بومیان استرالیا کهن ترین جامعه تاریخ بشر هستند

جامع‌ترین مطالعه‌ی ژنتیکی بومیان استرالیا در طول تاریخ نشان می‌دهد که این گروه در واقع قدیمی‌ترین تمدن پیوسته، بر روی زمین هستند که قدمتشان به ۵۰ هزار سال پیش بر می‌گردد. بومیان امروزی استرالیا نوادگان اولین دسته‌‌ی انسان‌هایی هستند که برای نخستین بار در سرزمین استرالیا سکنی گزیده‌اند.

 سه مقاله‌ای که اخیرا در مجله‌ی Nature منتشر شده‌اند، اطلاعات مهمی را در مورد منشا و تاریخچه‌ی مهاجرت گونه‌های انسانی، از جمله انجام یک بررسی کلی روی اجداد مشترک همه‌ی انسان‌های غیرآفریقایی که امروز زنده هستند در اختیار ما قرار می‌دهند. 

با توجه به نتایج به دست آمده از بررسی‌های DNA در دو مورد از این مقالات، مدرن‌ترین اورآسیایی‌ها از یک موج منفرد از مهاجران سرچشمه گرفته‌اند که در حدود ۷۲ هزار سال پیش سرزمین آفریقا را ترک گفته‌اند.

 از آن مهاجرت اصلی، بومیان استرالیا و پاپوان‌ها (Papuans) (اجداد مردم بومی گینه‌ی نو) جدا شده و تقریبا در زمانی حدود ۵۸ هزار سال پیش همواره خود را برای عبور از دریا به خطر انداخته و تقریبا حدود ۵۰ هزار سال پیش به استرالیا رسیده‌اند و به احتمال قوی می‌توان گفت نخستین دسته از انسان‌هایی بوده‌اند که توانسته‌اند از دریا عبور کنند. یکی از محققان، اسک ویلرسلف (Eske Willerslev) متخصص ژنتیک تکاملی از دانشگاه کپنهاگ در دانمارک در گفتگو با هانا دولین از گاردین گفت:

این داستان برای مدت زمانی طولانی در دنیای علم به صورت مجهول باقی مانده بود. در حال حاضر ما می‌دانیم که خویشاوندان آنها در واقع نخستین کاوشگران در طول تاریخ بشر بوده‌اند. اجداد ما در آن زمان به نوعی دارای یک ترس ناشناخته از دنیای خود بوده‌اند، با این وجود آنها برای این سفر، کاوشی شگفت‌انگیز برنامه‌ریزی کرده و توانسته‌اند از آسیا و همینطور از یک دریای بزرگ عبور کنند.

 به نظر می‌رسید که جمعیت بومی پاپوان و استرالیا در زمانی حدود ۳۷ هزار سال پیش و پیش از جدا شدن قاره‌ها از هم، از یکدیگر تفکیک شده باشند. بومیان استرالیا تا حدود ۴۰۰۰ سال پیش، تقریبا به طور کامل جدا از سایر مناطق جهان مانده‌اند. اما در طی هزاران سال زمانی که آنها برای رسیدن به استرالیا صرف کرده‌اند، به نظر می‌رسد که با طیف وسیعی از دیگر گونه‌های hominin (انسان‌تبارها) ارتباط پیدا کرده‌اند و در حدود ۴ درصد از ژنوم خود را از یک خویشاوند ناشناخته‌ی انسان‌تبار به دست آورده‌اند.

 برای رسیدن به این نتیجه، یک تیم بین‌المللی از دانشمندان، ژنوم‌های ۲۵ نفر از پاپوان‌ها و ۸۳ نفر از بومی‌های استرالیا از تکلم‌کنندگان گروه زبانی پاماناگویان را ترتیب‌بندی کرده‌اند که این دسته در واقع حدود ۹۰ درصد از افراد کل استرالیا را شامل می‌شود.

مطالعه‌ی دوم توسط یک تیم از دانشکده‌ی پزشکی هاروارد انجام شد و به تازگی در Nature منتشر شده است. در این مطالعه هم ژنوم ۳۰۰ نفر از ۱۴۲ جمعیت گوناگون در سراسر جهان نقشه‌برداری شد و در این بررسی‌ها، پژوهشگران به دنبال هر گونه تغییر ژنتیکی مرتبط با تکامل صفات انسان‌های مدرن همانند هنر نقاشی غار و استفاده از ابزارهای پیچیده بودند که البته موفق به پیدا کردن هیچ موردی نشدند. ویلرسلف در این باره گفته است:

هیچ شواهدی مبنی بر وجود یک جهش جادویی که ما را به یک باره تبدیل به انسان کرده باشد وجود ندارد.

 در حالی که نتایج به دست آمده قانع‌کننده هستند، از سویی نیز این نتایج دانشمندان را با پرسش‌ها و خلاهای زیادی مواجه کرده است که باید به آنها پاسخ داده شود. و هیچ کس تا کنون پاسخ متقاعدکننده‌ای برای اینکه چرا آنها از افریقا مهاجرت کرده‌اند، پیدا نکرده است.

 با این حال، دو مورد از مطالعات ژنتیکی از یک موج منفرد مهاجرت به خارج از آفریقا پشتیبانی می‌کند. مقاله‌ی سومی هم که پس از آن دو مقاله منتشر شده است، دارای شواهدی از حداقل دو مهاجرت به خارج از آفریقا است.

 مطالعه‌ای که بعدتر منتشر شده، به سرپرستی لوکا پاگانی، انسان‌شناس زیستی از مرکز زیست‌شناسی استونی در تارتو انجام شده بود. این مطالعه همچنین به شواهدی از مهاجرت عظیمی از انسان‌ها در حدود ۷۵ هزار سال پیش دست یافته است. اما همین مطالعه شواهدی را نیز از یک مهاجرت از حدود ۱۲۰ هزار سال پیش به دست آورده‌اند که به باور این گروه پژوهشی حدود ۲ درصد از ژنوم پاپوان‌های مدرن نیز از همین مهاجرت شکل گرفته است.

 کلید رسیدن به یک تصویر واضح‌تر از آنچه که واقعا در تاریخ کهن رخ داده، این است که شواهد ژنتیکی با شواهد باستان شناسی با هم ترکیب شوند. این روش در واقع چیزی است که سه مطالعه‌ی اشاره شده در این گزارش به صورت تمام و کمال به آن نپرداخته‌اند. جاشوا آکی (Joshua Akey)، متخصص ژنتیک فرگشتی از دانشگاه واشینگتن که به طور مستقیم با هیچ کدام از مطالعه‌های فوق نقشی نداشته، در گفتگو با وب‌سایت ورج گفت:

تاریخ بشر یک پازل واقعا جذاب و پیچیده است و ژنتیک می‌تواند به ما در مورد برخی از قطعات آن، اطلاعات خوبی بدهد. واقعا مهم است که اطلاعات به دست آمده از زمینه‌هایی خاص را تا جایی که ممکن است با هم ترکیب کنیم.

بعضی از دانشمندان همچنین در حال حاضر در میزان دقت جدول زمانی ژنتیکی دارای شک و تردید هستند. دارن کورنو (Darren Curnoe) از دانشگاه نیو ساوث ولز استرالیا در گفتگو با ری جانستون از وب‌سایت Gizmodo در این باره گفت:

من چنین فکر نمی‌کنم که مطالعه‌ی اخیر در مورد این موضوع به منزله‌ی کلام آخر بوده باشد. زیرا یافته‌های اخیر در مکان‌هایی همچون چین می‌تواند کاملا روی آنها سایه بیاندازد. من باور دارم که همه‌ی اینها به فرض‌هایی باز می‌گردد که شما در ساعت ژنتیک خود ایجاد می‌کنید و اینها واقعا در زمان فعلی دارای اهمیت بیشتری هستند و باعث می‌شوند که تاریخ‌های مولکولی همانند این موارد، مستعد وجود خطای بیشتری در خود باشند.

 بنابراین موضوع اصلی بحث ما قطعا به چگونگی مهاجرت انسان برای اولین بار از آفریقا و پخش جمعیت ما در بقیه‌ی سیاره‌ی زمین محدود نمی‌شود. اما اگر هیچ اتفاق تاثیرگذار دیگری در این زمینه رخ ندهد، این تحقیق جدید را باید به عنوان تاییدیه‌ی مهمی بر اینکه که بومیان استرالیا واقعا برای اولین بار ساکن این قاره شده‌اند، به شمار آورد. این موضوع چیزی است که در گذشته شک و تردید فراوانی پیرامون آن وجود داشته است. آبری لینچ (Aubrey Lynch) یکی از بزرگان بومی ساکن گولدفیلدز در استرالیای غربی در گفتگو با Devlin گفت:

این مطالعه، باورهای ما را پیرامون اینکه ما دارای ارتباط باستانی با سرزمین خود هستیم و به مراتب طولانی‌تر از هر کس دیگری در این سرزمین بوده‌ایم، تایید می‌کند.

 شما می‌توانید سه مقاله‌ای را که در Nature منتشر شده‌اند ازاینجا، اینجا و این لینک مشاهده کنید.