بازگشت و بقای نوکیا، نیازمند محصولی فراتر از یک گوشی اندرویدی است

بی‌تردید یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی که سال ۲۰۱۷ در دنیای فناوری رخ خواهد داد، بازگشت برند محبوب نوکیا به بازار گوشی‌های هوشمند است. زمانی نوکیا غول دنیای گوشی‌های موبایل بود و برای خیلی از مردم گوشی با نام نوکیا معنا پیدا می‌کرد. حال به نظر می‌رسد نوکیا برای یک بازگشت باشکوه به بازار آماده می‌شود، اما در شرایط امروز، قطعا گوشی‌های این کمپانی که قرار است به سیستم عامل اندروید مجهز شوند، باید چیزی فراتر از یک گوشی ارائه دهند.

همان اندازه که خبر بازگشت نوکیا در سال آینده میلادی جذاب است، فرصت‌های فوق‌العاده‌ی پیش‌رو و موفقیت‌های آتی کمپانی تولیدکننده‌ی گوشی‌های این غول فنلاندی نیز قابل پیش‌بینی است، اما به نظر می‌رسد همه چیز همچون راه رفتن روی لبه‌ی پرتگاه است.

«مرگ در بدو ورود» یکی از روشن‌ترین و کوتاه‌ترین راه‌هایی است که بر اساس آن، یک محصول سخت‌افزاری خیلی زود در بازار ناپدید می‌شود و هیچ آینده‌ای نمی‌توان برای آن متصور بود. شاید یکی از بهترین نمونه‌های این ادعا را بتوان گوشی‌های بلک‌بری دانست که طی چهار سال گذشته معرفی شده‌اند. به نظر می‌رسد این مشکل می‌تواند شامل حال هر عضو تازه‌واردی از بازار گوشی‌های اندرویدی شود که تقریبا سودآوری زیادی ندارد و به اشباع رسیده است.

در این بازار شلوغ و پرهیاهو، قرار است کمپانی فنلاندی HMD Global گوشی‌های جدید نوکیا را تولید کند که در این مسیر یکی از زیرمجموعه‌های فاکسکان، به نام FIH Mobile همراه استارتاپ فنلاندی خواهد بود. اگر بخواهیم بدبینانه به این موضوع نگاه کنیم، شاید باید یک کمپانی چینی را ببینیم که قصد دارد پشت یک نام بزرگ و آشنا وارد بازار اروپا شود و این نگاه بدبینانه می‌توان درست باشد. البته نوکیا وعده‌ی رعایت استانداردهای کیفی بالا در بخش تولید، طراحی و مهندسی را داده است، ولی هیچ‌کدام از این موارد نمی‌توانند در درازمدت وجه تمایز شما باشند.

به سال ۲۰۱۲ بازمی‌گردیم، جایی که نوکیا لومیا 920 را به عنوان پیشرفته‌ترین گوشی ‌هوشمند دنیا معرفی کرد. این گوشی با نمایشگر لمسی که از دستکش نیز پشتیبانی می‌کرد، توانست به لطف بدنه‌ی یکپارچه‌ی پلی‌کربناتی خود و طراحی زیبا در رنگ‌بندی جذاب، توجه زیادی به خود جلب کند. این گوشی از شارژ بی‌سیم پشتیبانی می‌کرد و به یک دوربین PureView با لرزش‌گیر اپتیکال مجهز شده بود. به‌جز این برتری‌های سخت‌افزاری، لومیا 920 از ویندوزفون بهره می‌برد که در ادامه با شکست روبرو شد. حالا به نظر می‌رسد نوکیا این مشکل را با انتخاب اندروید برطرف کرده است، اما نمی‌توان خیلی روی مزایای سخت‌افزاری و فناورانه حساب باز کرد. در واقع این روزها ساختن یک گوشی بد سخت‌تر از تولید یک گوشی خوب است و طراحی‌های جذاب و رده‌بالا به یکی از استانداردهای مورد انتظار کاربران تبدیل شده است.

تمامی مهندسان و طراحان برتر، از تجارت موبایل قبلی نوکیا به مایکروسافت منتقل شده‌اند و برخی نیز پروژه‌ها و استارتاپ‌های خودشان را راه‌اندازی کرده‌اند. البته نام همان نام قبلی است ولی دیگر خبری از آن متخصصان پیشین نیست. مدیر HMD از انتخاب بهترین طراحان دنیا برای اضافه شدن به این کمپانی خبر داده است، ولی همه‌ی آن‌ها باید طراحی را از مراحل اولیه شروع کنند. شاید HMD بخواهد از همان سبک و سیاق نوکیا پیروی کند، ولی بی‌شک توانایی یک کمپانی کهنه‌کار را ندارد و بر این اساس نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم که می‌توانند به فناوری‌ها و مواد جدید دسترسی اختصاصی داشته باشند. بی‌شک HMD کم‌تجربه‌تر از این است که بخواهد چیزی اختصاصی چون دوربین گوشی پیکسل گوگل عرضه کند و حتی کوچک‌تر از آن است که زنجیره‌ی تأمین انحصاری داشته باشد. نقش HMD برای نوکیا مانند اچ‌تی‌سی برای گوگل است ولی این کجا و آن کجا!

از آنجایی که بازار گوشی‌های هوشمند نمی‌تواند بیش از این بزرگ شود، به نظر می‌رسد فضای کافی برای نوکیا وجود ندارد که بخواهد کنار اپل و سامسونگ بایستد و تنها راه موفقیت، شاید عرضه‌ی محصولاتی است که بتوانند خریداران بی‌انگیزه‌ی گوشی‌های هوشمند را تحریک کنند. شاید قانون مرگ در بدو ورود یا مرگ پیش‌بینی شده شامل حال گوشی‌های نوکیا شود. اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، بعید است محصول رده‌بالایی غیر از گوشی‌های سامسونگ، اپل و گوگل در بازار آمریکا و دستگاهی غیر از تولید کمپانی‌های چینی در بازار این کشور، فروش خوبی تجربه کند. شاید این محصول حتی نتواند یکسال دوام داشته باشد.

البته نمی‌توان به‌سادگی و بدون توجیه تلاش جدید نوکیا را پیش از این که آغاز شود، شکست‌خورده دانست. همچنان روزنه‌ای در انتهای تونل تاریک بازار گوشی‌های اندرویدی وجود دارد و اگر HMD و نوکیا می‌خواهند از نور آن بهره بگیرند، باید با استراتژیِ فراتر از گوشی‌های فعلی وارد میدان شوند. شاید بتوان وان‌پلاس را مثال خوبی در این بخش دانست. این غول چینی با یک فعالیت سبک و مشخص شروع کرد، به بازاریابی مستقیم و دهان به دهان معتقد بود و مدل فروش مستقیم به مشتری را اتخاذ کرد تا قیمت‌ها شکسته شوند. این کمپانی همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد و علاوه بر گوشی‌های خوش‌قیمت توانسته است محصولات دیگری چون انواع قاب، کابل، تی‌شرت، کوله‌پشتی، کیف دانشجویی و هدفون‌های باکیفیت به فروش برساند. فروش گوشی باعث می‌شود خریداران به سمت خرید لوازم جانبی نیز گرایش پیدا کنند و این موضوع به‌خوبی در مورد محصولات اپل صدق می‌کند.

شیائومی نیز تمام تجارت خود را روی تولید گوشی‌های جذاب و خوش‌قیمت معطوف کرده است و توانست مشتریان خود را به سمت استفاده از پلتفرم خرید آنلاین سوق دهد. مشتریان چینی می‌توانند سیستم تهویه مطبوع، سرمایش گرمایش، پهپاد، لپ‌تاپ، کیف، هاوربورد، چمدان و خیلی چیزهای دیگر را از شیائومی خریداری کنند. مشخص است این تولیدکننده‌ی گوشی هوشمند، به درآمدزایی مستقیم از بخش گوشی‌ها تکیه ندارد و این مسیر معقولی است که نوکیا می‌تواند اتخاذ کند.

اگر کمپانی تازه‌وارد HMD Global، امیدوار است بتواند به‌عنوان یک طراح و سازنده‌ی مستقیم گوشی‌های هوشمند معرفی شود، به نظر می‌رسد از هم‌اکنون شکست‌ خورده است و امیدواریم با این تصمیم، بازگشت و موفقیت نوکیا خدشه‌دار نشود. سال‌ها زمان برای توسعه و سرمایه‌گذاری زیادی برای رقابت و ایجاد تمایز در بین محصولات رده‌بالا که سودآوری بیشتری دارند نیاز است و دنیا دیگر به یک تولیدکننده‌ی جدید گوشی‌های میان‌رده نیاز ندارد.

نظر شما درباره‌ی بازگشت نوکیا و استراتژی‌های  پیش روی آن چیست؟ به نظر می‌رسد نوکیا باید از تصمیمات اشتباه گذشته درس بگیرد.