیف‌‌پول‌های الکترونیکی به‌دلیل سقف محدود مبلغ ذکرشده، ساده‌ترین مدل احراز هویت در نظر گرفته شده است.
• متقاضی سطح دوم کیف‌پول الکترونیکی علاوه‌بر انطباق اطلاعات هویتی و شماره تلفن‌همراه، ازطریق شماره‌کارت یا شماره‌حساب نیز باید شناسایی و احراز هویت شود. در این سطح، حداکثر موجودی کیف‌پول الکترونیکی فرد باید دو‌و‌نیم برابر و حداکثر مبلغ هر تراکنش او نیز برابر با شاخص ریزپرداخت او باشد. درحقیقت، متقاضی کیف‌پول الکترونیکی در سطح دوم می‌تواند درحال‌حاضر مبلغ ۵۰۰ هزار تومان در کیف‌پول خود باید ذخیره کند و سقف انجام هر تراکنشش نیز ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود. گفتنی است خریدهای بیش از ۲۰۰ هزار تومان دیگر خرید محسوب نمی‌شوند و از ابزارهای دیگری برای پرداخت آن‌ها استفاده می‌شود.
• متقاضیان سطح دو کیف‌پول الکترونیکی پس از یک‌ونیم سال فعالیت سالم و بدون رفتار مشکوک و قرارنگرفتن در فهرست سیاه بانک مرکزی و نهاد ناظر و نیز نبود منع قضایی و حقوقی از دریافت این خدمات، می‌توانند به سطح سوم ارتقا پیدا کنند. در سطح سوم، حداکثر موجودی کیف‌پول فرد پانزده برابر شاخص ریزپرداخت است؛ اما حداکثر مبلغ هر تراکنش برابر با همان شاخص ریزپرداخت خواهد بود. در این ضابطه، حداکثر تعداد کیف‌پول الکترونیکی برای هر شخص حقیقی در سطح یک و دو، مجموعا سه عدد و در سطح سه، یک عدد خواهد بود.

یکی از نگرانی‌های بانک مرکزی دراین‌باره خلق‌نشدن پول ازطریق کیف‌پول الکترونیکی بود که طبق ضوابط ارائه‌شده در آخرین شورای پول و اعتبار، این نگرانی نیز برطرف شده است؛ زیرا در این جلسه هیچ سودی برای مانده‌ی موجودی کیف‌های الکترونیکی در نظر گرفته نشد.

آیا شما از کیف‌پول الکترونیکی استفاده کرده‌اید؟ تجربه‌ی خود در استفاده از این نوع کیف‌پول‌ها را با ما و دیگر کاربران زومیت به‌اشتراک بگذارید.