افزایش چشمگیر نرخ مردهزایی در دوران دنیاگیری کووید ۱۹
مطالعات بسیاری از سراسر جهان روند نگرانکنندهای را گزارش میکنند و میگویند از زمان آغاز دنیاگیری ویروس کرونا، افزایش چشمگیری در نسبت بارداریهای منتج به مردهزایی دیده شده است که در آن نوزادان در رحم مادر میمیرند. پژوهشگران میگویند در برخی کشورها، زنان باردار بهدلیل محدویتهای ناشی از دستور خانهنشینی و ایجاد اختلال در مراقبتهای بهداشتی زنان باردار مراقبتهایی کمتری دریافت کردهاند. در این وضعیت، عوارضی که میتوانند به مردهزایی منجر شوند، در زنان باردار تشخیص داده نشدهاند.
بزرگترین مطالعه درزمینهی افزایش نرخ مردهزایی براساس دادههای بیش از ۲۰ هزار زن که در ۹ بیمارستان در نپال زایمان کرده بودند، در مجلهی The Lancet Global Health منتشر شد. براساس این گزارش، مردهزایی از ۱۴ مورد در هر ۱،۰۰۰ زایمان در دوران قبل از اجرای دستور خانهنشینی در اواخر ماه مارس به ۲۱ مورد به ازای هر ۱،۰۰۰ زایمان در پایان ماه مه رسیده است که افزایش ۵۰ درصدی را نشان میدهد. بیشترین افزایش در چهار هفتهی اول دستور خانهنشینی مشاهده شد که در آن، مردم فقط برای خرید غذا و دریافت مراقبتهای ضروی اجازهی داشتند از خانه خارج شوند.
مطالعهی مذکور با هدایت اشیش کیسی، متخصص همهگیرشناسی پیرازایشی در دانشگاه اوپسالای سوئد انجام شد و نشان داد اگرچه نرخ مردهزایی افزایش پیدا کرده است، تعداد کلی آن در دوران دنیاگیری بدون تغییر مانده است. این نتیجه را میتوان با این واقعیت توضیح داد که زایمانهای بیمارستانی حداکثر ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده و از ۱،۲۶۱ مورد در هر هفته در دوران قبل از دستور خانهنشینی، به ۶۵۱ مورد رسیده است. همچنین در این دوران، نسبت بیشتری از زایمانهای بیمارستانی با عوارضی همراه بودند.
پژوهشگران نمیدانند برای زنان یا نوزادان زنانی که به بیمارستان نرفتهاند، چه اتفاقی افتاده است؛ بنابراین، نمیتوانند بگویند که آیا نرخ مردهزایی در کل جمعیت افزایش پیدا کرده است. کیسی میگوید افزایش در نسبت مردهزایی در بین زایمانهای بیمارستانی ناشی از عفونت کووید ۱۹ نبوده است؛ بلکه احتمالا ناشی از تأثیر دنیاگیری روی میزان دسترسی به مراقبتهای معمول پیش از زایمان است که امکان دارد موجب افزایش عوارضی شده باشد و درصورت رسیدگینشدن، میتوانند به مردهزایی منجر شوند. زنان باردار ممکن است بهدلیل نبود وسایل نقلیهی عمومی نتوانسته باشند به مراکز بهداشتی بروند. براساس گزارشهای موجود، در برخی مواقع ملاقاتهای پیش از زایمان لغو شده است. برخی نیز ممکن است از ترس ابتلا به ویروس عامل کووید ۱۹، یعنی SARS-CoV-2، از رفتن به بیمارستان خودداری کرده باشند یا ازطریق تلفن و اینترنت مشاوره دریافت کرده باشند.
روند جهانی
دادههای مربوط به زایمان در بیمارستان بزرگی در لندن روند مشابهی را نشان داد. ماه جولای، اسما خلیل، متخصص زنان و زایمان در دانشگاه سنتجورج لندن و همکارانش افزایش تقریبا چهاربرابری را در شیوع مردهزایی در بیمارستان سنتجورج گزارش کردند که از ۲/۳۸ مورد بهازای هر ۱،۰۰۰ زایمان از اکتبر ۲۰۱۹ تا پایان ژانویهی سال جاری، به ۹/۳۱ مورد در هر ۱،۰۰۰ زایمان از فوریه تا اواسط جون رسیده بود.
خلیل میگوید در زمان دستور خانهنشینی، زنان باردار ممکن است دچار عوارضی شده باشند که تشخیص داده نشده است. آنها ممکن است در مراجعه به بیمارستان تردید داشتهاند؛ بنابراین، تنها زمانی پزشکان متوجه وضعیت آنها شدهاند که عارضه پیشرفت کرده باشد و نمیتوانستند کار چندانی درقبال آن انجام دهند.
چهار بیمارستان در هند نیز افزایش در نرخ مردهزایی را در ماجرای دستور خانهنشینی در این کشور گزارش کردند. همچون کشور نپال، زنان کمتری در بیمارستانها زایمان کرده بودند و ارجاع زنان نیازمند به مراقبتهای اضطراری بارداری به پزشک متخصص نیز دوسوم کاهش یافته بود. این امر نشان میدهد زایمانهای بیشتری بدون مراقبت در منزل یا در مراکز کوچک اتفاق افتاده است. اسکاتلند یکی از معدود کشورهایی است که دادههای مردهزایی و مرگ نوزادان را ماهانه جمعآوری میکند. گفتنی است این کشور افزایش در نرخ مردهزایی را در ماههای دنیاگیری تشخیص داده است.
اختلال در ارائهی خدمات مراقبتی
در مواقع عادی، سازمان جهانی بهداشت توصیه میکند که برای تشخیص و مدیریت مشکلاتی که ممکن است به مادر و جنین یا هر دو آسیب بزند، متخصص زنان باردار را بههنگام بارداری حداقل هشتبار باید معاینه کند.
اگر زنان باردار از هفتهی ۲۸ بارداری به پهلو بخوابند، سیگار را ترک کنند و کاهش حرکات جنین را به پزشک اطلاع دهند، خطر وقوع مردهزایی تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. سه ماه آخر بارداری ازنظر معاینهی منظم سلامتی اهمیت ویژهای دارد؛ اما معمولا زنان ازنظر عوامل خطرسازی مانند رشد محدود جنین و فشارخون زیاد در سراسر دوران بارداری نظارت میشوند.
در زمان دنیاگیری، مراکز تخصصی ارائهی خدمات بهداشتی بارداری توصیه کردند که برای محافظت از زنان دربرابر ویروس کرونا، برخی از ملاقاتها غیرحضوری انجام شود. جین ورلند، متخصص مامایی دانشگاه استرالیایجنوبی، میگوید در این حالت، کارکنان مراقبتهای بهداشتی نمیتوانند فشارخون کسی را بگیرند یا به صدای قلب کودک گوش کنند یا از دور سونوگرافی انجام دهند؛ بههمیندلیل، ممکن است از بارداریهای پرخطر غفلت شود؛ خصوصا در میان زنانی که اولینبار باردار شدهاند و بهخوبی نمیدانند وضعیت طبیعی چگونه است.
کارولین هومر، پژوهشگر مامایی در مؤسسهی برنت استرالیا، بیان میکند در سراسر منطقهی آسیا و اقیانوسیه، کارکنان سلامت مادران برای کار در بخش کووید ۱۹ بهکار گرفته شدهاند و مراجعهی حضوری به بخش خدمات مراقبتهای پیش از زایمان کاهش یافته است. ناگفته نماند در برخی مناطق، این خدمات بهکلی تعطیل شدهاند.
پت اوبراین، معاون رئیس کالج RCOG در لندن، نیز میگوید علل افزایش در نرخ مردهزایی به بررسی بیشتر نیاز دارد. او میگوید با مواردی برخورد کردهایم که در آن، زنان بهعلت کاهش حرکات جنین دیر به پزشک مراجعه میکردند و برخی زنان نیز ملاقاتهای پیش از زایمان خود را از دست داده بودند. بهگفتهی وی، علت این امر ممکن است سردرگمی در بارهی این موضوع بوده باشد که آیا این ملاقاتهای آنها سفر ضروری محسوب میشود یا شاید زنان از ترس ابتلا به کووید ۱۹ به بیمارستان مراجعه نکرده باشند. شاید هم برخی از آنها بهعلت اینکه بر بخش بهداشت و درمان بار بیشتری تحمیل نکنند، از مراجعات خود چشمپوشی کرده باشند.
امیلی کارتر، پژوهشگر بهداشت عمومی دانشگاه جانز هاپکینز در مریلند، اعتقاد دارد برای درک اثرهای کامل دنیاگیری روی بارداریها، در مطالعات آینده از دادههای کل جمعیت باید استفاده شود تا سرانجام مادرانی ارزیابی شوند که در این دوران به بیمارستان نرفته و در خانه یا مراکز کوچکتر زایمان کردهاند.
نظرات