تاختوتاز در مریخ؛ کاوشگر پرسویرنس رکورد طولانیترین سفر یکروزه در سیارهای دیگر را شکست
هیچ مریخنورد دیگری مثل پرسویرنس درحال تاختن در مریخ نیست. ۱۹ ژوئن، این کاوشگر رباتیک ششچرخ رسماً طولانیترین سفر جادهای یک وسیله رباتیک در سیارهای دیگر را به پایان رساند. این مریخنورد در یک حرکت، بیش از ۴۱۱ متر از سطح سنگی مریخ را پیمود. شاید این مقدار زیاد به نظر نرسد، اما در مقایسه با «کیوراسیتی» و «آپورچونیتی» که با سرعتی بسیار کند حرکت میکردند، پرسیورنس مثل موشک پیش میرود.
دلیل سرعت بالای پرسویرنس این است که این مریخنورد به نرمافزار رانندگی خودکار مجهز است که حتی هنگام حرکت چرخها هم میتواند تصاویر را پردازش و تحلیل کند. در مقابل، کیوریاسیتی و آپورچونیتی باید توقف کنند، عکس بگیرند و پس از پردازش اطلاعات، مسیر مناسبی برای حرکت انتخاب کنند.
توانایی پیمودن مسافتهای طولانیتر در یک روز، فرصتهای تازهای برای انجام تحقیقات علمی در مریخ فراهم میکند.
پرسیورنس از زمانی که در سال ۲۰۲۱ روی سیاره سرخ فرود آمد و نخستین رانندگی آزمایشی و محتاطانهاش را که یک حرکت بینقص رفت و برگشت به طول ۶٫۵ متر بود انجام داد، راه زیادی را طی کرده است.
سفرهای پرسیورنس شامل صعود باشکوه به دهانهای عظیم و طولانیترین رانندگی بدون نیاز به بررسی انسانی توسط هر وسیلهای در سیارهای دیگر است. دلیل سفر طولانی اخیر پرسیورنس جمعآوری سنگهایی است که مأموریتش به آنها مربوط میشود.
در یک ماه و نیم گذشته، پرسویرنس در فلات «کروکودیلن» که روی دامنههای بیرونی «دهانه یزرو» قرار دارد، به دنبال سنگهای حاوی خاک رس گشته است.
اگر مشخص شود که نمونههای منطقهی تحت پیمایش پرسویرنس حاوی کانیهایی به نام «فیلوسیلیکات» هستند، ممکن است نشان دهد که در گذشتههای بسیار دور آب فراوانی در آنجا وجود داشته است. این کانیها همچنین توانایی حفظ بقایای مواد آلی مربوط به میلیاردها سال پیش را دارند.
«کن فارلی»، معاون علمی پروژه پرسیورنس، در ماه مه گفت: «اگر در اینجا به نشانهای احتمالی از وجود حیات برسیم، بهاحتمال زیاد مربوط به دورهای کاملاً متفاوت و بسیار قدیمیتر از دورهای خواهد بود که سال گذشته در دهانه نزدیک آبشار «چیاوا» کشف کردیم.»
کن فارلی میگوید: «سنگهای کروکودیلن پیش از بهوجودآمدن دهانه یزرو و در نخستین دوره زمینشناسی مریخ، یعنی دوران نواخین، شکل گرفتهاند و از قدیمیترین سنگهای مریخ محسوب میشوند.»
بااینحال، پرسیورنس در بخشهایی از فلات به سنگهای رسی برخورد کرده که هنگام نمونهبرداری بهراحتی خرد میشوند. برداشتن یک نمونه سالم و محکم بسیار مهم است؛ زیرا فقط شواهدی که از کیفیت بالایی برخوردار باشند ارزش دارند.
«کیتی استک مورگان»، سرپرست موقت پروژه پرسیورنس، در ماه مه گفت: «هفت لوله نمونهبرداری خالی باقی مانده و جادهای طولانی پیش رو داریم.»
پرسیورنس این مسیر را برای بازگشت به محل نمونهبرداری خود طی کرد
در اواخر ژوئن، تیم ناسا که مسئول هدایت پرسیورنس است، تصمیم گرفت مریخنورد را به نقطهای که قبلاً نمونهبرداری شده بود بازگرداند، جایی که قویترین نشانههای خاک رس در بین نمونهها یافت شده است. به همین دلیل این مسیر طولانی پیموده شد.
از میان تمام مریخنوردهایی که روی سیارههای دیگر به گشتوگذار پرداختهاند، مریخنورد آپورچونیتی که از سال ۲۰۰۴ روی مریخ است، بیشترین مسافت را با بیش از ۴۰ کیلومتر پیموده است. اما آپورچونیتی نمیتوانست به نرمی و دقت پرسیورنس حرکت کند و کیوریاسیتی هم چنین قابلیتی ندارد.
اگر روند کنونی ادامه پیدا کند، خیلی زود پرسیورنس پیشتاز خواهد شد. مجموع مسافت طی شده فعلی آن نزدیک به ۳۶ کیلومتر است.