زشت‌ترین محصولات تاریخ فناوری

دهه 70 میلادی بیشتر عصر ابداع فناوری‌های جدید به شمار می‌رفت، فناوری‌هایی که در آنها بسیار کم به طراحی محصول توجه می‌شد، در این دوره گجت‌هایی رنگ و رو رفته وارد بازار شدند که توانستند مبنای محصولات با ارزش‌تر دوران بعد از خود باشند. از جمله ی این گجت‌ها مودم اتصال صوتی بود. زمانی که تلفن‌های سیم پیچی شده و به دیوار چسبیده "مابل" حاکم دنیای ارتباطات بودند تنها راه برای اتصال رایانه‌ها به دنیای بیرون استفاده از مودم‌های اتصال صوتی به صورت کاملا دستی بود. به این صورت که کاربر می‌بایست دسته گوشی را برداشته و سپس منتظر صدای اپراتور باشد، تا بعد از آن بتواند با فشردن دسته مودم بر روی دو سطح برآمده بدنه، ارتباطی صوتی با سرعتی پایین را برقرار کند. متاسفانه علی رغم تاثیر بی‌بدیل این گجت بر عصر نوین ارتباطات‌ جهانی طراحی آن به گونه‌ای بود که با ورود اولین گجت‌های هم رده از دور رقابت خارج شد و به تاریخ پیوست.

اولین ایده‌ها برای رایانه‌های قابل حمل آن قدر پیش پا افتاده بودند که کاربران امروزی هرگز نمی‌توانند آنها را قابل حمل به شمار‌بیاورند. تعاریفی که ما امروزه از لپ تاپ یا نوت بوک داریم بیان کننده این است که یک رایانه قابل حمل رایانه ای تکامل یافته و فول آپشن است که به راحتی زیر بغل یک انسان معمولی قرار گرفته و یا در یک کوله پشتی جای می‌گیرد. اما اولین رایانه قابل حمل واقعی در دنیای فناوری Osborne 1 بود که در سال 1981 و با وزنی معادل 10.8 کیلوگرم وارد میدان شد. این رایانه از یک صفحه نمایش 5 اینچی تک‌رنگ و کیبورد کامل (هم‌اندازه با کیبوردهای امروزی) تشکیل شده بود. با وجود این که این گجت همانند بسیاری از محصولات تازه وارد در ابتدای ورود بسیار مورد توجه قرار گرفت اما دیری نپایید که کمتر شدن حجم و افزودن نکات بسیار قابل توجه در طراحی نسل بعد این نوع از رایانه‌ها Osborne 1 را به یک چمدان بی مصرف تبدیل‌کرد!

در دنیای فناوری گاها به محصولاتی برمی‌خوریم که با الهام از نسل‌های قبلی ساخته شده‌اند. برای مثال چیزی که ما امروز تحت عنوان Motorola Razr از آن یاد می‌کنیم تلفن تکامل یافته Motorola DynaTAC 8000X است. این گوشی موبایل جزء اولین تلفن‌های همراه بشر به شمار می‌رود که فقط موفقیتی در حد یک ابداع را برای موتورولا به ارمغان آورد. این تلفن همراه نسبتا زشت و بدترکیب در زمان خود با قیمت 3995 دلار آمریکا جزء کالاهای لوکس به شمار می‌رفته و فقط در اختیار قشر مرفه اجتماع بوده‌است. با این حال در ابتدای سال 1984 این تلفن و رقبای کم تعدادش 250000 مشترک بی سیم در جهان داشتند که این خود بنیان محکمی‌برای موتورولا به شمار می‌رفت!

اولین نسخه از سیستم عامل مکینتاش با استفاده از رابط‌های گرافیکی برای استفاده کاربران در سال 1984 ارائه گردید. اما یک سال پس از آن مایکروسافت با ارائه اولین نسخه ویندوز وارد رقابت با مکینتاش شد. اگر منطقی و عادلانه قضاوت کنیم Microsoft Windows 1.0 زیاد شباهتی به یک سیستم عامل نداشت به طوری که نام همه فایل‌های با حروف بزرگ نوشته شده بود و رابط‌های گرافیکی آن همگی از DOS الهام گرفته شده‌ بودند. طبق گفته بسیاری از کارشناسان سیستم عامل‌های مایکروسافت هرگز از نظر گرافیکی زیبایی خاصی را به همراه نداشتند تا این که این شرکت توانست جوجه اردک زشت خود را در قالب ویندوز ویستا تبدیل به یک قوی زیبا کرده و سپس در نسخه‌های بعدی آن را تعمیم دهد.

در سال 1995 نینتندو با ارائه محصولی تحت‌عنوان «انسان مجازی» شروعی دوباره را بر واقعیت مجازی استفاده‌ شده در بازی‌های رایانه‌ای قرار داد. این گجت در نوع خود تداعی‌گر یک کنسول بازی قابل حمل بود، شاید بهتر باشد بگوییم که این کنسول PS Vita زمان خود بود! تصاویر بر روی دو چشم این کنسول عروسک گونه پخش می‌شدند و به سرعت از چشم چپ به چشم راست در حال حرکت بودند، با این حال کاربر می‌توانست با استفاده از یک عینک مخصوص توهمی‌ بسیار شبیه به دیدن یک فیلم سه بعدی را داشته باشد که البته بسیار ارزان‌تر از نمایش فیلم‌های سه بعدی آیمکس به شمار می‌رود! البته تنها مشکل این فناوری در آن زمان دو رنگه بودن آن و عدم وجود‌ تراکم مناسب در پخش تصاویر بود که با توجه به سطح توقع کاربران آن دوره زیاد هم مشکل بزرگی به شمار نمی‌رفتند. این کنسول با این که از طراحی خوبی بهره نبرده بود توانست به عنوان یک ابتکار بعدها مورد استفاده سونی قرار بگیرد و متاسفانه نینتندو در آن دوران نیز نتوانست طرفداران زیادی را جذب این محصول کند همانطور که امروز هم در جذب گیمرها به سمت کنسول Wii U دچار مشکل شده‌است!

این گجت که بیشتر از هر چیز دیگر به یکی از شخصیت‌های فانتزی یونان قدیم شباهت‌ داشت می‌توانست هدیه خوبی به عنوان روبات هوشمند برای کریسمس باشد. طرح اصلی این روبات از شخصیت اصلی فیلم Gremlines الهام گرفته شده بود. این گجت به لطف پردازنده کاربردی، سنسورهای خود و همچنین مفاصل قابل حرکتش می‌توانست واکنش خوبی نسبت به لمس، نور و صدا از خود نشان دهد و مهم‌تر از همه این که نسبت به نوازش موهای خود بسیار حساس بود، که این خود جذابیت خاصی برای کاربر ایجاد می‌کرد. این گجت در سال 1998 با قیمت 35 دلار وارد بازار شد ولی بیش از این که یک فناوری خاص به شمار آید، یک وسیله دکور شده بود به طوری که بیشترین مشتریان آن رانندگان تاکسی و کامیون بودند!

اولین نسل توسعه یافته iMac اپل، هر چند یک طرح تازه برای دنیای رایانه‌ها به شمار می‌رفت، اما از نظر طراحی زیاد خوب به نظر نمی‌رسید. بدنه خارجی رنگارنگ و همچنین طراحی گرد آن یک تناقض اساسی در طراحی رایانه‌های All in one به شمار می‌رفت اما با این حال این گجت توانست مبنایی برای ساخت نسل‌های امروزی iMac باشد.

نظر استیو جابز در رنگ پردازی این گجت تاثیر مستقیم داشته، شاید او استفاده از رنگ‌های ملایم را آرامش بخش می‌دانسته اما این نوع رنگ پردازی در ابتدا اصلا به مزاج کاربران خوش نیامد تا این که با ورود نسل بعدی این رایانه در رنگ‌هایی سنگین‌تر و طراحی شکیل ایده کلی iMac از نابودی نجات یافت.

در سال 2004 شرکت صوتی Neuros محصول سال خود را تحت عنوان Neuros II به بازار عرضه‌کرد، محصولی که مادر همه پخش کننده‌های‌ صوتی نوین بود. این گجت به راحتی فایل‌هایی با فرمت‌های MP3 ،Ogg Vorbis ،WMA و فایل‌های فشرده نشده WAV را پخش می‌کرد. علاوه بر این‌ها رایانه صوتی Neuros توانایی ضبط صداها با کیفیت MP3 را از طریق یک ورودی صدا که با میکروفون‌های هم عصر خود سازگار بود را داشت که این خود دستاورد بزرگی به شمار می‌آمد، چرا که هنوز هم بعضی از انواع این محصولات قابلیت ضبظ صداهای اطراف با این کیفیت را ندارند. شاید تنها نقطه ضعف اساسی این رایانه صوتی دیجیتال طراحی آن بود، به طوری که این گجت 5.1 اینچی به چیزی جز یک آجر سیاه شباهت نداشت که این نوع طراحی در شروع هزاره سوم که اوج سرعت پیشرفت فناوری‌های نوین بود، به معنای منسوخ شدن بسیار سریع یک گجت بود، و همین اتفاق نیز افتاد.

Commodore 64 بدون شک یکی از نقاط عطف طراحی در عرصه رایانه‌ها به شمار می‌آید. این گجت جعبه‌ای شکل قطعا هر کاربر کشته کاری را یاد دهه 80 میلادی می‌اندازد اما در عین حال از منحنی‌های بهره می‌برد که می‌توانسته حس زیبایی‌پسندی مردمان آن دوره را ارضاء کند. این فلاپی دیسک که یک نوع حافظه خارجی پلاستیکی به شمار می‌رفته بسیار سنگین و پر حجم بوده است، در عین حال از نظر کیفیت نیز بسیار سریع داغ می‌شده به طوری که طبق گفته کارشناسان سر و صدای آن محیط را فرا می‌گرفته است، این صداها در مواقع بروز خطا تبدیل به نوعی صدای ضربه می‌شده که بسیار عجیب به نظر می‌رسد. وهمین تفاسیر کافی بوده تا این گجت با حداکثر سرعت به سمت زباله دانی تاریخ حرکت کند!

هنگامی‌که مایکروسافت پخش کننده صوتی خود را با عنوان شعار گونه‌ی «قاتل آیپاد» در سال 2006 وارد میدان کرد، تقریبا مطمئن بود که این محصول می‌تواند با کیفیت صدای خوب خود و همچنین حافظه داخلی قابل قبولش در بازارهای جهانی فروشی معادل پلیرهای اپل داشته باشد. مایکروسافت فکر همه جا را کرده بود الا طراحی! که این خود جای تعجب بسیار دارد. پخش کننده قهوه ای و نسبتا زشت مایکروسافت در برابر طراحی زیبای آیپاد نسل جدید آن دوران تقریبا حرفی برای گفتن نداشت. به این‌ ترتیب مایکروسافت که پس از مدتی متوجه شده‌ بود که تاب مقابله در این عرصه را ندارد تولید این محصول را برای همیشه متوقف کرد.