مقایسه کولر آبی و گازی؛ کدام یک انتخاب بهتری است؟

کولر‌های آبی و گازی دو روش کارآمد برای فرار از گرمای جان‌فرسای تابستان به حساب می‌آیند. در‌حالی‌که دستگاه‌های تهویه مطبوع از فرآیند تبرید تراکمی برای کاهش دما استفاده می‌کنند، کولرهای آبی از مکانیسم متفاوتی شامل آب و فرآیند تبخیر بهره می‌برند. اگرچه، هردو دستگاه عمل خنک‌کردن فضا را انجام می‌دهند، اینکه کدام یک را انتخاب کنید تاحد زیادی به بودجه، محیطی که در آن هستید و عوامل دیگری مانند شرایط آب‌هوایی بستگی دارد. در این مقاله به بررسی اجمالی کولرهای گازی و کولرهای آبی پرداخته، مزایا و معایب این دو را با هم مقایسه می‌کنیم و تفاوت‌های اصلی آن‌ها را مورد بحث قرار می‌دهیم.

کولر گازی نوعی دستگاه تهویه مطبوع است که به کمک سیستم تبرید تراکمی و با استفاده از گاز مبرد گرمای درون اتاق را دریافت کرده و آن را به فضای بیرون انتقال می‌دهد و بدین ترتیب محیط داخلی خنک‌تری ایجاد می‌کند. این سیستم تغییر فاز که معمولا در دستگاه‌های تهویه مطبوع، یخچال‌های خانگی و سردخانه‌ها به کار گرفته می‌شود، می‌تواند حالت معکوس نیز داشته باشد.

همانطور که می‌دانید در برخی از دستگاه‌های تهویه مطبوع، علاوه‌بر سرماسازی می‌توان گرمای لازم برای هوای سرد را هم ایجاد کرد. بنابراین، بسیاری از این سیستم‌های خنک‌کننده، افزون‌بر فصل تابستان در فصل زمستان نیز قابل استفاده خواهند بود. کولرهای گازی به‌طور کلی از دو جزء تشکیل شده‌اند: یک واحد خارجی که حاوی کمپرسور و کندانسور است و یک واحد داخلی حاوی اواپراتور و فن دمنده.

یکی از مزایای اصلی کولرهای گازی این است که تاثیر بالقوه‌ای در خنک‌کردن سریع فضاهای بزرگ دارند. همچنین می‌توان آنها را به گونه‌ای سفارشی کرد که با طیف وسیعی از محیط‌های داخلی سازگار شوند. بااین‌حال، نصب این دستگاه‌ها نیازمند افراد متخصص خواهد بود. ازسوی‌دیگر، انرژی زیادی مصرف می‌کنند و نسبت به سایر سیستم‌های خنک کننده گران‌تر هستند.

کولر آبی که به عنوان کولر تبخیری نیز شناخته می‌شود، نوعی سیستم خنک کننده است که با فرآیند تبخیر سرمایشی کار می‌کند. در این فرآیند آب مقدار نسبتاً زیادی از گرما را به‌منظور تبخیر جذب می‌کند و دمای هوای خشک را به‌طور قابل‌توجهی از طریق انتقال فاز آب مایع به بخار آب (تبخیر) کاهش می‌دهد. این امر درمقایسه با کولر گازی مصرف انرژی بسیاری کمتری را در پی دارد. ازطرف دیگر، خنک‌سازی تبخیری هوا در آب‌وهوای بسیار خشک موجب می‌شود که هوا با رطوبت بیشتری برای راحتی ساکنان ساختمان تهویه شود.

روش کار کولرهای آبی بدین صورت است که آب از طریق الکتروپمپ به ناودان‌های قرارگرفته در بالای پوشال‌ یا پد سلولزی هدایت می‌شود و بدین ترتیب آن‌ها را مرطوب نگه می‌دارد. فن کولر هوای مرطوب و خنک را از پوشال‌ها گرفته و آن را از طریق کانال‌ها به فضای خانه هدایت می‌کند. کولرهای آبی از آنجایی‌که ازنظر مصرف انرژی کارآمدتر هستند و سازگاری بیشتری با محیط زیست دارند اغلب به کولرهای گازی ترجیح داده می‌شوند. بااین‌حال، این نکته را نباید نادیده گرفت که این دستگاه‌ها برای آب‌وهوای خشک مناسب هستند و در مناطقی با رطوبت بالا اثرگذاری کمتری دارند. کولرهای آبی را می‌توان روی پشت‌بام ساختمان یا پشت پنجره نصب کرد. کولرهای آبی قابل‌حمل نیازی به کانال‌کشی ندارند و می‌توانید آن‌ها را در فضاهای کوچک استفاده کنید.

کولر گازی و کولر آبی هر دو مزایا و معایب خود را دارند؛ بااین‌حال، انتخاب سیستم مناسب به عوامل مختلفی مانند اندازه‌ی محیط، آب‌وهوا و ترجیحات شخصی بستگی دارد. درادامه مزایا و معایب هرکدام از این دستگاه‌ها را بررسی می‌کنیم.

سرمایش موثر: سیستم‌های تهویه مطبوع برای خنک‌کردن اتاق‌های بزرگ گزینه‌های مناسبی هستند و خنک‌کنندگی یکنواختی را برای کل فضا به ارمغان می‌آورند.

مناسب آب‌وهوای مرطوب:‌ از آنجاکه کولرهای گازی رطوبت و دمای محیط را کاهش می‌دهند، برای مناطق مرطوب و شرجی عملکرد قابل‌قبولی ارائه می‌دهند. از طرفی، با بهره‌گیری از فیلتر، ذرات معلق در هوا را کاهش داده و مانع ورود آن‌ها به فضای اتاق می‌شوند.

گزینه‌های متنوع: انواع مختلفی از کولرهای گازی در بازار موجود است که از میان آن‌ها می‌توان کولرهای پنجره‌ای، قابل‌حمل و اسپلیت اشاره کرد. این موضوع امکان سفارشی‌سازی بیشتر براساس اندازه و پیکربندی فضا را در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌دهد.

مصرف انرژی زیاد: دستگاه‌های تهویه مطبوع برای کارکردن به مقدار قابل‌توجهی انرژی نیاز دارند که به افزایش قبض برق منجر می‌شود. همچنین به‌طور بالقوه به مسائل زیست محیطی مانند انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند.

هزینه‌ی نصب و راه‌اندازی: هزینه‌ی نصب کولر گازی مانند خرید آن می‌تواند گران باشد؛ به‌خصوص برای سیستم‌های بزرگتر و پیچیده‌تر.

تعمیر و نگهداری: برای اینکه سیستم‌های خنک‌کننده‌ی گازی به خوبی کار کنند، به تعمیر و نگهداری منظم نیاز دارند. علاوه‌براین، هرگونه مشکلی که به وجود می‌آید احتمالا نیازمند هزینه‌های زیادی خواهد بود.

مصرف انرژی کم: کولرهای آبی به‌طور کلی نسبت به کولرهای گازی انرژی کمتری را مصرف می‌کنند و بدین‌ترتیب شاهد مبالغ بالای قبض برق نخواهید بود.

سازگار با محیط زیست: کولرهای آبی برخلاف کولرهای گازی از گاز مبرد استفاده نمی‌کنند و این امر باعث می‌شود سازگاری بیشتری با محیط زیست داشته باشند.

کم‌هزینه‌تر: کولرهای آبی نسبت به کولرهای گازی هزینه‌های اولیه‌ی کمتری دارند که آن‌ها را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر برای افرادی با بودجه‌ی کم تبدیل می‌کند.

برای آب‌وهوای مرطوب مناسب نیستند: کولرهای آبی در آب‌و‌هوای با رطوبت بالا چندان موثر نیستند؛ زیرا رطوبت هوا را افزایش می‌دهند.

فضای خنک‌کننده محدود: کولرهای آبی به‌طور کلی فقط در اتاق‌های کوچک تا متوسط کاربردی خواهند بود و در فضاهای بزرگ عملکرد ضعیفی خواهند داشت.

تعمیر و نگهداری منظم: این دستگاه‌ها نیز برای اطمینان از عملکرد صحیح و جلوگیری از رشد کپک و باکتری در مخزن آب و پد خنک‌کننده به تعمیر و نگهداری منظم نیاز دارند. افرادی که از کولرهای آبی پوشالی استفاده می‌کنند، معمولا برای بازدهی بهتر هرسال پیش از شروع فصل گرما، پوشال‌های کولر را تعویض می‌کنند.

باتوجه به مواردی که اشاره کردیم،تفاوت‌های اساسی کولرهای گازی و آبی را می‌توان در میزان مصرف انرژی، آب‌و‌هوا و فضای اتاق خلاصه کرد. کولرهای گازی باتوجه به اینکه از گاز مبرد و سیستم پیچیده‌تری برای خنک‌سازی محیط بهره می‌برند در مقایسه با کولرهای آبی انرژی و برق زیادی را مصرف می‌کنند. بااین‌حال، عملکرد خنک‌سازی محیط را به‌شیوه‌ی کارآمدتر و مطلوب‌تر انجام می‌دهند. درحالی‌که، دستگاه‌هایی که از فرآیند تبخیر فرسایشی برای سرماسازی استفاده می‌کنند، سیستم چندان پیچیده‌ای ندارند و بنابراین هزینه‌های جانبی کمتری روی دستتان خواهند گذاشت.

افزون‌براین موارد، اگر در مناطقی با آب‌وهوای شرجی زندگی می‌کنید، کولر آبی به‌هیچ‌وجه عملکرد قابل‌قبولی را به ارمغان نخواهد آورد؛ زیرا همان‌طور که گفتیم، این دستگاه‌ها نمی‌توانند رطوبت را کاهش دهند و رطوبت هوا را چندبرابر خواهند کرد. برای آب‌وهوای مرطوب، کولرهای گازی عمکلرد بسیار بهتری دارند و علاوه‌بر رطوبت، می‌توانند ذرات معلق در هوا را هم کاهش دهند. از این نوع کولرها می‌توان در هر نوع آب‌و‌هوایی استفاده کرد و با محدودیت زیادی همراه نیستند.

هزینه‌ی خرید، تعمیر و نگه‌داری کولرهای گازی و آبی نیز از دیگر تفاوت‌های مهم و قابل‌ملاحظه به‌شمار می‌آید. بنابرین اگر بودجه‌ی کمی را برای تهیه‌ی کولر کنار گذاشته‌اید و ازطرفی، به هزینه‌های جانبی که در آینده ممکن است پیش بیاید فکر می‌کنید، توصیه می‌شود کولر آبی تهیه کنید.

کولرهای گازی انواع مختلفی دارند که درادامه هرکدام را به‌طور مختصر مورد بررسی قرار می‌دهیم. اگر درمورد خرید کولر گازی مردد هستید، راهنمای خرید کولر گازی و معرفی بهترین مدل‌ها می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری کمک کند.

کولرگازی اسپلیت: کولر گازی دو تکه یا اسپلیت دو اجزای کلی به نام‌های کمپرسور و کندانسور را شامل می‌شود که اولی بیرون ساختمان و دیگری درون محیط قرار می‌گیرد. این دو به‌واسطه‌ی دو لوله‌ی آلومینیومی یا مسی به یکدیگر متصل می‌شوند و فرآیند خنک‌سازی را انجام می‌دهند. کولرهای اسپلیت را معمولا با استفاده از ریموت می‌توان از راه دور کنترل کرد.

کولر گازی پنجره‌ای: کولرهای پنجره‌ای در پشت پنجره قرار می‌گیرند و برای مکان‌هایی که پنجره ندارند، مناسب نخواهند بود. برخلاف اسپلیت این نوع کولر از ریموت بهره نمی‌برد.

کولر گازی ایستاده: کولرهای گازی ایستاده نیز دارای دو واحد مجزا هستند که یکی از آن‌ها در فضای بیرون و دیگری در محیط داخلی قرار می‌گیرد. این نوع کولر معمولا در فضاهای بسیار بزرگ استفاده می‌شود و دارای کنترل از راه دور است.

کولر گازی قابل حمل: این نوع کولر گازی همان‌گونه که از نام آن می‌توان فهمید، قابلیت حمل دارد و برای افرادی که اجاره‌نشین هستند می‌تواند گزینه‌ی مناسبی باشد. ازسوی‌دیگر، این دستگاه برای فضاهای کوچک مورداستفاده قرار می‌گیرد.

کولر گازی انواع دیگری نیز دارد که درمیان آن‌ها می‌توان کولر گازی سقفی، کولر گازی داکتی یا کانالی و کولر گازی مولتی وی را نام برد.

کولر آبی سلولزی: کولرهای آبی سلولزی از جدیدترین نوع کولرهای آبی هستند که عملکردی مشابه مکانیسم کولرهای آبی پوشالی دارند؛ با این تفاوت که در کولرهای سلولزی به جای پوشال از پدهای سلولزی استفاده می‌شود. این پدها به‌دلیل ساختار منظم و منسجمی که دارند در طول زمان تغییر شکل نمی‌دهند. این نوع کولر نسبت به کولرهای آبی معمولی دارای راندمان و قدرت خنک‌کنندگی بالاتری هستند. افزون‌براین، برخلاف کولرهای پوشالی، معمولا قابل تنظیم است و می‌توانید مدیریت بیشتری روی آن داشته باشید.

کولر آبی پوشالی:‌ کولر آبی پوشالی درواقع قدیمی‌ترین نوع کولرهای آبی محسوب می‌شود. پوشال استفاده‌شده در این نوع کولر از آنجاکه گردوغبار و ذرات هوا و به‌طور کلی آلودگی‌های محیط را به‌خود جذب می‌کند، پس از مدتی دچار پوسیدگی می‌شود. ازطرفی، برخلاف پدهای سلولزی ساختار چندان مقاومی ندارد؛ بنابراین نیاز است که چندوقت یکبار آن را با پوشال‌های جدید جایگزین کنید. کولر آبی پوشالی در مقایسه با کولرهای سلولزی مصرف انرژی بیشتری دارد و سروصدای بیشتری ایجاد می‌کند.