چالشهای مالی آینده و فرصتهایی برای شرکتهای نوپا
دنیای اقتصاد در سالهای اخیر با چالشها و تغییرات گوناگونی روبرو بوده است. از بحرانهای مالی جهانی تا تغییرات در ارتباطات مالی و تعاملات بینالمللی، همگی انقلابی ساکت را در دنیای اقتصاد ایجاد کردهاند. به این موارد، ظهور استارتاپهای متنوع و نیاز به حمایت مالی را اضافه کنید که سبک جدیدی از خدمات مالی را از بانکها انتظار دارد.
به هر حال با وجود پشت سر گذاشتن نسبی بحرانهای مالی جهانی، هنوز حمایت مالی رسمی از استارتاپها، فاصلهای زیاد با نیاز بازار دارد. اگرچه هنوز استارتاپها میتوانند با مراجعهی سنتی به بانکها و با دلایل مختلف، سرمایه و وام تهیه کنند، اما اقدام هوشمندانه و کاربردی برای آنها، جذب سرمایهگذار آشنا به اکوسیستم است. سرمایهگذاری که علاوه بر تأمین مالی، توانایی تأمین ارتباطات و آموزشهای لازم را نیز برای مؤسسان داشته باشد. چالش اصلی این است که تعداد سرمایهگذاران و هزینهی قابل تأمین توسط آنها، هنوز فاصلهی زیادی با نیاز استارتاپها دارد.
در این میان، روشهای سرمایهگذاری در استارتاپها نیز در حال تحول هستند. به بیان دیگر تفکر استارتاپی باعث شده است روشهای تأمین مالی نیز (مانند خود استارتاپها) به سمت ساختارشرکنی پیش بروند. پس میتوان نتیجه گرفت که آیندهای مملو از استارتاپهای مالی و روشهای ساختارشکنانه برای تأمین نیازهای مالی در پیش روی ما قرار دارد. این روند، قطعا چالشهای خاص خود را خواهد داشت که در ادامهی این مقاله زومیت به بررسی آنها و راه حل پیشنهادی میپردازیم.
چالشهای مالی آینده برای شرکتهای کوچک
اگر یک آشنایی اولیه با بانکها، مؤسسات مالی و خدمات آنها داشته باشید، قطعا متوجه این قضیه میشوید که این سازمانها عموما برای کمک به شرکتهای بزرگ و با سابقه طراحی شدهاند. فرآیند سرمایهگذاری و تخمین ریسک در بانکها و مؤسسات سنتی بهگونهای است که تنها در ارتباط با شرکتهای بزرگ تأمین خواهد شد.
یکی از دلایل مناسب نبودن بانکها برای شرکتهای کوچک، روندهای اداری و کاغذبازی سنتی آنها است. اطلاعات مورد نیاز برای دریافت وام از بانکها بسیار چالشبرانگیز وقتگیر است. به بیان دیگر این روندها تنها زمان باارزش استارتاپها را از بین میبرند. بهعنوان مثال به روند طولانی معرفی ضامن، تهیهی اسناد اداری و مالی شرکت و مذاکرات برای بازپرداخت وامها توجه کنید.
نکتهی نگرانکنندهتر این که برخی بانکها و مؤسسات سرمایهگذاری سنتی، از اعتبار شخص مؤسس بهعنوان ضامن پرداختهای مالی استفاده میکنند. این روند نیز استرس کاری مؤسسان را افزایش میدهد و چالشی جدید در مسیر پیشرفت ایجاد میکند.
پس از این که موارد دشوار و چالشهای دریافت وام از بانکها و مؤسسات سنتی را درک کردید، آن را در تعداد مؤسسات مورد نظر ضرب کنید. قطعا استارتاپ در حال مقیاسپذیری برای دریافت وام و سرمایه، به چند بانک و مؤسسه مراجعه میکند و این روندهای زمانبر را باید برای همهی آنها انجام دهد. از طرفی، ذهنیت یک مؤسس استارتاپ، ساختارشکن و مدرن بود و پس از مدتی نمیتواند درک کند که چرا این همه روندهای ثابت و مشابه در تمام بانکها اجرا شده و اصطلاحاً یک چرخهی باطل به وجود آوردهاند.
گزینههای پیش رو
به هر حال بانکهای سنتی برای ارائهی خدمات بهتر به کسب و کارهای مدرن، نیاز به بازنگری در روند کاری خود دارند. بهروزرسانی روندهای اعتبار سنجی، اتوماسیون فرآیندهای اداری و جمعآوری اطلاعات و افزایش منابع مالی برای شرکتهای نوپا، از راهحلهایی است که میتواند بانکها را به منابعی قابل اعتماد برای استارتاپها تبدیل کند.
از طرفی، فناوریهای مدرن مالی و شرکتهای فینتک نوظهور، در حال انجام وظایف مورد انتظار از بانکها هستند و بهمرور، خود را جایگزین آنها خواهند کرد. در نهایت، آنها خواهند بود که با سرعت بیشتر، خدمات مالی را در اختیار مؤسسان قرار میدهند. در ادامه برخی از راهکارهای مدرن مالی مناسب برای استارتاپها را معرفی میکنیم.
سیستم وامدهی آنلاین
سرویسهای آنلاین قرضدهی مدتی است که جای خود را در بخش سرمایهگذاری استارتاپها پیدا کردهاند. در این سیستمها وامهای مشابه وامهای بانکی اهدا میشود اما تفاوت در کاهش روندهای اداری و ضمانتهای دست و پاگیر است. این سرویسها، امکانات را برای هر دو طرف وامدهنده و وامگیرنده فراهم میکنند.
در یک سیستم وامدهی آنلاین شما یک بار اقدامات مربوط به تأیید شرکت را انجام میدهید و وامدهندگان نیز شرایط خاصی برای تأمین سرمایه ندارند. علاوه بر آن برخی سیستمها مانند Kabbage از امکانات پیشرفتهتری همچون رصد آنلاین فعالیتهای شرکت استفاده میکنند که روند تأیید صلاحیت برای دریافت وام را بهدرستی انجام میدهد. این سیستم با دریافت آمارهای مالی در ماه یا سال گذشته، شرکت درخواست دهنده را در دستهبندیهای مختلف وام قرار میدهد.
نمونههای ایرانی از این سیستمهای وامدهی به مرور در اینترنت تأسیس شدهاند. چالش اصلی این سرویسهای داخلی، فرهنگسازی برای سرمایهگذاران و همچنین مؤسسان استارتاپها است. علاوه بر آن، زیرساختهای لازم برای تأیید صلاحیتها نیز باید بهینه شوند.
جمعسپاری
جمعسپاری یا کراودفاندینگ مدتی است که در فضای استارتاپی به شهرت مناسبی رسیده و این شهرت را تا حدودی مدیون سرویسهای عالی کیکاستارتر است. در این سبک از جذب سرمایه، کارآفرین با معرفی محصول و کسب و کار خود، دیگران را متقاعد به سرمایهگذاری میکند. برای پس دادن کمکهای دریافت شده نیز راههای مختلفی از اعطای نسخههای رایگان محصول یا درصد سود دریافتی از درآمدهای آتی پیشنهاد میشود.
فروش دارایی
یکی از روشهای کمتر مرسوم برای جذب سرمایه، فروش دارایی یا فاکتورهای نقدنشده است. البته این روش به صورتهای متنوع مانند فروش چکهای آتی در کشور ما نیز وجود دارد و آنچنان مدرن نیست. در این روش استارتاپ، مطالبات وصول نشدهی قانونی خود را با تخفیف به شرکت دیگری میفروشد. شرکت دوم ریسک وصول مطالبات را قبول کرده و در عوض در این بین درآمدی را کسب خواهد کرد.
علاوه بر روشهای گفته شده میتوان به فروش توکن نیز اشاره کرده که باوجود کاهش اعتبار آن، هنوز در میان برخی شرکتها و استارتاپها جایگاه معتبری دارد. البته این روش عموما در استارتاپهای فعال در حوزهی بلاکچین استفاده میشود.
در نهایت باید به این نکته اشاره کرد که چالشهای مالی و تأمین سرمایه، همیشه پیش روی استارتاپها قرار دارد و آنها در این رقابت با همتایان بزرگتر خود، مشکلات زیادی خواهند داشت. در این میان، راه حل اساسی و کاربردی، ساختارشکنی در فضای مالی و رجوع به منابع جایگزین است. از طرفی بانکهای سنتی نیز باید این نکته را در نظر داشته باشند که تنها با ارائهی خدمات مدرن و تسهیل شرایط برای شرکتهای نوپا، میتوانند در بازار آتی مالی فعالیت مفید داشته باشند و مشتریان همیشگی جذب کنند.