با خطرات اشعه مایکروویو آشنا شوید

امروزه، مایکرویو به‌عنوان یکی از لوازم‌ خانگی پرکاربرد به‌شمار می‌رود؛ محصولی که فناوری به‌کار‌رفته در ساختار آن، از سایر لوازم‌ خانگی پیشرفته‌تر است و غذا را به‌کمک اشعه‌های گرمایشی می‌پزد. درباره‌ی عوارض اشعه‌های یادشده شک‌وشبهه‌های بسیاری وجود دارد و همین مسئله سبب شده است تا افراد زیادی از خرید مایکروویو صرف‌نظر کنند. در این مقاله، قصد داریم دستگاه مایکروویو و اشعه‌‌های آن را به‌تفصیل بررسی کنیم.

اشعه رادیویی (RF) شامل امواج رادیویی و ماکروویو است که در انتهای طیف اکترومغناطیسی (انرژی کم‌فرکانس) قرار دارد. این نوع از پرتوها غیر‌یونیزه هستند و انرژی کافی را برای حرکت اتم‌ها در اطراف یک مولکول ایجاد می‌کنند؛ فرایندی که سبب ایجاد گرما می‌شود. اشعه مایکروویو در‌واقع به امواجی اشاره می‌کند که از دستگاه مایکروویو برای پختن و گرم‌کردن غذا ساطع می‌شود.

پرتوهای RF انرژی کمتری از سایر انواع پرتوهای غیر یونیزان مانند نور مرئی یا فروسرخ دارند؛ اما انرژی‌شان بیشتر از پرتوهای فرکانس بسیار پایین (ELF) است. اگر تابش رادیویی مقدار زیادی از مواد حاوی آب را جذب کند، می‌تواند به تولید گرما منجر شود. این مواد حاوی آب می‌تواند شامل غذا و مایعات مختلف و بافت‌های بدن باشد.

این موضوع می‌تواند به سوختگی یا آسیب بافتی منجر شود. اگرچه امواج رادیویی نمی‌توانند باعث سرطان یا آسیب به DNA در سلول‌ها شوند، نگرانی‌هایی بابت اشکال غیر‌یونیزان تابش وجود دارد که ممکن است اثرهای بیولوژیکی خطرناکی در پی داشته باشند و در برخی مواقع و شرایط موجب سرطان در انسان شوند.

دستگاه‌های مایکروویو از اشعه ایکس یا گاما استفاده نمی‌کنند و آن‌ها نمی‌توانند غذاهای رادیواکتیویته ایجاد کنند. در‌واقع، اشعه مایکروفرها می‌توانند غذا را طبخ کنند و این امکان را ندارند که ساختار شیمیایی یا مولکولی آن‌ها را تغییر دهند.

به‌طور‌کلی، دستگاه‌های مایکروویو به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که وقتی در مایکروویو باز یا دستگاه خاموش است، هیچ اشعه‌ای تولید نمی‌شود. به‌همین‌دلیل، دستگاه‌های مایکروویو در این دو حالت هیچ‌گونه خطری برای سلامتی شما نخواهند داشت.

درحقیقت، اشعه مایکروویو فقط می‌تواند غذا را بپزد و تغییر ساختار شیمیایی یا مولکولی آن‌ها ممکن نیست. برای بررسی نکات بیشتر مقاله آیا پختن غذا با مایکروویو مضر است؟ را در بخش لوازم‌ خانگی زومیت مطالعه کنید.

روزانه در‌معرض انواع مختلفی از تشعشعات هستیم. این پرتوها می‌توانند در طبیعت وجود داشته یا ناشی از فعالیت‌های انسانی باشند. در‌ادامه به منابع طبیعی و دست‌ساز بشر اشاره می‌کنیم.

• فضاهای بیرونی مانند خورشید
• در آسمان مثل رعد و برق
• زمین (بیشتر تابش زمین به شکل مادون قرمز است، اما تعداد کمی از تابش رادیویی نیز دارد)

• سیگنال‌های رادیویی و سیگنال‌های تلویزیونی
• سیگنال‌های ارسال‌شده از تلفن‌های بی‌سیم، تلفن‌های همراه، دکل‌های همراه، تلفن‌های ماهواره‌ای و رادیوهای دوطرفه
• تشعشعات وای‌فای
• بلوتوث
• غذاهای پخته‌شده با اشعه مایکروویو
• گرم‌کردن بافت‌های بدن در روش‌های پزشکی
• جوش‌کاری قطعات پی‌وی‌سی با استفاده از دستگاه‌های مخصوص
• اسکنرهای میلی‌متری

به‌طور‌کلی، آزاد‌شدن انرژی از هر منبعی را تشعشع می‌گویند. اشعه ایکس نمونه بارز انرژی تابشی است و نور آن از خورشید و گرما تشکیل و به‌طور مداوم از بدن‌ ما خارج می‌شود. هنگامی‌که درباره اشعه‌ها و سرطان‌زابودن آن‌ها صحبت می‌شود، بیشتر مردم درزمینه نوع خاصی از تشعشعات مانند اشعه ایکس یا تشعشعات راکتورهای هسته‌ای صحبت می‌کنند؛ در‌حالی‌که انواع دیگری از انرژی تابشی وجود دارند و آن‌ها به روشی کاملاً متفاوت عمل می‌کنند.

انرژی تابشی در طیف‌های مختلفی وجود دارد که شامل فرکانس بالا و فرکانس پایین است که آن‌ را طیف الکترومغناطیسی می‌گویند. به‌عنوان مثال، پرتوهای ایکس و گاما نمونه‌هایی از انرژی تابش با فرکانس بالا هستند.

همچنین، انرژی‌های بالاتری از اشعه ماوراء‌بنفش وجود دارد که تابش یونیزان نامیده می‌شود. این یعنی آن‌ها انرژی کافی برای حذف یک الکترون از یک اتم یا مولکول دارند. این تابش می‌تواند به DNA داخل سلول‌ها نفوذ کند و به آن‌ها آسیب بزند. همین موضوع می‌تواند به سرطان در انسان‌ها منجر شود.

با این تفاسیر، باید گفت بسیاری از دانشمندان در سراسر جهان و سازمان بهداشت جهانی مطالعات زیادی درباره سرطان‌زا‌بودن اشعه مایکروویو انجام داده‌اند که هیچ‌کدام از آن‌ها نشان‌دهنده سرطان‌زابودن این دستگاه نیست؛ زیرا پرتوهای مایکروویو غیریونیزه هستند و آسیبی به بافت‌ها و سلول‌های بدن وارد نمی‌کنند.

برخی از قسمت‌های بدن مانند چشم، در‌برابر اشعه مایکروویو آسیب‌پذیرتر هستند؛ زیرا چشم فاقد عروق خونی است و نمی‌تواند گرما و فشار سلولی را از بین ببرد. بسیاری از دانشمندان درباره بروز آب مروارید در چشم براثر قرارگرفتن در‌معرض امواج مایکروویو تخقیقاتی انجام داده‌اند. آن‌ها با بررسی‌هایی که انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که پرتوهای مایکروویو می‌تواند بر آب مروارید چشم تأثیر زیادی بگذارد.

به‌طور‌کلی، در زمان روشن‌بودن دستگاه مایکروویو، حتماً فاصله ایمنی را با آن رعایت‌ کنید. اگر کودکی در منزل دارید، اجازه ندهید که به چراغ روشن و ظرف غذای در حال چرخش درون دستگاه زل بزند. بسیاری از دانشمندان بروز آب مروارید در چشم را ناشی از قرارگرفتن درمعرض امواج مایکروویو می‌دانند.

برخی از دانشمندان دریافته‌اند که اشعه مایکروویو می‌تواند بر قلب افراد تأثیر بگذارد. این دانشمندان با بررسی ضربان قلب به این نتیجه رسیدند ضربان قلب افرادی که در‌معرض تشعشعات مایکروویو قرار می‌گیرند، کمی با سایر افراد متفاوت است.

روزانه آن‌قدر در‌معرض تشعشعات رادیویی و مایکروویوی هستیم که واقعاً هیچ‌ راه گریزی از آن‌ها وجود ندارد. به‌عنوان مثال، همان تلفن‌همراهی که در دست دارید، امواجی تولید می‌کند که ممکن است در طولانی‌مدت به سلامتی شما آسیب برساند. همچنین، مشاغلی مانند نصب و تعمیر دکل‌های مخابراتی و مهندسان امواج رادیویی هر‌روز با این پرتوها و امواج سروکار دارند و راه گریزی از آن‌ها نیست.

بااین‌حال، اگر یکی از کاربران دستگاه مایکروویو هستید، به شما توصیه می‌کنیم در زمان روشن‌بودن دستگاه مایکروویو حداقل ۱.۵ متر از دستگاه فاصله داشته باشید. همچنین، از خیره‌شدن به ظرف غذا در حال چرخش در مایکروویو به‌شدت خودداری کنید. در‌ادامه، با برخی از نکات ایمنی مهم برای جلوگیری از مضرات مایکروویو آشنا می‌شوید:

• استفاده‌نکردن از ظروف پلاستیکی که برای مایکروویو طراحی نشده‌اند.
• از ظروفی استفاده کنید که مناسب مایکروویو باشند.
• به‌هیچ‌عنوان از ظروف فلزی استفاده نکنید.
• از ظروف یک‌بارمصرف استفاده نکنید.
• از گرم‌کردن مجدد برنج در مایکروویو بپرهیزید.
• سیب‌زمینی را در مایکروویو مجدداً گرم نکنید.
• سعی کنید از پختن و گرم‌کردن مجدد تخم‌مرغ در مایکروویو بپرهیزید.
• از پختن چغندر و اسفناج در مایکروویو بپرهیزید.
• از قراردادن میوه‌ها در دستگاه مایکروویو جلوگیری کنید.
• از گرم‌کردن شیر (به‌خصوص شیر مادر) درون مایکروویو به‌شدت پرهیز کنید.

ممکن است این سؤال مطرح شود که آیا مایکروویو برای سلامتی انسان مضر است یا خیر؟ در این مقاله، درباره اشعه مایکروویو و نحوه تولید آن صحبت و به این نکته اشاره کردیم که امواج مایکروویو در برخی مواقع و استفاده ناصحیح می‌تواند برای سلامتی انسان خطرناک و مضر باشد.

درصورت استفاده صحیح از مایکروویو، خطر خاصی وجود ندارد و تا زمانی‌که از آن به‌درستی استفاده کنید و طبق اصول ذکرشده قدم بردارید، هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد. نکات عنوان‌شده در این مقاله را با دقت مطالعه کنید تا مضرات اشعه مایکروویو را به‌حداقل برسانید.